نگرانی‌ها از تلاش دولت رئیسی برای نابودی بافت تاریخی شیراز به بهانه توسعه «حرم شاه چراغ»

خبرگزاری کار ایران، ایلنا، در گزارشی‌ از تلاش مقامات دولت جمهوری اسلامی برای تخریب بخش وسیعی از بافت تاریخی شهر شیراز به بهانه «توسعه حرم شاه چراغ» خبر داده است.

بر اساس این گزارش، قرار است پنجاه و هفت هکتار از بافت تاریخی شهر شیراز تخریب شود.

ایلنا می‌نویسد در سفر اخیر ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، به استان فارس و شهر شیراز، «موضوع طرح توسعه حرم و تخریب قسمت‌هایی از بافت تاریخی شیراز مطرح شد» و بنابر مصوبه هیئت دولت، ۲۰۰ خانه تاریخی در اطراف حرم شاه چراغ از فهرست میراث فرهنگی خارج می‌‌‌شوند تا «طرح توسعه حرم شاه‌ چراغ» پیش برود.

بر اساس این گزارش،‌ این تصمیم دولت ابراهیم رئیسی باعث شد که فعالان، متخصصان و ۱۸۰ استاد دانشگاهی با نوشتن نامه‌ای به رئیس جمهوری اسلامی ایران نگرانی خود را بیان کنند و خواستار متوقف شدن اجرای این طرح شوند.

به نوشته ایلنا، همواره گفته شده که وسعت بافت تاریخی شیراز ۳۶۰ هکتار است و در این محدوده بیش از ۲‌ هزار خانه با ارزش وجود دارد، اما «در سال‌های گذشته تخریب بافت و نابودی خانه‌ها و سازه‌های مختلف تاریخی نه تنها متوقف نشده، که به سرعت ادامه داشته است. حتی آن دسته از بناهایی که در فهرست ملی هم به ثبت رسیده‌، از تخریب در امان نیستند.»

این گزارش، بی‌توجهی مقامات به ارزش‌های تاریخی شهر شیراز را نشان می‌دهد و می‌گوید تخریب بافت تاریخی شیراز از گذشته صورت گرفته و به جای هر یک از خانه‌ها و اماکنی که ارزش‌های تاریخی دارند، «پارکینگ و سرویس بهداشتی» ساخته شده و «به بهانه مرمت، سقف‌ها و کاشی کاری‌های خانه‌های تاریخی شیراز ربوده می شود.»

گزارش ایلنا می‌افزاید در ۱۵ سال گذشته ۲۰۰ خانه تاریخی شیراز به بهانه اجرای طرح توسعه نابود شده‌اند.

غلامحسین معماریان، استاد دانشگاه علم و صنعت ایران که یکی از مخالفان اجرای طرح تخریب بافت تاریخی شیراز است، به ایلنا گفته است: «در سال‌های اخیر اعتراض‌های متخصصان درباره نحوه برخورد با بافت‌های تاریخی به خصوص بافت تاریخی شیراز به صورت مکتوب، همایش، بیلبورد، سخنرانی و حتی گاهی خوابیدن جلوی بلدوزرها صورت گرفته است ولی متاسفانه روند تخریب در بافت تاریخی شیراز ادامه داشته است.»

او گفته است عمده تخریب بافت تاریخی شیراز «ناگهانی و در شب‌ها صورت گرفته» و «چندین سال است پی در پی روزمان را با شنیدن خبرهایی از تخریب و نابودی بافت تاریخی شیراز و دیگر شهرها آغاز می کنیم.»

به گفته این استاد دانشگاه، هم اکنون با شکل‌گیری دولت سیزدهم، به نظر می رسد که همان سیاست تخریب‌های دولت دهم، دولت محمود احمدی نژاد، «به شکل دیگری» دنبال می‌شود.

غلامحسین معماریان درباره عملکرد مقامات جمهوری اسلامی گفته است «به جای نجات بافت تاریخی شیراز، مسئولان به فکر تخریب یک شبه آن هستند.»

به نظر این استاد دانشگاه، «حفظ شهر تاریخی یعنی حفظ ارزش های فرهنگی و اجتماعی مشترک مردم که به دست مردم در صدها سال پدید آمده است. با حفظ یک تک بنا یا یک خانه این ارزش ها را نمی توان دید.»

تخریب آثار باستانی، تاریخی و ملی در چهار دهه‌ ‌گذشته در مناطق مختلف ایران گزارش شده است.

شهریور امسال، گزارش‌هایی منتشر شد که نشان می‌دهد یک بنای تاریخی مربوط به «قرون چهار و پنج هجری» در شمال کشور تخریب شده است.