آبخیزداری تنها راه برون‌رفت از بحران سیل و خشکسالی در لرستان است

ایسنا/لرستان مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان گفت: روند رو به رشد سیل در سال‌های اخیر حاکی از آن است که اکثر مناطق کشور در معرض تهاجم سیلاب‌های مخرب قرار داشته و ابعاد خسارات و تلفات جانی و مالی سیل افزایش یافته است.

شیرزاد نجفی امروز سوم آذرماه، با اشاره به اینکه به دلیل تنوع شرایط اکولوژیکی، دستیابی به یک الگوی مشخص و یا ارائه دستورالعمل معین که دارای کاربرد یکسان در تمامی حوزه‌های آبخیز باشد میسر نیست، اظهار کرد: به همین دلیل افزون بر شناخت حوزه‌ها و مسائل آن‌ها، اولویت عملیات آبخیزداری،  متناسب با پتانسیل‌های موجود اجتناب‌ناپذیر است.

وی استفاده غیراصولی از اراضی را دلیل محکمی بر موجبات برهم‌خوردن تعادل اکولوژیک که در نهایت منجر به افزایش پتانسیل سیل‌خیزی حوزه‌های آبخیز می‌شود، دانست و تصریح کرد: به دلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی استان لرستان،  کمبود آب و خشکسالی نیز یک تهدید حتمی و اجتناب‌ناپذیر است؛  اما می‌توان با ارائه الگوهای بهینه مدیریتی اثرات و عوارض پیچیده آن را تعدیل کرده و مانع از بروز بحران آب شد.  

نجفی سیل و خشکسالی را دو روی سکه تغییرات آب‌وهوا قلمداد کرد که یکی از طریق مازاد آب (سیل)  و دیگری از طریق کمبود آب (خشکسالی)  عمل می‌کند و بیان کرد: گزارش ملی سیلاب‌ها که به دنبال سیل فروردین ۱۳۹۸ از سوی دفتر رئیس‌جمهوری تهیه شد، به‌کرات به نقش و اهمیت آبخیزداری اشاره‌کرده و طبق گفته مدیرکل دفتر کنترل سیلاب و آبخوان‌داری سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، پروژه‌های آبخیز و آبخوان‌داری فقط در ۱۰ درصد از حوضه‌های آبخیز کشور اجرایی شده؛ زیرا در برنامه‌های سوم، چهارم و پنجم توسعه، منابع تخصیص‌یافته اندک بوده و در حال حاضر نیز فقط منابع مالی برای انجام آن‌ها از ردیف بودجه صندوق توسعه ملی ( با عنایت مقام معظم رهبری ) تخصیص می‌یابد.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان آبخیزداری را تنها راه برون‌رفت از بحران‌های سیل و خشکسالی در استان دانست و عنوان کرد: در همین راستا اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان بر اساس اولویت‌های کارشناسی،  اقدام به بررسی و مطالعه تفصیلی اجرایی حوزه‌های آبخیز استان کرده که با استفاده از نتایج حاصله، می‌توان پروژه‌های متعدد کنترل سیلاب و سازگاری با خشکسالی (مدیریت بحران آب) را در سال گذشته و امسال عملیاتی کرد.

وی با اشاره به بررسی بارش‌های مورخه ۹۹.۹.۱ و اثربخشی عملیات آبخیزداری در حوزه‌ آبخیز شمال خرم‌آباد، اضافه کرد: حوزه آبخیز شمال خرم‌آباد (به‌استثناء حوزه‌های کوچک حومه شهر)،  تنها حوضه ‌ایست که رواناب حاصل از بارش‌های آن به رودخانه خرم‌آباد می‌ریزد؛ بنابراین اجرای برنامه‌های جامع آبخیزداری در این حوضه و سایر حوضه‌های لرستان،  علاوه بر حفاظت از منابع خاک و آب بالادست، صدمات ناشی از سیل و خشکسالی را کاهش داده و سبب کنترل سیلاب‌های شهری و برطرف نمودن مشکلات و مسائل پایین‌دست نیز می‌شود.

این مقام مسئول در خصوص موقعیت حوزه آبخیز شمال خرم‌آباد و تحلیل اثربخشی عملیات آبخیزداری در بارش‌های اخیر، ادامه داد: به گزارش اداره‌کل هواشناسی استان لرستان،  مقدار بارش شهرستان خرم‌آباد،  طی ۳۰ ساعت گذشته ۲۴ میلی‌متر بوده است که با توجه به مساحت ۴۳ هزار هکتاری حوزه شمال خرم‌آباد،  کل بارش دریافت شده بر سطح این حوضه ۱۰ میلیون و ۳۲۰ هزار مترمکعب برآورد می‌شود.

نجفی افزود: بر اساس بیلان کلی ۳۰ ساله کشور چنانچه ۲۳ درصد از بارش یادشده به‌صورت رواناب جاری شود، حجمی حدود دو میلیون و چهارصد هزار مترمکعب رواناب وارد رودخانه خرم‌آباد خواهد شد؛ از طرفی طی سال ۱۳۹۸ تاکنون،  ۷۰ نقطه برای احداث سازه‌های تأخیری و کنترل فرسایش و رسوب با استفاده از سامانه‌های سنجش‌ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی و روش پیمایشی مکان‌یابی شده است که در صورت اجرای سازه‌های مذکور حجم ایجادشده حدود چهار میلیون مترمکعب تخمین زده می‌شود.

وی با بیان اینکه تاکنون قریب به دو میلیون مترمکعب از سازه‌ها احداث‌شده و در حال بهره‌برداری ست اظهار کرد: بنابراین سوای پیچیدگی‌های هیدرولوژیکی و مسائل بارش رواناب، سازه‌های احداث شده توانایی ذخیره‌سازی دو میلیون مترمکعب از حجم رواناب ایجاد شده را دارند که به عبارت دیگر در رخداد بارشی اخیر، ۲۰ درصد از حجم رواناب جاری شده در مخزن سازه‌ها ذخیره شده که به مرور از طریق لوله‌های تخلیه تحتانی و زهکشی تخلیه می‌شوند.

نجفی با اشاره به بیلان کلی کشور، عنوان کرد: چنانچه شش درصد از حجم ذخیره شده در زمین نفوذ کند بالغ بر ۱۲۰ هزار مترمکعب آب به لایه‌های زیرین یا سفره‌های زیرزمینی تزریق خواهد شد که باعث رونق فضای کسب‌وکار در بخش‌های مختلفی که به‌طور مستقیم با آب سروکار دارند،  بخصوص بخش‌های کشاورزی و صنعتی می‌شود.

انتهای پیام