محکومیت گسترده قتل مرد معلول فلسطینی توسط پلیس در اسرائیل

صدها فلسطینی شامگاه یکشنبه ۱۱ خرداد با شرکت در آیین خاکسپاری ایاد خیری حلاق، یک مرد معلول فلسطینی، که یک روز پیش از آن با گلوله‌های پلیس اسرائیل در شرق بیت‌المقدس/اورشلیم کشته شده بود، شرکت کردند.

وزیر دفاع اسرائیل از قتل این فلسطینی مبتلا به بیماری اوتیسم که معلولیت ذهنی و برخی ناتوانی جسمی داشت، ابراز «تاسف عمیق» کرده اما مقامات فلسطینی این رویداد را «تیرباران صحرایی» دانسته و آن را با مرگ جورج فلوید، آمریکایی آفریقایی‌تبار در رویداد هفته گذشته در ایالت مینیاپولیس آمریکا، مقایسه کرده‌اند.

به نوشته آسوشیتدپرس، کشتن این مرد معلول ۳۲ ساله فلسطینی محکومیت گسترده‌ای به‌دنبال داشته و اظهارنظرها در خصوص «کاربرد بیش از حد زور» از سوی اسرائیل در برخورد با فلسطینیان را دوباره مطرح کرده است.

بنی گانتس، وزیر دفاع اسرائیل، یکشنبه در نشست دولت با «پوزش» از این رویداد گفت «در اندوه خانواده ایاد حلاق شریک است» و تحقیقات در این خصوص، حتماً «به نتیجه خواهد رسید».

پلیس‌های دخیل در تیراندازی به ایاد حلاق بازداشت نشده ولی واحد تحقیق در پلیس اسرائیل، از دو عضو پلیس حاضر در محل واقعه پرسش کرده است.

رسانه‌های اسرائیل گزارش داده‌اند، تضادهایی در سخنان نیروهای پلیسِ دخیل در تیراندازی وجود دارد.

افراد پلیس گفته بودند که گزارشی از وجود یک «تروریست» در منطقه دریافت کرده بودند.

به گزارش رسانه‌های اسرائیل، نیروهای پلیس تلفن همراه ایاد حلاق را که در دستش بود، به اشتباه «سلاح» در دست او تصور کرده بودند.

اسرائیل که در سال‌های گذشته با موارد متعددی از حملات فلسطینیان با سلاح‌های سرد یا گرم به نیروها و غیرنظامیان خود در شرق اورشلیم و کرانه باختری روبرو بوده، تأکید دارد که به خطر افتادن جان نظامیان و شهروندان عادی خود را تحمل نمی‌کند.

رسانه‌های اسرائیل فیلم خروج ایاد حلاق از خانه والدینش را در حالی که ابتدا کیسه‌های زباله خانه را به زباله‌دان انداخت و سپس در راه رفتن به مرکز پرورشی ویژه معلولین ذهنی بود، نشان دادند.

به گفته خانواده ایاد حلاق، بیشتر نیروهای پلیس اسرائیلی ایاد را می‌شناختند و هر روز او را می‌دیدند که از خانه به مرکز پرورشی معلولین می‌رود.

خانم ورده، مربی ایاد، که او را در خیابان تا مرکز پرورشی همراهی می‌کرد، به رسانه‌های اسرائیل گفت که با التماس از پلیس خواست به سوی وی تیراندازی نکند و به عبری به آنها گفت که ایاد یک معلول است.

ایاد حلاق در یک اتاقک دیگر زباله‌دانی پناه گرفت اما دو عضو پلیس سر رسیده و زمانی که شلیک یکی از آنها اصابت نکرد، پلیس دوم اقدام به شلیک مستقیم گلوله کرد.

پلیس نخست گفته که او فرمان توقف شلیک را داد اما پلیس دوم که شلیک او به مرگ ایاد منجر شد، این امر را رد کرده است.

دو پلیس که تحقیق از آنها با هشدار همراه بوده، برای دفاع از خود وکیل گرفته‌اند. در همین حال، امیر اوخانا، وزیر دادگستری، گفته است که تا پیش از خاتمه تحقیق جامع، اتهامی به دو پلیس وارد نیست.

