توتالیتاریسم قرآنی در تناقض با انسان مدرن و دمکراسی، جلال ایجادی - Gooya News

ما در شرایط دردناکی قرار داریم. می‌خواهیم به سوی دمکراسی و آزاد اندیشی برویم ولی ذهنیت ما در اسارت بینش اسلامی است. ویژگی این بینش چیست و چگونه آزادی انسان را هموار کنیم؟

آزادی و تناقض‌های ما

در جامعه ایران اسلام ریشه تاریخی دارد، امروز نیز در ذهنیت اجتماع حضور پررنگ دارد و شمار زیادی از نخبگان سیاسی و فرهنگی و دانشگاهی ایران دچار مسخ زدگی اسلامی هستند. گرایش به مدرنیته از دوران مشروطه، نباید واقعیت سنگین «انسان اسلامی» را بپوشاند. این «انسان دینی» همان انسانی است که در فلسفه تاریخ سوژه نیست بلکه در بردگی قرار دارد.

"این «انسان دینی» همان انسانی است که در فلسفه تاریخ سوژه نیست بلکه در بردگی قرار دارد"انسانی که انقلاب ۵۷ را بوجود می‌آورد همان انسان مسخ شده تاریخ است. جامعه شناسی انقلاب بسیار پیچیده است و تشخیص رگه‌های ژرف جهت دهنده در فهم ماهیت پدیده‌ها اساسی است.
در ضمن در بطن هر جامعه تیره و خفقانی و بسته همیشه رگه‌های عقلانی جاری است و آنها را باید دریافت و تقویت نمود. امروز با وجود فاجعه جمهوری اسلامی، باید اعلام کنیم که روشنایی‌ها آهسته آهسته گسترده می‌شود و فروریزی اسلام آغاز شده است. رشد باورهای دینی دیگر، توسعه ناباوری و انسانگرایی و سکولاریسم در جامعه ایران نشاندهنده ضربه پذیری انحصار اسلامی است. در این شرایط خردگرایی و گرایش‌های متضاد دینی و عرفی فعال شده‌اند و نفی اسلام قرآنی بشکل‌های گوناگون توسعه می‌یابد.

این نفی ناشی از دو پدیده مهم است. یکم، گرایش رشده یابنده بسوی دمکراسی و آزادی شهروندی و بازگشایی اجتماعی از یکسو و از سوی دیگر، دوم، گرایش رشدیابنده یک گسست فرهنگی از ایدئولوژی دینی اسلامی و مذهب شیعه ویرانگر خرد و دانش. در بطن این دو گرایش، ما پدیده فرهنگ ایرانشهری و پدیده مدرنیته غربی را حس می‌کنیم. این تحول فرهنگی همیشه عمیق نیست و همیشه با شفافیت و درخشندگی کافی همراه نیست. شرایط بسیار پیچیده و متناقض است.

"امروز با وجود فاجعه جمهوری اسلامی، باید اعلام کنیم که روشنایی‌ها آهسته آهسته گسترده می‌شود و فروریزی اسلام آغاز شده است"آنجا که اسلام رسمی عقب نشینی می‌کند گاه صوفیگری و درویشی گری و فرقه گری عرفانی و جادوگری مذهبی و آئین‌های کهنه پرستی جای آن را می‌گیرد. در این حالت، ذهن از «سحرگرایی» دینی خارج نشده است و ریشه مشترک خود را با اسلام رسمی نگه داشته است. جامعه ما نیازمند بلوغ ذهن خردگرا و نقاد است و در ضمن همین جامعه با انبوهی از خرافه پرستی و کورذهنی و بندگی درگیر است. ذهنیت بخش مهمی از جامعه استبداد ولایت فقیهی را محکوم می‌کند، ولی این ذهنیت از خودمختاری فکری «کانتی» دور است و با دمکراسی خواهی و حقوق بشر آشنایی سطحی دارد. چیزی در حال تکان خوردن است ولی خفقان ایدئولوژی اسلامی کماکان مسلط است.

بررسی جامعه شناختی و روانکاوانه و انسان شناسانه می‌گوید انسان ایرانی دینی و آرکائیک است و از بند تقدس آسمانی آزاد نشده است.

به این خاطر ما باید کارزار بزرگ فرهنگی در نقد اسلام و قرآن و شیعه گری را ادامه بدهیم و همزمان با آن فرهنگ دمکراسی خواهی و حقوق بشری را بطرز گسترده در دل جامعه گسترش دهیم. بدین ترتیب به جامعه نشان می‌دهیم که نفی اسلام فرصتی برای شناخت فرهنگ ایرانشهری، آموختن دمکراسی، فهم حقوق بشر و کسب ارزش‌های انسانی و زیست محیطی می‌باشد. حاکمیت سیاسی، دستگاه حوزوی، گروه نواندیشان دینی، سیاسیون و روزنامه نگاران اصلاح طلب و بخشی از سیاسیون چپ و ملی و مصلحت طلب و اسلاموفیل خارج از کشور و در داخل، در برابر نقد فرهنگی و فلسفی از دین ایستاده‌اند. آنها نگران بی اعتباری کامل دین و پاره شدن هنجارهای سنتی می‌باشند. در تفکر آنها دین اسلام منبع اساسی اخلاق و معنویت است و نظم اسلامی را الگوی آرامش و امتیازگیری و رانت سیاسی خود می‌دانند.

"رشد باورهای دینی دیگر، توسعه ناباوری و انسانگرایی و سکولاریسم در جامعه ایران نشاندهنده ضربه پذیری انحصار اسلامی است"بسیاری ازچپ‌ها و ملی گراها با اسلامگرایان رنگارنگ در حمله به مدرنیته و غرب و معامله گری در باره دمکراسی و لائیسیته هم سو و هم نظر هستند. اپوزیسیون سیاسی و حاکمیت دارای جهان بینی دینی یکسان هستند. نمی‌توان به مارکسیسم و کاستروئیسم و کمونیسم اعتقاد داشت و در ضمن از دمکراسی و آزادی و حقوق بشر دفاع نمود. نمی‌توان به اسلام و قرآن اعتقاد داشت و از حقوق بشر و حق شهروندی در دمکراسی حرف زد. ولی تاریخ ما و جهان نشان داده که می‌توان مارکسیست اکثریتی و توده‌ای بود و با استبداد دینی خمینی سر سازش و همکاری داشت.

وضع امروز ما نشان می‌دهد که می‌توان در قدرت بود یا نبود ولی از بینش ارتجاعی دینی جدا نبود و ستایشگر انسان بنده بود. اپوزیسیون وضع فکری آشفته و تیره‌ای دارد.