رونمایی از دو سامانه قرآنی و تصویب سند مسابقات قرآن

به گزارش خبرنگار مهر؛ پنجاه و نهمین جلسه کمیسیون توسعه فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر اعضای این کمیسیون در سالن جلسات وزارت ارشاد برگزار شد.

در بخشی از این جلسه، سیدفخرالدین اسماعیلی، مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت‌های مردمی معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به بیان توضیحاتی در مورد سامانه جامع فعالیت‌های قرآنی کشور (سامانه حمد) پرداخت و راه‌اندازی این سامانه را به نوعی حرکت به سمت دیجیتال شدن فعالیت‌ها در مؤسسات فرهنگی قرآن و عترت دانست. وی یکی از کارکردهای این سامانه را شفافیت نامید که با استفاده از آن گزارش‌های لحظه‌ای را می‌توان دریافت کرد.

گفتنی است، در این سامانه امکان ایجاد دسترسی‌های متفاوت و متعدد برای نقش‌ها و سازمان‌های گوناگون فراهم شده است.

تجربه نگاری‌های از فعالیت‌های کمیسیون را در اختیار دولت سیزدهم قرار خواهیم داد

سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز به بیان برخی مطالب پرداخت و گفت: از دوستانی که طی چهار سال در خدمت آنها بودم قدردانی می‌کنم. این جلسات متنعم به عطر و برکت قرآن بود. پیشنهاد می‌کنم دوستان در دبیرخانه یک جمع‌بندی از این دوره چهار ساله داشته باشند تا اتفاقاتی که در این کمیسیون طی این چهار سال رخ داده است تجمیع شود و در پایان دوره دوستان هم این جمع‌بندی را ملاحظه کنند.

وی افزود: یکی از نکته‌هایی که در بخش‌های مختلف وزارتخانه دنبال کرده‌ایم، بحث تجربه‌نگاری مدیریتی در حوزه‌ها، دبیرخانه‌ها و کمیسیون‌ها بوده است. در این تجربه‌نگاری‌ها، چالش‌ها و راهکارهای رفع آن می‌تواند مورد اشاره قرار بگیرد.

"در این تجربه‌نگاری‌ها، چالش‌ها و راهکارهای رفع آن می‌تواند مورد اشاره قرار بگیرد"کمیسیون در این دوره، ۱۷ جلسه داشته و پشت صحنه آن نیز کمیته‌ها و کارگروه‌های مختلفی حضور داشته که به بررسی تخصصی و کارشناسی طرح‌ها و اسناد پرداخته است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: یکی از نکاتی که مقام معظم رهبری به دولت فرمودند، این بود که موقع تحویل دادن، تعیین وضعیت انجام شود و آن را به دولت‌های بعد انتقال دهیم. این حسنی را ایجاد می‌کند تا ببینیم چه مسیری را طی کرده و در چه قسمت‌هایی دچار کمبود بوده‌ایم. این کمبودها را به آیندگان منتقل کنیم تا در راستای رفع آن گام بردارند. دبیرخانه با توجه به همین موضوع، اقدام به جمع‌بندی فعالیت‌های صورت گرفته در چهار سال اخیر داشته باشد تا آن را در اختیار دولت سیزدهم قرار دهد.

بررسی سند جامع مسابقات قرآن

در بخش دیگری از این جلسه، سند راهبردی مسابقات قرآن کریم جمهوری اسلامی ایران مورد بحث و بررسی اعضا قرار گرفت. در ادامه مهدی قره‌شیخلو، رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه نیز به بیان نکاتی در مورد این سند پرداخت و گفت: تلاش بر این بود سند تبدیل به مجموعه‌ای شود که قابلیت اجرایی شدن و عملیاتی شدن داشته باشد.

سند اولیه فراتر از حوزه قرآنی دیده شده بود و در آن مقایسه‌هایی با جشنواره‌هایی که در دنیا مرسوم است، صورت گرفته بود، در حالی که هیچ تناسب موضوعی و محتوایی با مسابقات نداشتند.

وی افزود: نکته دیگر که در این سند لحاظ شده، این است که مقرر شده هر سال بخشی از عملیات و اقدامات در نظر گرفته شده به صورت فازبندی شده اجرایی شود، لذا کار نسبت به گذشته سبک‌تر و عملیاتی‌تر شده است. تلاش ما این است که بلافاصله بعد از ابلاغ، مرحله اجرایی را آغاز کنیم و امسال که سی و هشتمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن برگزار می‌شود، بتوانیم بخشی از سند را اجرایی کنیم و به مرور به نقطه مطلوب برسیم.