خانواده ایاد حلاق به رسانه‌های اسرائیل گفتند که بلافاصله پس از کشته شدن او، نیروهای پلیس برای تفتیش خانه خانواده او در شرق بیت‌المقدس/اورشلیم وارد خانه شدند.

خواهر ایاد و پسرعموی او که وکیل دادگستری است، مدعی شدند که پلیس در جریان تفتیش، اعضای خانواده را که از خبر قتل ایاد شوکه بودند، کتک می‌زد و ناسزا می‌گفت. پلیس این امر را تأیید نکرده اما آن را بررسی می‌کند.

یک روز پیش از آن نیز فوضی ثمره، یک مرد ۴۱ ساله فلسطینی، درون خودرویش و حال رانندگی در دهکده نبی صلاح به سوی رام‌الله، در تیراندازی نظامیان اسرائیلی کشته شد.

به نوشته جروزالم پست، حنان عشراوی، وزارت خارجه تشکیلات فلسطینی در بیانیه‌ای این‌گونه اظهار نظر کرد که اسرائیل دست افراد خود را برای کشتن فلسطینیان بازگذاشته است.

به ادعای حنان عشراوی، در ۵ ماه اخیر ۲۱ مورد از این قتل‌ها که وی آن را «تیرباران صحرایی» نامیده، رخ داده است.

شوان جبارین، مسئول یک نهاد حقوق بشری فلسطینی نیز به چهار مورد تیراندازی نظامیان اسرائیل در دو روز اخیر در رام‌الله و شرق بیت‌المقدس اشاره کرده‌است.

نیکلای ملادنوف، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور نزاع اسرائیلی- فلسطینی، یکشنبه تأکید کرد که این رویداد «یک تراژدی بود که می‌شد از وقوع آن جلوگیری کرد».

به نوشته جروزالم پست، ساعاتی بعد از کشته شدن ایاد حلاق، شماری از اسرائیلی‌ها با به دست گرفتن شعارهایی با گردآمدن در برابر سرفرماندهی پلیس در اورشلیم، این واقعه را نکوهش کردند.

رسانه‌های اسرائیل نیز در سطحی وسیع به این رویداد پرداخته و به پرسشگری از مقامات اقدام کرده‌اند.

به گزارش شبکه‌های تلویزیونی اسرائیل، مقامات پلیس و امنیتی «نگران» بودند که بازگشایی مسجدالاقصی، هم‌زمان با انتشار خبر این رویداد، به بروز تظاهرات و ناآرامی از سوی فلسطینیان منجر شود.

درهای مسجدالاقصی که در دو ماه و نیم گذشته به دلیل ویروس کرونا بسته بود، از یکشنبه ۱۱ خرداد گشوده شد و صدها فلسطینی که از بامداد منتظر نمازگزاری در صحن مسجد بودند، با شعارهای «با روح و خون خود، فدایی الاقصی هستیم» وارد این «نخستین قبله مسلمانان» شدند اما نماز آنها با آرامش به پایان رسید.

بر اساس این گزارش‌ها، مقامات اسرائیل ارزیابی می‌کنند که برنامه دولت بنیامین نتانیاهو برای آغاز الحاق بخش‌هایی از کرانه باختری در هفته‌های آینده، به تکرار خشونت‌های گسترده خیابانی منجر شود.

در سلسله خشونت‌های سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶، عمدتاً در کرانه باختری و شرق اورشلیم، ۴۷ اسرائیلی و سه خارجی کشته شدند؛ نیروهای اسرائیلی نیز ۲۶۹ فلسطینی را با این استدلال که ۲۶۳ تن آنها «مهاجم» بودند و از جمله به چاقوکشی و زیرگرفتن نظامیان و غیرنظامیان اسرائیلی اقدام کرده بودند، از پای درآوردند.

در این میان، رویداد کشته شدن ایاد خیری حلاق در رسانه‌های آمریکا نیز در حالی که ده‌ها شهر آمریکا در التهاب و تنش‌های ناشی از مرگ جورج فلوید بسر می‌برد، بازتاب داشته است.