برگزاری مراسم بزرگداشت استاد بزرگ نقاشی قهوه خانه ای در قزوین

مراسم گرامیداشت «احمد خلیلی» استاد بزرگ نقاشی قهوه خانه‌ای عصر چهارشنبه با حضور خانواده آن مرحوم (همسر و فرزندان) علیرضا خزائلی مدیرکل میراث فرهنگی؛ محمدرضا امامقلی مدیر حوزه هنری قزوین، قاسم اللهیاری عضو شورای اسلامی شهر قزوین، مقدسی مدیرکل صدا و سیمای استان البرز، شمس آرا قائم مقام مرکز و جمعی از هنرمندان در محوطه موزه چهلستون برگزار شد.

در این مراسم که با اجرای برنامه‌های هنری، نقالی و موسیقی همراه بود مهدی طالعی نیا از استادان نقاشی قهوه خانه‌ای گفت: استاد خلیلی از مفاخر نقاشی قهوه خانه‌ای کشور بودند که آثار بدیعی خلق کردند.

نقاشی قهوه خانه‌ای علیرغم تسلط و احاطه بر سایر انور، ولی شناخته نشده و گاهی آنقدر این پدیده بزرگ و چند وجهی است که شناخت آن سخت می‌شود.

نقاشی قهوه خانه‌ای چند بعدی است و به هنر سنتی و از سویی به هنر‌های عامیانه نیز توجه و تعلق و با هنر‌های معاصر و رسانه هم ارتباط دارد و نقاش پرده را باز می‌کند و به دیگران ابعاد مختلف هنر را نشان می‌دهد.

استاد خلیلی از معدود هنرمندانی است ک سورئالیسم خاصی را وارد هنر نقاشی کرده و جریان نوظهور را خلق می‌کند.

نقاشی قهوه خانه‌ای که مختص ایران است نه تنها در یونسکو ثبت نشده بلکه در کشور نیز روز به روز به فراموشی سپرده می‌شود و اگر آن را جدی نگیریم چند هنرمند باقیمانده نیز از یاد‌ها می‌روند.

تشکیل انجمن نقاشی قهوه خانه‌ای

مهدی طالعی نیا گفت: نقاشی قهوه خانه‌ای بعد از ۹۰ سال امروز صاحب انجمن شده و اساسنامه دارد و مدیران میراث فرهنگی لازم است برای حفظ آثار باقیمانده و آموزش نیرو‌های جوان فکری کنند تا هنرمندان این عرصه نادیده گرفته نشوند.

این استاد نقاشی قهوه خانه‌ای افزود: آثار استاد بزرگ خلیلی شاید در گذشته زیاد دیده نشد، اما امروز امیدواریم با تلاش هنرمندان و دوستداران این هنر اصیل و ادامه راه بزرگانش از غبار فراموشی بیرون آمده و زنده نگهداشته شود

در ادامه داود خلیلی فرزند استاد با اشاره به برخی خاطرات از پدرش گفت: پدرم تابلو‌های زیادی خلق کرد و آثار وی از ۲۰ سالگی شروع شد و تا اخر عمرش ادامه یافت.

استاد خلیلی زندگی ساده کارمندی داشت و با مستمری بازنشستگی و گاهی فروش تابلو‌ها زندگی می‌کرد.

تابلو‌هایی با سفارش یا بی سفارش خلق می‌کرد و می‌فروخت و تابلوی «منجی» را، چون بزرگ بود نفروخت و خانواده موافقت کرد این تابلو به قزوین منتقل شود و در معرض دید علاقمندان به نقاشی قهوه خانه‌ای قرار گیرد.

فرزند استاد خلیلی تصریح کرد: پدر همیشه نگران بود نسل هنرمندان نقاشی قهوه خانه‌ای از بین برود، اما امروز نسل سوم و چهارمی هم متولد شده که می‌تواند راه بزرگان را تداوم بخشند.

