کرونا مشکلات روانی را به‌شدت زیاد کرده است/ گفتگوی علی کلائی با همایون سامه‌یح نجف‌آبادی، نماینده مجلس

هرانا - ۳ خرداد ۱۴۰۰

خانه > slide, اقلیت های دینی, بهداشت و محیط زیست > کرونا مشکلات روانی را به‌شدت زیاد کرده است/ گفتگوی علی کلائی با همایون سامه‌یح نجف‌آبادی، نماینده مجلس

خبر اختصاصی
تاریخ : ۱۴۰۰/۰۳/۰۳
دسته : slide,اقلیت های دینی,بهداشت و محیط زیست
لینک کوتاه :
کد خبر : ۰۰۰۳۰۳۴۲۰

چاپ خبر

کرونا مشکلات روانی را به‌شدت زیاد کرده است/ گفتگوی علی کلائی با همایون سامه‌یح نجف‌آبادی، نماینده مجلس

ماهنامه خط صلح – عضو کمیسیون بهداشت مجلس یازدهم شورای اسلامی، عدد واقعی مبتلایان به اختلالات روانی در کشور را بیش از عدد رسمی اعلام شده می‌داند و می‌گوید که کرونا باعث زیاد شدن افسردگی در میان مردم شده است. او دکتر همایون سامه یح نجف آبادی، منتخب کلیمیان ایرانی در مجلس و عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی است.

خبرها هم از افزایش ناهنجاری‌های روانی در میان مردم کشورمان حکایت می‌کند. با توجه به فشار و اضطراب و استرس بیماری کرونا و وضعیت اسف‌بار اقتصادی کشور، به سراغ دکتر همایون سامه یح، نماینده مجلس رفتیم تا از او بپرسیم که چرا گرفتار چنین معضلی هستیم و از نظر او به عنوان نماینده مجلس، چه باید کرد.

این نماینده مجلس که رئیس انجمن کلیمیان ایران نیز است، در پاسخ به ماهنامه خط صلح، سه مسئله بیماری کرونا، وضعیت اقتصادی کشور و عدم تحت پوشش قرار گرفتن خدمات روانشناسی توسط بیمه‌ها را ازجمله مشکلات اساسی در ایران ذکر کرد و البته به خط صلح گفت که لزوم امر آموزش به مردم برای کاهش تنش های روانی در خانواده‌ها را در کمیسیون بهداشت مطرح خواهد کرد. او بر این باور است که دولت باید به هر صورتی واکسن کرونا را تهیه و جامعه را واکسینه کند.

مشروح گفتگوی خط صلح با این نماینده و عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس را در ذیل می‌خوانید:

احمد حاجبی، رئیس دفتر سلامت روان وزارت بهداشت در مهرماه ۱۳۹۹ در نشستی خبری از ابتلای ۲۳ درصد از جمعیت کشور به نوعی اختلالات روانی خبر داده و گفت که از این تعداد، حدود ۶۶ تا ۷۵ درصد برای درمان به روان پزشکان، روانشناسان و متخصصان سلامت روان مراجعه نمی‌کنند. فکر می‌کنید چرا در ایران به چنین معضلی گرفتار هستیم و چه عواملی باعث چنین وضعیتی شده است؟

نه تنها در ایران بلکه در تمام جوامع، درصدی از مردم دچار مشکلات اعصاب و روان هستند.

"او دکتر همایون سامه یح نجف آبادی، منتخب کلیمیان ایرانی در مجلس و عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی است.خبرها هم از افزایش ناهنجاری‌های روانی در میان مردم کشورمان حکایت می‌کند"داشتن مشکلات اعصاب و روان به این معنی نیست که فرد به حدی اختلال روانی دارد که باید حتما در بیمارستان بستری شود و یا به او نام دیوانه اطلاق شود. افسردگی، اضطراب، وسواس و بسیاری از مشکلات عصبی و روانی مشکلاتی هستند که شخص با وجود داشتن آنها می‌تواند به صورت طبیعی در جامعه زندگی کند، ولی احتیاج به کمک روانشناس داشته باشد. البته به نظر من عدد حقیقی بسیار بیشتر از ۲۳ درصدی است که گفته شده. زیرا در کشورهای صنعتی و غربی، عدد ۲۳ درصد مبتلا به اختلالات روانی امری طبیعی است. به همین دلیل ما انتظار داریم که این عدد در ایران بالاتر باشد.

