والدین برای مقابله با مشکلات ناشی از رسانه‌ها در نوجوانان چه باید بکنند؟

ایسنا/لرستان یک روانشناس گفت: والدین نمی‌توانند نقش عظیم رسانه‌ها از جمله اینترنت را در زندگی نوجوانان بی اثر کنند و نباید به علت ترس از تأثیر منفی رسانه‌ها بر نوجوان‌ها، استفاده از آن‌ها را کلاً منع کنند، چون منع کامل امکان‌پذیر نیست.

مریم کاووسی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: امروزه نقش رسانه‌ها ازجمله اینترنت در زندگی و تعلیم و تربیت نوجوانان انکارناپذیر بوده و تأثیرگذاری آن‌ها بر نوجوانان روز به روز بیش‌تر می‌شود.

وی با اشاره به این‌که زندگی در جهان مُدرن بدون اینترنت و سایر رسانه‌های گروهی قابل تصور نیست، عنوان کرد: تأثیر رسانه‌ها و به ویژه اینترنت بر رشد اجتماعی و اخلاقی نوجوانان گاهی بیشتر از تأثیر والدین و معلمین است و آن‌ها مدت زمان زیادی را صرف تماشای تلویزیون و استفاده از اینترنت می‌کنند.

کاووسی با اشاره به این‌که استفاده از رسانه‌ها و اینترنت همیشه بد یا مشکل آفرین نیست، بیان کرد: اگر بیش‌از حد یا بدون نظارت صحیح از آن‌ها استفاده شود، در زمینه‌های مختلف مشکلاتی را ایجاد می‌کند.

این روانشناس بالینی با اشاره به این‌که یکی از این مشکلات، الگو قرار دادن برخی رفتارهای ضد اجتماعی مثل پرخاشگری و مسائل و موضوعات جنسی است، تصریح کرد: در برخی رسانه‌ها برنامه‌های جنسی و خشونت، طوری تبلیغ می‌شود که انگار مطلوب و طبیعی است و نوجوانان پس از مدتی خودشان چنین رفتارهایی را به نمایش می‌گذارند و حساسیت‌شان نسبت به این رفتارهای ضداجتماعی از بین می‌رود و آن‌ها را عادی تلقی می‌کنند.

وی تصریح کرد: بعضی از نوجوانان بیشترِ وقت خود را صرف تماشای تلویزیون یا استفاده از رایانه و اینترنت می‌کنند، این موضوع باعث می‌شود که آن‌ها کارهای ضروری خودشان به ویژه تکالیف درسی را انجام ندهند و دچار اُفت تحصیلی شوند، به ویژه نوجوانانی که اختلال نقص توجه یا بیش فعالی دارند برخلاف آن‌که در انجام دادن تکالیف زود خسته می‌شوند و مدت کوتاهی می‌توانند یک جا بنشینند، ولی ممکن است ساعت‌ها پای تلویزیون و رایانه بنشینند و با توجه به این‌که استفاده از اینترنت و بازی‌های رایانه‌ای هیجان انگیز است و موجب رضایت فوری آن‌ها می‌شود، این افراد تکالیف خود را انجام نمی‌دهند یا ناتمام می‌گذارند و اُفت شدید تحصیلی پیدا می‌کنند و به استفاده از اینترنت و رایانه ادامه می‌دهند.

کاووسی با اشاره به این‌که یکی دیگر از مشکلات استفاده بیش از حد از رسانه‌ها و اینترنت کم‌خوابی نوجوانان است، ادامه داد: چون آن‌ها تا دیروقت بیدار می‌مانند و از رایانه و سایر رسانه‌ها استفاده می‌کنند و این موجب خواب آلودگی آن‌ها در طول روز می‌شود و نتیجه آن کاهش یادگیری، اُفت تحصیلی، کج خُلقی، تحریک‌پذیری و سایر مشکلات رفتاری نوجوانان است.

این روانشناس با اشاره به این‌که نوجوانانی که عادت به استفاده بیش از حد از رسانه ها و اینترنت دارند معمولاً ارتباطات اجتماعی ضعیفی دارند، از جمع دوستان و فعالیت‌های اجتماعی دوری می‌کنند و به تدریج منزوی و حتی افسرده می‌شوند و انگیزه تحصیلی آن‌ها کم می‌شود، بیان کرد: همچنین این افراد در روابط با والدین نیز دچار مشکلاتی می‌شوند.

وی افزود: از طرفی عادت به استفاده بیشتر از رسانه‌ها به بهای کنار گذاشتن سایر فعالیت‌های جسمانی و ورزش کردن موجب چاقی نوجوانان می‌شود که موجب کاهش اعتماد به نفس آن‌ها و دوری بیشتر از جمع دوستان و در برخی موارد اختلالات خوردن در آن‌ها می‌شود.

