آموزه‌های ساده‌زیستی فاطمی در دنیای کنونی، امری ممکن یا غیرممکن؟!

ایسنا/قم یک مدرس حوزه و دانشگاه، گفت: الگوی ساده زیستی حضرت زهرا(س) در بطن زمان جاری است و به دوره خاصی تعلق ندارد؛ تنها باید قواعد و اصول حاکم بر سبک زندگی و رویکرد اندیشه‌ای حضرت صدیقه کبری (س) را نسبت به حیات مادی، استنتاج کرد.

راحله ضائفی مدرس حوزه و دانشگاه و پژوهشگر تاریخ اسلام در گفت‌وگو با ایسنا به مناسبت شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) اظهار کرد: انسان به طور طبیعی در طول زندگی در این جهان با نگرانی‌ها و اضطراب‌های بسیاری روبرو بوده و همواره برای فایق آمدن بر آن‌ها و از میان بردن عوامل پیدایش آن‌ها کوشیده است.

وی ادامه داد: یکی از اهداف پیدایش مجموعه بزرگ اختراعات و اکتشافات فرد و یا سازمان‌های اجتماعی، دین، مذهب، هنر، آداب و رسوم و حتّی گاه جنگ‌ها، دست‌یابی بشر به آرامش و آسایش در زندگی بوده است؛ اندیشه‌های بشری و مکاتب و آیین‌های گوناگونی نیز در این جهت ظهور پیدا کرده‌اند، ادیان ابراهیمی و نیز آیین‌های بومی، وصول به آرامش روح و روان را یکی از مهم‌ترین اهداف خویش قرار داده‌اند.

این مدرس حوزه و دانشگاه، بیان کرد: هنگام استفاده از عبارت آسایش و آرامش زندگی، در ذهنیت عموم مردم بهره‌وری بیشتر از فناوری و تکنولوژی‌های پیشرفته متبادر می‌شود؛ این که هر چه بیشتر باید بر توان زندگی راحت‌تر افزود و این امر جزء با تلاش برای دستیابی به آخرین دستاوردهای علمی ممکن نمی‌شود.

وی ادامه داد: باید دانست بین "آسایش" و " آرامش" تفاوت معناداری وجود دارد؛ آسایش یک امر بیرونی و آرامش یک پدیده درونی است. آسایش را باید راحتی زندگی روزمره و آرامش را در راحتی روح و خیال و دوری از اضطراب‌ها و نگرانی‌ها بر ‌شمرد.

ضائفی با بیان اینکه آرامش همواره یکی از اصیل‌ترین نیازهای بشر به‌شمار می‌آید که نقش بسیار مهمی در سعادت و سلامت روحی شخص و جامعه دارد، عنوان کرد: تحقیقات بسیاری وجود دارد که نشان می‌دهد فناوری‌های نوین، با سبک زندگی جدیدی که برای انسان‌ها به ارمغان آورده‌اند در ظهور و بروز اضطراب‌ها و نگرانی‌ها، نقش مهمی را ایفا می‌کنند.

وی افزود: در اثبات این مدعا که زندگی انسان علی‌رغم پیشرفت‌های مادی و فناورانه، در سال‌های اخیر وارد چالش‌های جدی شده است تردیدی وجود ندارد و باید توجه داشت که انسان بیشتر از آن که نیازمند راحتی و رفاه مادی باشد به آرامش درونی نیازمند است.

این پژوهشگر تاریخ اسلام، تاکید کرد: انسان دارای ابعاد و پیچیدگی‌های روحی بسیاری است و تنها پیشرفت بعد مادی، راحتی را برای او ایجاد نمی‌کند، هر چند استفاده از فناوری‌های پیشرفته و بهره بری از علوم روز، آسایش بیشتر را به دنبال دارد، اما به تنهایی تامین کننده آرامش حاکم بر زندگی نیست؛ این جاست که لزوم گزینش یک سبک زندگی کامل و اثرگذار خود را نشان می‌دهد.

وی بیان کرد: از سوی دانشمندان علوم اجتماعی تعاریف مختلفی از "سبک زندگی" ارائه شده: "مجموعه منظمی از رفتارها یا الگویی از کنش‌ها که افراد آن‌ها را انتخاب کرده و کنش‌های ایشان در زندگی روزمره به واسطه آن‌ها هدایت می‌شود" یا در جایی دیگر چنین آمده: سبک زندگی، عبارت است از الگوی زندگی فردی که در فعالیت‌ها، دلبستگی‌ها و افکار شخصی، خود را نشان می‌دهد.