یعنی به نظر شما تعداد مبتلایان به اختلالات روانی در کشور بیشتر از عدد رسمی اعلام شده است؟

بله فکر می‌کنم بیشتر است.

در این میان دو مورد قابل بررسی است. یکی مشکلات مربوط به بیماری کرونا و قرنطینه‌های خانگی است که موجب زیاد شدن افسردگی در بین مردم شده است. خیلی از مردم به دلیل ترس از بیمار شدن، به شدت مضطرب شده و به صورتی بیمارگونه خود را قرنطینه کرده‌اند و به شدت نگران هستند. بیش از آن چیزی که لازم است و باید مراعات می‌کنند و همین باعث ایجاد اضطراب و وسواس در میان افراد شده است. در کشورهای دیگر هم صد درصد وضعیت یا به همین حالت است و یا حادتر و با مشکلات بیشتر.

مسئله دیگر، مشکلات اقتصادی مردم است.

"فکر می‌کنید چرا در ایران به چنین معضلی گرفتار هستیم و چه عواملی باعث چنین وضعیتی شده است؟ نه تنها در ایران بلکه در تمام جوامع، درصدی از مردم دچار مشکلات اعصاب و روان هستند"مشکلات اقتصادی باعث می‌شود که تنش‌هایی بین مردم و خانواده‌ها ایجاد شود. وقتی نان‌آور خانواده نتواند آنچنان که باید و شایسته است خانواده خود را از نظر مالی اداره و تامین کند و دچار مشکل بشود، تبعا به مشکل عصبی مبتلا می‌شود. مگر اینکه فرد شخص خیلی بی‌خیالی باشد که چنین حالتی بسیار کم است. مشکلات اقتصادی صد درصد باعث ایجاد تنش عصبی در فرد شده و بر رابطه او با بقیه و روابط درون خانواده‌ها تاثیر می‌گذارد.

ما در وضعیت تحریم هستیم و مشکلات اقتصادی به مردم وارد می‌شود. کرونا و مشکلات آن نیز این مسئله را چندبرابر کرده است.

بسیاری از کسبه کوچک در ماه‌های حضور بیماری کرونا در کشور تنها توانسته‌اند چند روزی معاش خودشان را تامین کنند. کسب و کارهای کوچک و حتی کسب و کارهای بزرگ نیز دچار ضرر و زیان بسیار زیادی شده‌اند. دولت هم نتوانسته این امر را تامین و آن را پشتیبانی کند. آنچه تا به حال دولت انجام داده، بسیار کم و اندک بوده است. همین مشکلات باعث ایجاد مشکلات عصبی در افراد می‌شود.

"داشتن مشکلات اعصاب و روان به این معنی نیست که فرد به حدی اختلال روانی دارد که باید حتما در بیمارستان بستری شود و یا به او نام دیوانه اطلاق شود"بسیاری هم که دچار مشکلات عصبی هستند، به روانپزشک و روانشناس مراجعه نمی‌کنند. این هم دو علت دارد. یکی اینکه این نوع مراجعه هنوز در فرهنگ ما جا نیفتاده است. اگر به کسی توصیه کنیم که به روانپزشک و روانشناس مراجعه بکند و مشکلات را توسط او و با مشاوره حل کند، شخص به خودش می‌گیرد و می‌گوید که من دیوانه نیستم!

من خودم در کار اجتماعی هستم و یکی از وظایف من در جامعه خودم، توصیه به مراجعه به روانشناس و مشاور است. مثلا در مشکلات خانوادگی به افراد می‌گوییم که به مشاور مراجعه بکنند.