کاووسی بیان کرد: چون بازی‌های رایانه‌ای و استفاده از اینترنت برای نوجوانان جالب و لذت بخش است، برخی از آن‌ها به علت استفاده بیش از حد از رایانه و اینترنت به این وسایل اعتیاد پیدا می‌کنند و مثل هر اعتیاد دیگری تنها هدف آن‌ها در زندگی استفاده از رایانه و اینترنت می‌شود و تمام فعالیت‌های اجتماعی خود را به دلیل آن کنار می‌گذارند و اگر مانع استفاده آن‌ها از اینترنت شوند، شدیداً دچار استرس و ناراحتی می‌شوند و حتی پرخاشگری می‌کنند.

این روانشناس تصریح کرد: یکی دیگر از مشکلات استفاده از اینترنت گفت‌وگوی اینترنتی با بیگانه‌هاست که یک راه ارتباطی بین نوجوانان و دیگران می‌شود، نوجوانان از این طریق با افراد مختلفی آشنا و دوست می‌شوند که بعضاً چندین سال مسن‌تر از خودشان هستند و تحت تأثیر این افراد قرار می‌گیرند، اطلاعات نادرستی از آن‌ها دریافت و حتی گاهی طعمه این افراد می‌شوند و توسط آن‌ها مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرند.

وی ادامه داد: والدین نمی‌توانند نقش عظیم رسانه‌ها از جمله اینترنت را در زندگی نوجوانان بی‌اثر کنند و نباید به علت ترس از تأثیر منفی رسانه‌ها بر نوجوان‌ها، استفاده از آن‌ها را کلاً منع کنند، چون منع کامل امکان پذیر نیست.

کاووسی با اشاره به این‌که مهم‌ترین کاری که والدین باید انجام دهند ایجاد رابطه‌ای صمیمانه و صادقانه و همراهی کردن با نوجوانان در این فعالیت‌هاست، عنوان کرد: اگر خود والدین نیز درگیر این فعالیت‌ها شوند متوجه خواهند شد که این رسانه‌ها نظیر اینترنت، همیشه مضر نیستند، بلکه می‌توانند برخی موضوعات و مهارت‌های ضروری را به نوجوانان یاد بدهند.

این روانشناس ادامه داد: در قدم بعدی والدین باید آگاهی نوجوان‌ها را از برنامه‌های گوناگون این رسانه‌ها افزایش دهند و خطرات احتمالی آن‌ها را با نوجوانان در میان بگذارند، والدین باید برنامه‌های سازنده رسانه‌ها را پیدا و با نوجوانان خود از این برنامه‌ها استفاده کنند، بدین ترتیب می‌توانند نظارت بیشتری بر روی آن‌ها داشته باشند.

وی تصریح کرد: والدین باید در خانواده برای استفاده از این رسانه‌ها قوانینی وضع کنند و مثل سایر قوانین مربوط به خانواده، خود نوجوان‌ها نیز بهتر است در وضع این قوانین سهیم باشند و زمان مراجعه نوجوانان را به این وسایل محدود و مشخص کنند نوجوان چه مدت و در چه زمان‌هایی می‌تواند با آن‌ها کار کند.

کاووسی بیان کرد: والدین می‌توانند از علاقه نوجوان خود به اینترنت و سایر رسانه‌ها استفاده کنند و از این برنامه‌ها به‌عنوان انگیزه‌هایی برای انجام دادن کارهایی نظیر تکالیف مدرسه و کارهای منزل استفاده کنند و می‌توانند به آن‌ها بگویند بعد از انجام دادن تکالیف فرصت استفاده از اینترنت و… به آن‌ها داده خواهد شد.

این روانشناس ادامه داد: والدین بهتر است نوجوانان را تشویق کنند تا به فعالیت‌هایی مانند ورزش کردن، گوش دادن به موسیقی یا فعالیت‌های دیگر بپردازند تا استفاده بیش از حد آن‌ها از رسانه‌ها و رایانه به اعتیادشان منجر نشود.

وی با اشاره به این‌که نظارت بر کارهای نوجوانان کاملاً ضروری است، اما لازم نیست همیشه به صورت مستقیم نظارت داشته باشیم، عنوان کرد: برخی نوجوانان به این مسائل حساس هستند و این کار را دخالت در کار خودشان می‌دانند.

کاووسی با اشاره به این‌که بهترین کار، برقراری ارتباط صمیمانه با نوجوانان است، تا با این کار وارد زندگی آن‌ها شویم و از دوستان و علایق آن‌ها کاملاً مطلع باشیم تا به موقع بتوانیم آن‌ها را از خطرات احتمالی نجات دهیم، تصریح کرد: باید خطوط گفت‌وگو و صحبت را باز نگه داریم و از آن‌ها بخواهیم هر جنبه‌ای که آن‌ها را ناراحت می‌کند با ما در میان بگذارند و درباره سوءاستفاده دیگران از طریق اینترنت اطلاعات لازم را به آن‌ها بدهیم.

انتهای پیام