خشکی و بی‌آبی به پرآب‌ترین مناطق ایران رسید

در حالی که کارشناسان محیط زیست و آب از سالها پیش درباره آغاز بحران کم‌آبی و بی‌آبی در کشور هشدار داده‌ بودند با بی‌توجهی مقامات به این هشدارها و ادامه سیاست‌های برداشت و انتقال آب، اینک کشور وارد شرایط فوق‌بحرانی در زمینه تامین آب شده‌ است.

بی‌آبی که در سال‌های گذشته معضل اصلی مناطق گرم ایران همچون خوزستان و سیستان‌ و‌ بلوچستان بود، امسال به مناطق پر‌آب و سردسیر کشور رسید.

در میانه تابستان، شهرکرد در استان چهارمحال و بختیاری که با سرچشمه کوهرنگ از زردکوه بخش وسیعی از ایران را سیراب می‌کرد، به تشنگی افتاد. آب برای هفته‌ها در این شهر قطع شد و مردم برای رفع عطش و استحمام محتاج تانکرهای حمل آب و آب‌های معدنی شدند.

بعد از آن ارومیه و سپس همدان!

مردم شکایت کردند و مسئولان وعده رسیدگی و بهبود اوضاع دادند.

کارشناسان می‌گویند، کاهش بارندگی در سال‌های اخیر در کنار نبود مدیریت در استفاده از ذخایر آب ، سبب کاهش ذخایر سد‌ها و افت سطح آب سفره‌های زیرزمینی و در نتیجه بروز مشکلات جدی برای جمعیت شهری این مناطق شده‌ است.

علی اکبر محرابیان، وزیر نیرو، پاییز گذشته گفته‌ بود: «سهم سرانه آب که ۵۰ سال قبل سالانه ۶۵۰۰ متر‌مکعب بود در حال حاضر به ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ متر‌مکعب کاهش یافته‌ است.»

به باور برخی کارشناسان هم اکنون میزان برداشت آب‌های زیرزمینی در ایران به سه برابر میزان استاندارد جهانی رسیده‌ است، به‌طوری که بیش از ۸۵درصد ذخایر استراتژیک آبی ایران مصرف شده و به اتمام رسیده‌ است.

از نشانه‌های این وضعیت، خشک شدن دریاچه‌ها، رودخانه‌ها و تالاب‌ها، کاهش سطح آب‌های زیرزمینی، فرونشست زمین، تخریب کیفیت آب، فرسایش خاک، بیابان‌زایی و توفان‌های گرد و غبار بیشتر است.

اگرچه تغییرات آب و هوایی بر مشکلات آب ایران اثرگذارند، اما آنچه مسلم است آن است که مردم ایران از حکمرانی ضعیف در مدیریت منابع آب به شدت رنج می‌برند.

عبدالله فاضلی فارسانی، سرپرست دفتر حفاظت و بهره برداری منابع آب زیرزمینی شرکت مدیریت منابع آب ایران چندی پیش گفته‌بود: «کسری ۱۳۰ میلیارد متر مکعبی آب سفره‌های زیرزمینی در ۲۰ سال اخیر زمینه مهاجرت و حاشیه‌نشینی نزدیک به ۲۰ میلیون نفر از جمعیت روستایی کشور را فراهم کرده و تداوم آن می‌تواند خطرناک باشد.»

حالا به نظر می‌رسد بعد از روستاییان، کم‌آبی گریبان شهرنشینان را هم گرفته و اگر تدبیر صحیحی برای حل این معضل اندیشیده نشود ایران روزبه‌روز خشک‌تر می‌شود.