دفاع دهقان از نامزدی نظامیان برای ریاست جمهوری: نمی‌توان کودتا کرد

میزان استقبال مردم از دوازدهمین دور انتخابات ریاست جمهوری در ایران روشن نیست، اما شرکت نظامیان در انتخابات ۱۴۰۰ به بحثی داغ میان طرفداران و مخالفان این حضور تبدیل شده است. برخی از چهره‌های مطرح سپاه پاسداران نیز از سمت‌ خود استعفا داده و این گمانه‌زنی را تقویت کرده‌اند که قدم بعدی‌شان اعلام آمادگی برای نامزدی در انتخابات پیش رو است.

حسین دهقان، مشاور نظامی علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی و وزیر دفاع پیشین ایران از اولین چهره‌های نظامی است که نامزدی خود را برای انتخابات ریاست جمهوری سال آینده به شکل رسمی اعلام کرده و گفته با این کار می‌خواهد به انتخاب‌‌کنندگان «فرصت کافی» برای بررسی کارنامه خود را بدهد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

او روز سه‌شنبه (۱۹ اسفند) در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا از حضور نظامیان در انتخابات آتی دفاع کرد و گفت تنها چیزی که می‌تواند موجب نگرانی شود این است که «نظامیان سازمان‌‌یافته بخواهند یک جایگاه سیاسی را اشغال کنند که شدیدترین نوع آن کودتا و در حداقل‌ترین سطح، روی کارآمدن یک نظامی به کمک سایر نظامیان است».

حسین دهقان این حالت را «مذموم و غیرقابل قبول» دانست و تاکید کرد که در ایران «نه می‌توان کودتا کرد و نه شرایط کشور به گونه‌ای است که نظامیان سایرین را کنار بگذارند و فرد منتخب خود را جایگزین کنند».

نظامیان نه نظامی‌گری را حاکم می‌کنند نه آزادی‌ها را محدود

او در پاسخ به سوالی درباره نگرانی از روی کار آمدن نظامیان و تبدیل شدن ایران به پادگان گفت که نه در ایرانِ «در آستانه ورود به قرن جدید امکان نظامی‌گری و اعمال حکومت نظامی»  وجود دارد و نه این وصله به نظامیان می‌چسبد که بخواهند «حکومت نظامی را حاکم و آزادی‌ها را محدود» کنند.

دهقان به ایجاد دیوار دور کشور اشاره و اضافه کرد: «شاید زمانی می‌شد دور کشور دیوار کشید و فرکانس‌ها را کنترل کرد تا تنها یک صدا ارسال شود ولی الان چنین امری غیرممکن است».

اگرچه در قرن ۲۱ امکان کشیدن دیوار دور یک کشور و جلوگیری از انتشار اخبار درون آن کار دشواری است، اما جمهوری اسلامی در مواجهه با اعتراضات آبان‌ماه گذشته اقدام به قطع سراسری اینترنت به مدت یک هفته کرد و عملا دیواری دور ایران کشید تا هیچ صدایی «ارسال» نشود. مشابه این اقدام در جریان ناآرامی‌های دو هفته پیش در استان سیستان و بلوچستان نیز انجام شد.

ناموفق در جلب اعتماد مردم، آماده راه حل برای بحران

مشاور نظامی علی خامنه ای درباره ظرفیت‌های نظامیان برای اداره کشور گفت که نامزدهای آنان در دوره‌های پیشین به این خاطر رای نیاوردند که بی‌برنامه بودند و نتوانستند اعتماد مردم را جلب کنند، اما از «قدرت و شجاعت» برای جلوگیری از «رانت و فساد» برخوردارند و می‌توانند «با تدبیر و درایت برای وضعیت بحرانی کشور راه حل اجرایی» ارائه دهند. 

به گفته او، ورود سازمان‌یافته نظامیان «مذموم» است، اما حضور «فردی با سابقه نظامی برای تصدی پست ریاست جمهوری هیچ منعی ندارد و می تواند حتی سازنده هم باشد.»

انتقاد به عملکرد شورای نگهبان

حسین دهقان از عملکرد شورای نگهبان نیز انتقاد کرد و آنها را فاقد تخصص کافی برای بررسی برنامه نامزدها دانست. او گفت: «بررسی برنامه نامزدها یک نقص است؛ چراکه قطعاً اعضای این شورا تخصص برنامه‌ها را ندارند و در این زمینه مجبور هستند از افرادی کمک بگیرند که نتیجه عملکردشان وضعیت فعلی کشور است و این یعنی دور باطل.»