ضائفی افزود: اهمیت شیوه و روش زندگی تا آن جاست که در برخی تعاریف از سبک زندگی، به عنوان نشان دهنده هویت فرد تعبیر شده است؛ سبک زندگی، نظام واره و سیستم خاص زندگی است که به یک فرد، خانواده یا جامعه با هویت خاص اختصاص دارد. این نظام واره، هندسه کلی رفتار بیرونی و جوارحی است و افراد، خانواده ها و جوامع را از هم متمایز می‌سازد.

وی اظهار کرد: وجود یک الگوی کامل بشری برای انتخاب سبک زندگی مناسب ضروری می‌نماید؛ الگویی که  در این هیاهوی اضطراب و ناآرامی‌ها بتواند ارتباطات فردی، خانوادگی و اجتماعی را سامان دهد و آشفتگی انسان‌ها را آرامش بخشد. بررسی سیره و زندگانی معصومین(ع)، اصول و قواعد زندگی صحیح را به ما نشان می‌دهد، با وجود چنین الگوهای کامل و قابل دسترس می‌توان به آرامش عمیق در زندگی دست یافت.

ضائفی با بیان اینکه زندگی فاطمه زهرا(س) سرشار از دقائق غنی و قابل استفاده برای عموم مردم جامعه اعم از زن و مرد است، گفت: در روایت‌های متعددی از زندگی مادی ایشان که با امکانات زندگی عموم مردم مدینه تفاوت ندارد، صحبت شده، این الگو در بطن زمان جاری است و به دوره خاصی تعلق ندارد؛ تنها باید قواعد و اصول حاکم بر سبک زندگی و رویکرد اندیشه‌ای حضرت صدیقه کبری (س) را نسبت به حیات مادی، استنتاج کرد.

وی ادامه داد: اکنون نیز با بهره‌گیری از عقلانیت توحید محور فاطمه زهرا (س) که تنها رضایت الهی را در امور زندگی ارزشمند می‌دانند و اهمیتی به رفاه مادی بیش از توان خانواده و همسر نمی‌دهند، می‌توان آرامش را به خانواده‌ها و مردم جامعه هدیه داد.

این پژوهشگر تاریخ اسلام تصریح کرد: روایات متعددی از صحابی پیامبر اکرم (ص) و یاران امام علی (ع) نقل شده که همه آن‌ها بر رویکرد خدامحور حضرت و تلاش ایشان برای کسب رضایت الهی حکایت می‌کنند؛ هر چند ظواهر دنیایی عصر صدیقه کبری(س) با دوره معاصر تفاوت دارد، ولی دلبستگی‌ها همان است و وابستگی و لذت بردن از منافع مادی بیشتر، تغییری نداشته است.

وی با بیان اینکه اصل رها شدن از علائق مادی، در همه دوره‌ها و عصرها سنجیده و به جاست؛ به گونه‌ای که الگوی مناسبی برای آرامش زندگی همه انسان‌ها است، گفت: رضایتمندی افراد نسبت به داشته‌ها، عدم رقابت‌های مادی و تلاش برای حاکمیت ارزش‌های معنوی در زندگی خانوادگی و اجتماعی از اضطراب‌ها کاسته و حیات آرامی را دور از تنش‌های روحی جامعه امروزی به ارمغان می‌آورد که این مهم جزء با دقت و توجه عمیق در سیره و روش زندگی فاطمه زهرا(س) و معصومین و دریافت قواعد و اصول زندگی مادی و معنوی ایشان به دست نمی‌آید.

این مدرس حوزه و دانشگاه اضافه کرد: البته این نکته را نیز نباید از نظر دور داشت که آسایش و آرامش دو نقطه رو در رو و مقابل با یکدیگر نیستند که برای رسیدن به یکی، باید دیگری را قربانی کرد، بلکه باید در حد توان برای رسیدن به آسایش زندگی تلاش کرد اما وابستگی به امکانات مادی نباید روح و جان انسان مؤمن را به تنش و اضطراب دچار کند.

ضائفی تاکید کرد: وجود آسایش مقدور و آرامش معنوی در کنار هم بیشتر می‌تواند جریان زندگی را به سوی اعتدال پیش ببرد اما باید دانست که توصیه به برگزیدن آرامش در برابر سختی‌های رسیدن به آسایش از جمله اصول و قواعد تربیتی معصومین (ع) است.

 

این پژوهشگر تاریخ اسلام در پایان بیان کرد: امید است که در شناخت سبک و شیوه زندگی معصومین و ائمه اطهار(ع) و شناساندن آن بزرگواران به عنوان الگویی کامل در زندگی انسان کنونی موفق باشیم.

انتهای پیام