ولی یکی از زوجین و یا هر دو امتناع کرده و می‌گویند که ما دیوانه نیستیم که نزد روانشناس برویم. می‌گویند ما خودمان مشکلات مان را حل می‌کنیم و پاسخ‌هایی از این دست می‌دهند.

مشکل بعدی به مسائل اقتصادی بازمی‌گردد. خدمات روانشناسی مورد حمایت بیمه‌ای نیست. هزینه آن هم سرسام‌آور است. هر ۴۵ دقیقه تا یک ساعت مشاوره هزینه‌ای بین ۱۸۰ تا ۴۰۰ هزار تومان دارد که خیلی از افراد واقعا توانایی پرداخت چنین مبالغی را ندارند.

"افسردگی، اضطراب، وسواس و بسیاری از مشکلات عصبی و روانی مشکلاتی هستند که شخص با وجود داشتن آنها می‌تواند به صورت طبیعی در جامعه زندگی کند، ولی احتیاج به کمک روانشناس داشته باشد"مراجعه به روانشناس هم یک جلسه و دو جلسه نیست. بین ۵ تا ۲۰ جلسه و شاید هم بیشتر احتیاج به مشاوره دارند. فرد توانایی پرداخت را ندارد و تبعا مشاوره نکرده و مراجعه نمی‌کند. همه این‌ها بر روی هم بار شده و معضل بزرگی را پدیده می‌آورند.

ناظر به آنچه گفتید، مسئله مورد بحث ما چند بخشی و چند وجهی است. در مجلس، آیا برای حل این مشکلات راهکارهایی پیش‌بینی شده و بحث و مسئله‌ای مطرح است؟

بسیاری از مردم نمی‌دانند وظیفه مجلس و دولت چیست.

ولی ما از شما خبرنگاران انتظار داریم که این را بدانید. این تصمیم‌گیری و پیگیری وظیفه دولت است.
قانونگذاری در خصوص آن وظیفه مجلس است.

احتیاج به قانونگذاری ندارد. لایحه‌ای برای حل مشکل خدمات بیمه‌ای در حوزه مشاوره و روانشناسی باید از طرف دولت ارائه شود. به این دلیل که دولت باید مشخص کند که از محل چه درآمدی می‌تواند این مسئله را پشتیبانی کند. لایحه باید از طرف دولت به مجلس آورده شود تا مجلس در خصوص آن تصمیم گیری کند.

"یعنی به نظر شما تعداد مبتلایان به اختلالات روانی در کشور بیشتر از عدد رسمی اعلام شده است؟ بله فکر می‌کنم بیشتر است"واقعا وظیفه مجلس نیست. وظیفه مجلس قانونگذاری است. پس دولت اینجا چه کاره است؟ من روزانه هزاران پیام دریافت می‌کنم که برو مثلا زمان امتحانات نهایی را جابه‌جا کن! این وظیفه ما نیست. پس آموزش و پرورش اینجا چه‌کاره است؟ متاسفانه این وظایف با هم قاطی شده و نمی‌دانیم که در این مملکت چه‌کاره است! این سوال را شما بروید و از دولت بپرسید. از وزیر بهداشت و سازمان نظام روانشناسی و مشاوره بپرسید که چه راهکاری دارند؟

در این حوزه و برای حل مسائل، علاوه بر ارائه لوایح از سوی دولت، مجلس هم باید طرح ارائه کند.

من به شما سه چیز می‌گویم که در خصوصشان صحبت هم شده.

اول واکسینه کردن تمام مردم ایران، هرچه سریع‌تر در مقابل بیماری کروناست. متاسفانه ما در امر واکسیناسیون از دنیا عقب هستیم. همین هم باعث بسیاری از مشکلات ما شده است. شما فکر نکنید که ما تنها همین ۱۵ ماه اخیر را درگیر کرونا هستیم و بعد از واکسیناسیون همه چیز حل می‌شود. ما دست‌کم باید به مدت ده سال مشکلاتی را که در این مدت به وجود آمده حل کنیم.