در ادامه برخی از اعضای حاضر در جلسه به بیان نکاتی در مورد این سند پرداختند. در این بخش ابتدا سیدعلی سرابی، قائم مقام شورای عالی قرآن به بیان نکاتی پرداخت و گفت: ما باید تعریفی از رویدادهایی که این سند ناظر و حاکم بر آن رویدادها هست ارائه دهیم. در این سند هم از تعبیر «مسابقات» استفاده شده و هم از تعبیر «رویدادهای قرآنی» به صورت مطلق و «رویدادهای رقابتی قرآنی» استفاده شده است. تعبیر مد نظر باید مشخص شود و رویدادهایی که این سند شامل آنها می‌شود نیز مشخص شود تا تداخل و ابهامی در این موضوع به وجود نیاید.

وی افزود: به عنوان مثال، اگر دستگاهی در حوزه هنرهایی همچون نقاشی و … رویدادی را طراحی کند، آیا این سند و ستاد عالی مسابقات بر این رویداد رقابتی نظارت دارد یا خیر؛ بنابراین یکی از اقدامات لازم، این است که رویدادها مشخص شود.

"این حسنی را ایجاد می‌کند تا ببینیم چه مسیری را طی کرده و در چه قسمت‌هایی دچار کمبود بوده‌ایم"بهتر است اشاره مستقیمی به قرائت و حفظ قرآن در چشم‌انداز شود که محور اصلی سند است. همچنین بحث رقابت، ارتقا و کمک به رشد کادر جریان قرائت و حفظ در چشم انداز مورد توجه قرار گیرد. همچنین در یکی از بندها تلاوت احسن، خاشعانه و… مورد تأکید قرار گرفته است که فراتر از حوزه شمول مأموریت‌های ستاد عالی مسابقات و این سند است.

در بخش دیگری از این جلسه، ولی یاراحمدی، عضو حقیقی کمیسیون توسعه فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم نیز به بیان نکاتی پرداخت و گفت: از زمانی که این سند به ستاد ارائه شد در سه نوبت که هر نوبت چندین جلسه به طول انجامید مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در نوبت آخر طی سه جلسه با حضور ۱۱ نفر از کارشناسان و صاحب‌نظران مورد بررسی قرار گرفت. مسابقات باید محدوده مشخصی داشته باشد، نه باید آنچنان محدود باشد که تبدیل به یک پدیده تخصصی نخبگانی باشد که با بخش مردمی ارتباطی نداشته باشد و نه آن‌قدر مبسوط که توجیهی برای آن نداشته باشیم.

توجه به گفتمان قرآنی و مفاهیم‌محوری برای ترویج انس با قرآن کریم و عملگرایی نیز در این سند مورد توجه قرار گیرد. جداسازی سطح ملی از بین‌المللی از نکات دیگر است که در این سند مورد توجه قرار گرفته است. سند قبلی بیشتر به بحث بین‌المللی پرداخته بود، اما در سند فعلی این مشکل وجود ندارد و نسبت و سیطره مسابقات با سایر دستگاه‌ها لحاظ شده است.

در ادامه برخی دیگر از اعضا به بیان نکاتی پرداختند. «توجه به مفهوم «مسابقه» در سند و مشخص نبودن ارتباط آن با جشنواره‌های دانشگاهی»، «خروج از موضوع در سند وجود دارد»، «ادبیات سند دارای ایراد است» و «استفاده از دو مفهوم «سند» و «برنامه جامع» و ناهماهنگی که این موضوع می‌تواند به دنبال داشته باشد» از دیگر مباحث مطرح شده در این زمینه سند جامع مسابقات قرآن بود.

در نهایت و پس از طرح مباحث طولانی، این سند به رأی گذاشته شد و با اکثریت آرا به تصویب رسید. همچنین مقرر شد اعضای کمیسیون ایرادات مطروحه را به صورت مکتوب به دبیرخانه ارائه دهند تا در نسخه نهایی مورد لحاظ قرار گیرد.

در ادامه این جلسه، حکم تمدید عضویت ولی یاراحمدی در کمیسیون توسعه فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم که در جلسه پنجاه و هشتم با اکثریت آرا صورت گرفته بود، از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اهدا شد.

در بخش دیگری از این جلسه و در دومین دستور، گزارش روند اجرایی نخستین نمایشگاه مجازی قرآن کریم از سوی مرتضی خدمتکار، مدیرکل دفتر تبلیغ و ترویج معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه شد.