«تلاش» ایران برای خرید غلات همزمان با وخامت اوضاع اقتصادی در پی بحران کرونا

شماری از مقامات ایران و تجار به خبرگزاری رویترز گفته‌اند ایران به شدت تلاش می‌کند برای پر کردن ذخایر خود میلیون‌ها تن گندم، ذرت و دانه سویا خریداری کند.

این گزارش در حالی‌ست که حسن روحانی، رییس‌جمهوری ایران می‌گوید این کشور با وجود بحران کرونا با خطر کمبود مواد غذایی روبه‌رو نیست.

آقای روحانی روز ۲۶ فروردین در سخنرانی خود در مجلس که از تلویزیون پخش شد تضمین داد که با توجه به اینکه ویروس در بخش کشاورزی شیوع پیدا نکرده مردم ایران تا پایان سال خورشیدی ۹۹ با کمبود مواد غذایی روبه‌رو نخواهند شد.

ولی تلاش‌های شدید ایران برای خرید غلات که تاکنون گزارش نشده بود نشان‌دهنده نگرانی ایران از احتمال کمبود مواد غذایی تحت تاثیر دشوار شدن واردات از خارج به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا است.

بیشتر در این باره: رویترز: ۲۰ کشتی غله به دلیل تحریم‌ها قادر به تخلیه بار در بنادر ایران نیستند

به گفته رویترز ایران به جای انتشار آگهی‌های بین المللی برای خرید مواد غذایی در بازار جهانی مستقیما با تولیدکنندگان کوچک‌تر تماس می‌گیرد.

دفتر حسن روحانی و دفتر سخنگوی دولت حاضر نشدند به سئوالات خبرگزاری رویترز در این زمینه پاسخ دهند.

یک مقام ارشد وزارت کشاروزی که به دلیل حساسیت این موضوع حاضر نشد نامش در گزارش فاش شود به خبرگزاری رویترز گفت ایران تا پایان سال خورشیدی به واردات حداقل ۴ میلیون تن گندم، ۱.۵ میلیون تن جو، ۷۰۰ هزار تن شکر خام و ۴ تا ۵ میلیون تن ذرت نیاز دارد.

این منبع افزود در صورت دشوارتر شدن واردات به دلیل بحران کرونا این ارقام ممکن است افزایش یابد و در نتیجه اقدامات ایران برای تامین اقلام غذایی اساسی با چالش‌های بیشتری روبه‌رو خواهد شد.

با توجه به پیامدهای همه‌گیری ویروس کرونا رقابت برای خرید اقلام اساسی در سطح جهان تشدید شده است.

هر چند مواد غذایی، دارو و خوراک دام از تحریم‌های آمریکا مستثنی هستد ولی مقام‌های ایرانی می‌گویند تحت تاثیر این تحریم‌ها بسیاری از بانک‌های خارجی معامله با شرکت‌ها و تجار ایرانی حتی در زمینه مواد غذایی را متوقف کرده‌اند.

یک نمونه مشخص تاخیر در تخلیه بار غلات ۲۰ کشتی در بندرگاه‌های ایران در اواخر سال میلادی گذشته، به دلیل مشکلات مربوط به پرداخت مبلغ خرید محموله‌ها، بود.

این مورد به خوبی کاهش توانایی دولت ایران برای تامین نیازهای اولیه کشور را نشان داد و این در شرایط تشدید تحریم‌های آمریکا برای حکومت ایران یک خطر جدی است.

ایران تاکنون شاهد چند موج اعتراضات گسترده بوده که نشان‌دهنده نارضایتی بخش قابل توجهی از مردم از مشکلات اقتصادی مثل گرانی و بیکاری و سوءمدیریت و فساد در نهادهای دولتی است.

رویترز افزوده کاهش بهای نفت مسلما مشکلات اقتصادی دولت ایران را افزایش خواهد داد. موسسه مالی بین‌المللی در گزارش ماه ژانویه خود پیش‌بینی کرد که رکود اقتصادی ایران تشدید خواهد شد و ذخایر ارز خارجی این کشور تا ماه مارس به حدود ۷۰ میلیارد دلار کاهش می‌یابد که کاهشی ۴۰ میلیارد دلاری در دو سال پیاپی است.

بیشتر در این باره: بسته‌های «تاریک» اقتصادی برای مقابله با پیامدهای کرونا در ایران

یک منبع مطلع از تجارت مواد غذایی در خاورمیانه به رویترز گفته «چون شرکت‌های بزرگ دیگر حاضر به معامله با ایران نیستند این کشور روش جدیدی را در پیش گرفته است. شرکت‌های بزرگ به دلیل تاخیر در پرداخت مبلغ معاملات و سرگردانی محموله‌ها در ورودی‌های مرزی دیگر تمایلی به معامله با ایران ندارند.»

این منبع افزوده اکنون ایران وعده می‌دهد که به محض عبور محموله از تنگه هرمز ۹۰ درصد مبلغ معامله را پرداخت خواهد کرد و برخلاف گذشته که معمولا بانک‌های ترکیه این معاملات را تضمین می‌کردند اکنون بانک‌های روسیه، چین و کره جنوبی مشارکت می‌کنند.

مسئول یک دفتر حقوقی بریتانیایی که موکلین آن در زمینه تجارت غلات با ایران فعال هستند می‌گوید اکنون پرداخت مبلغ خرید مواد غذایی ایران در بانک‌های سوئیس و کشورهای اتحادیه اروپا هم انجام می‌شود و می‌توان گفت که از این نظر گزینه‌های ایران بیشتر شده است.

تجار اروپایی غلات می‌گویند مقامات دولت ایران به آنها گفته‌اند، پول فروش نفت که به شکل یورو به بانک‌های آسیایی واریز می‌شود اکنون به سوئیس منتقل شده و از این محل می‌توانند پول معاملات غلات را بپردازند.

مدیران شرکت‌های بزرگ اروپایی می‌گویند اگر پرداخت پول معاملات از سوئیس عملی شود آنها فروش انبوه به ایران را از سر خواهند گرفت.

ایران یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان نان در جهان است و سالانه به حدود ۱۶ میلیون تن گندم نیاز دارد. تخمین زده می‌شود که تولید داخلی گندم در سال جاری خورشیدی حدود ۱۴ میلیون تن خواهد بود و دولت قرار است حدود ۱۰.۵ میلیون تن از تولید داخلی را خریداری کند.

ولی منتقدان می‌گویند به دلیل سوء مدیریت و تعیین بهای نازل برای گندم داخلی هر سال میزان خرید دولت کاهش یافته است و در نتیجه ایران مجبور است بخش قابل توجهی از نیاز خود را از خارج تامین کند.