"یکی مشکلات مربوط به بیماری کرونا و قرنطینه‌های خانگی است که موجب زیاد شدن افسردگی در بین مردم شده است"مشکلات پس از کرونا بسیار زیاد و عدیده است. در حوزه آموزش و پرورش، دانشگاه، قرنطینه‌هایی که انجام شده و تاثیری که بر کسب و کار و اقتصاد گذاشته، مشکل امنیت و دیگر مسائل، مشکلاتی هستند که کرونا ایجاد کرده است. مشکلات روانی نیز یکی از مسائلی است که بیماری کرونا به شدت بر روی آن تاثیر داشته است. این بیماری مشکلات روانی را در جامعه ما به شدت زیاد کرده است. اینکه ما باید کرونا را از بین ببریم هم شعار است.

مهمترین امر پیشگیری است و نه درمان. هم خود شخص و هم جامعه باید پیشگیری کنند. استفاده از ماسک و مواد ضدعفونی کننده و فاصله اجتماعی و قرنطینه بخشی از پیشگیری است. بخش دوم پیشگیری که بسیار مهم است، واکسیناسیون مردم است. این دیگر وظیفه مردم نیست.

"خیلی از مردم به دلیل ترس از بیمار شدن، به شدت مضطرب شده و به صورتی بیمارگونه خود را قرنطینه کرده‌اند و به شدت نگران هستند"دولت باید به هر صورت و در هر شرایطی واکسن را تهیه کرده و جامعه را واکسینه کند. با این کار، بسیاری از مشکلات و معضلات ما از جمله مشکلات روانی مردم حل و کمتر خواهد شد.

مسئله دوم بهبود وضع اقتصادی است که پیشتر توضیح دادم. آن هم البته وظیفه دولت است و وظیفه مردم نیست. دولت باید تحت هر شرایطی و به هر صورتی مسئله را حل کند. مجلس هم باید کمک کند و این مسئله را بپذیرد.

این مسئله تحریم و مشکلات اقتصادی مردم باید حل بشود و با حل آنها تبعا مشکلات روانی مردم هم کمتر می‌شود.

مورد سوم تحت پوشش قرار گرفتن خدمات روانشناسی توسط بیمه‌هاست. این هم باید انجام شود. مجلس می‌تواند در این خصوص طرح هم بدهد. اما باز باید منابع بودجه‌ای آن مشخص شود. هرچیزی که مخارج و هزینه یا دارد، باید منابعش مشخص بشود.

"بیش از آن چیزی که لازم است و باید مراعات می‌کنند و همین باعث ایجاد اضطراب و وسواس در میان افراد شده است"وگرنه شورای نگهبان آن را رد می‌کند.

با توجه به بودجه ۱۴۰۰ و آنچه بر آن گذشته، آیا امکان تامین منابع برای آنچه گفتید وجود دارد؟

نخیر. در بودجه ۱۴۰۰ هیچ منبعی در مورد تامین هزینه‌های بیمه‌ای خدمات روانشناسی پیش‌بینی نشده است.

ناظر به آنچه گفتید و در وضعیت موجود، ارزیابی شما از کارنامه دولت و وزارت بهداشت در این حوزه چیست؟

سیاست من کوبیدن و مذمت اشخاص یا نهادی نیست.

بخشی از وظیفه مجلس نظارت بر عملکرد دولت است.

مشکل اول بیماری کرونا و مشکل دوم مسئله تحریم‌هاست. هرکدام از اینها هم مشکلات خاص خودش را دارد و به هم گره خورده‌اند. من نمی‌توانم بگویم و نمی‌دانم که چرا آن اتفاقات برای برجام افتاد و چرا امضا شد و چرا آمریکا از تعهداتش بیرون آمد و چرا در نتیجه آن، مشکلات اقتصادی برای ایران پیش آمد. اما آنچه می دانم این است که وظیفه اشخاص و دولت است که این مسائل را تحت هر شرایطی حل کند.