برنامه نظامیان برای تنش‌زدایی و رابطه با آمریکا

اگرچه حسن روحانی در دور اول ریاست جمهوری خود تلاش زیادی برای «عادی‌سازی» مناسبات خود با جامعه جهانی کرد، اما همه این تلاش‌ها به گفته خود دولتمردان با سنگ‌اندازی سپاه و تندروهای حلقه قدرت نقش برآب شد.

حسین دهقان در توضیح نگاهش درباره «تنش‌زدایی در ارتباط با دنیا به‌ویژه کشورهای همسایه و ایجاد و گسترش مناسبات همکاری با آنها» گفت که باید برای این کار برنامه‌ای تدوین شود و مناسبات خارجی «به گونه‌ای سامان یابد که مردم سرزمین ایران عزتمندانه با سایر مردم جهان ارتباطات داشته باشند.»

او برای آمریکا هم دو شرط گذاشت که «تحت هیچ شرایطی در امور داخلی ایران دخالت نکنند. در واقع به دنبال این نباشند که چه کسی بر سر کار می آید» و به «مناطق نفوذ ایران» احترام بگذارند»، تا «شاهد فصل جدیدی در روابط این دو کشور باشیم».

این در حالی است که مناطق نفوذ جمهوری اسلامی در لبنان، عراق، فلسطین و یمن یکی از موارد تنش و چالش این کشور هم با آمریکا و هم در خود منطقه است.

"میزان استقبال مردم از دوازدهمین دور انتخابات ریاست جمهوری در ایران روشن نیست، اما شرکت نظامیان در انتخابات ۱۴۰۰ به بحثی داغ میان طرفداران و مخالفان این حضور تبدیل شده است"در هرحال بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که مناسبات با همسایگان و با آمریکا قرار نبوده و نیست در دوره دولت «اعتدال» به سرانجام برسد، و هر تغییر احتمالی به رئیس‌جمهوری از طیف اصولگرایان تندرو، با یا بی یونیفرم نظامی واگذار خواهد شد.  

دورخیز نظامیان برای صندلی ریاست جمهوری

نظامی بودن رئیس‌جمهور آینده ایران علاوه بر نگرانی از افزایش سرکوب، با مخالفت‌های جدی نیز روبرو شده است. علی مطهری، نماینده سابق مجلس که آمادگی خود را برای نامزدی دور آتی انتخابات ریاست جمهوری اعلام کرده، اخیرا گفته است که رئیس‌جمهور نظامی یعنی در مملکت "قحط‌‌‌‌الرجال" برقرار است.

با این وجود در میان چهره‌های نظامی کم نیستند که به دفاع تمام قد از حضور هم‌کیشان خود در این صحنه برخاسته‌اند. محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام که خود سابقه فرماندهی واحد اطلاعات سپاه و سپس فرماندهی سپاه پاسداران را در کارنامه‌‌اش دارد، در این باره  گفته است: «اگر نظامیان بر سر کار بیایند دست دزدها را قطع می‌کنند و تا آخرین قطره‌ای که از بیت‌المال رفته به خزانه باز می‌گردانند و به دست مردم می‌رسانند.»

محسن رفیق‌دوست، اولین وزیر سپاه در جمهوری اسلامی از این ایده استقبال کرده و در گفت‌وگو با برنا گفته است: «اگر یکی از برادران سپاه رئیس‌جمهور شود و تابع حرف رهبری باشد و این موانع را بردارد، یک‌ساله مشکلات کشور حل می‌شود.»

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

اسماعیل کوثری، از فرماندهان سابق سپاه نیز از این ایده دفاع کرده و گفته است: «چرا بعضی‌ها می‌خواهند جنگ روانی راه بیندازند و بگویند نظامی! منظور آن‌ها بچه‌های سپاه هست. بچه‌های سپاه قبل از این که به سپاه بیایند، سیاسی بودند و مبارزه می‌کردند.»

همچنین استعفای سعید محمد، فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا سپاه در روزهای گذشته، گمانه‌زنی‌ها در باره حضور او در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ را افزایش داده است. قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا، بازوی اقتصادی سپاه پاسداران، پس از پایان جنگ عراق و ایران و با هدف بازسازی ویرانی‌ها تأسیس شد.

این قرارگاه رفته‌رفته به پیمانکار اصلی پروژه‌های کلان اقتصادی و صنعتی دولت ایران تبدیل شد.