همان‌طور که گفتید، کرونا، فاصله‌گذاری اجتماعی و خانه نشینی و انزوا و تنهایی به دنبال می‌آورد و همین می‌تواند آغازگر مشکلات روانی برای شهروندان باشد.

چه تدابیری باید اندیشیده شود تا آثار این سبک زندگی در شرایط کرونا کمتر بر روان شهروندان اثر بگذارد؟

جامعه ما در برابر کرونا با شوک مواجه شد. دنیا هم شوکه شد. به دلیل قرنطینه و خانه‌نشینی، خانواده‌ها بیشتر در کنار هم بودند. همین بیشتر در کنار هم بودن هم در میان خانواده درگیری ایجاد کرده است. مسئله آموزش بسیار مهم بوده و هست.

"در کشورهای دیگر هم صد درصد وضعیت یا به همین حالت است و یا حادتر و با مشکلات بیشتر.مسئله دیگر، مشکلات اقتصادی مردم است"همانطور که آموزش داده شد که مردم ماسک بزنند و مواد ضد عفونی کننده استفاده بکنند، در مورد این مسائل هم باید به مردم آموزش می‌دادیم که چطور در شرایط بحرانی دچار تنش کمتری بشوند. متاسفانه آموزش داده نشد. این یکی از مسائلی است که باید حل شود.

در شرایطی هستیم که آموزش‌های لازم داده نشده و سلامت روان مردم در وضعیت مطلوبی نیست. گفتید که در بودجه ۱۴۰۰ هم امکان تخصیص بودجه خاصی به این مسئله وجود ندارد. دولت هم با مسائلی دست به گریبان است که بخشی از آن در اختیار خودش نیست.

در این میانه، راه حلی واقعی که مردم بتوانند با آن وضعیت خود را بهتر کنند چیست؟

آنچه که گفتید در ذهن من جرقه‌ای ایجاد کرد. ما می‌توانیم این مسئله را در کمیسیون بهداشت مطرح بکنیم. حداقل می‌توانیم به دولت در این زمینه توصیه بکنیم. واقعیت این است که وزارت بهداشت با کمیسیون بهداشت و درمان مجلس همکاری خیلی خوبی دارد. می‌توانیم توصیه کنیم که این آموزش‌هایی که گفته شد به مردم داده شود و این اتفاق خیلی خوبی خواهد بود.

این آموزش وظیفه صداوسیما با همکاری وزارت بهداشت است.

"وقتی نان‌آور خانواده نتواند آنچنان که باید و شایسته است خانواده خود را از نظر مالی اداره و تامین کند و دچار مشکل بشود، تبعا به مشکل عصبی مبتلا می‌شود"اطلاع‌رسانی معمولا از طریق صداوسیما انجام می‌شود. در اطلاع‌رسانی در خصوص انجام پروتکل‌های بهداشتی نیز وزارت بهداشت توصیه‌ها را می‌کرد و برنامه‌ها را می‌داد و صداوسیما برنامه تولید می‌کرد و پخش می‌کرد. پخش برنامه‌ها از صداوسیما هم با همکاری وزارت بهداشت انجام می‌شد و مردم هم واقعا رعایت کرده و می‌کنند. همین کار را می‌توانیم از طریق وزارت بهداشت و صداوسیما برای آموزش مردم در خصوص مسائل درون خانوادگی و مشکلات خانوادگی و اضطراب و غیره انجام دهیم. البته نتیجه‌اش مثل مراجعه به روانشناس و مشاور نیست.

ولی بالاخره تاثیر خودش را خواهد داشت.

شما نماینده کلیمیان در مجلس شورای اسلامی هستید. اگر بخواهید شرایط هموطنان کلیمی را با دیگر هموطنان مقایسه بکنید، آیا این شرایط کرونایی بیشتر یا کمتر بر آنها تاثیر گذاشته؟

ما تافه جدا بافته از ملت ایران نیستیم. ما جزئی از این ملت و این جامعه هستیم و مطمئنا هر چیزی که بر کل جامعه تاثیر می‌گذارد، بر جامعه اقلیت‌های مذهبی هم تاثیر می‌گذارد.