در ادامه با حضور خانواده استاد همسر و فرزندان و مدیران استانی و هنرمندان از تابلوی اهدایی خانواده مرحوم احمد خلیلی با عنوان «منجی» رونمایی شد.

این تابلوی نقاشی در موزه استاد مجابی به نمایش درآمده است.

استاد احمد خلیلی در سال ۱۳۲۲ در محله‌ای نزدیک مقبره امامزاده حسین (ع) قزوین بدنیا آمد.

پنج ساله بود که همراه خانواده از قزوین به تهران رفت و ۱۵ سال داشت که با کارگاه نقاشی «مرشد محمد نقاش» آشنا شد و نقاشی را از وی آموخت که تسلط کاملی بر روی سبک‌های نقاشی قهوه خانه‌ای داشت.

وی در یادداشت‌های خود نوشته است: کارگاه مرشد محمد نقاش جایی بود که بی آنکه بدانم با بنیانگذاران نقاشی قهوه خانه‌ای آشنا شدم و هر روز در کنار آب و جارو کردن کارگاه و خرید مایحتاج روزانه مرشد محمد، مطلب جدیدی در باره نقاشی یاد می‌گرفتم.

در کنار نقاشی، یادداشت خاطرات روزانه، عادت همیشگی استاد شده بود و در پایان هر روز قطعه‌ای کاغذ یا مقوا می‌نوشت.

استاد خلیلی در سال ۱۳۵۴ در آتلیه نقاشی سازمان صدا و سیما مشغول کار شد و در ادامه در قهوه خانه سنتی آذری که در سال ۷۲ توسط شهرداری تهران بازسازی و با مدیریت برادران آذری اداره می‌شد جایگاه هنرمندان و هنردوستان کشور شده بود.

استاد خلیلی در همان سال در قسمت شاه نشین قهوه خانه سنتی آذری مشغول کشیدن نقاشی قهوه خانه‌ای بود و چند ساعت از وقت خود را در این نمایشگاه عمومی می‌گذراند.

در قهوه خانه سنتی آذری تابلو‌هایی از استاد احمد خلیلی با مضامین داستان رستم و اشکبوس، در آتش رفتن سیاووش، رستم و سهراب، صحنه آتش زدن خیمه‌های حضرت ابا عبدالله الحسین (ع)، درویش، رستم و تهمینه، جنگ رخش و شیر به چشم می‌خورد.

استاد احمد خلیلی در بیش از ۲۰ نمایشگاه گروهی در تهران حضور داشتند و چندین ورک شاپ، در شهر‌های بم، قشم و مشهد برگزار کردند.

استاد خلیلی در سال‌های ۱۳۷۴ و ۱۳۷۶ در دو سالانه موزه هنر‌های معاصر حضور داشته و از وی بیش از ۱۲۹ تابلوی نقاشی با سبک نقاشی قهوه خانه‌ای، کلاسیک، قاجاری و امپرسیونیسم در ابعاد مختلف در کشور‌های ایران، آمریکا، انگلستان، آلمان، هند و هاوایی برجای مانده است.

همچنین مصاحبه‌ها و مقالات متعددی از استاد خلیلی در روزنامه‌های خراسان، قدس، ابرار، همشهری و ایران چاپ شده است.

آثار استاد احمد خلیلی هم اکنون در موزه هنر‌های معاصر تهران، دفتر امور هنر‌های تجسمی وزارت ارشاد، کاخ موزه نیاوران، کاخ موزه سعدآباد و موزه آزادی نگهداری می‌شود.

این استاد نقاشی، آخرین اثر خود را در کارگاه نقاشی قهوه خانه به مناسبت سالروز حماسه جاودانه آزادی خرمشهر ارائه کرد.

استاد خلیلی در ۲۱ تیرماه سال ۸۷ در سن ۶۴ سالگی بر اثر سرطان ریه در تهران دار فانی را وداع گفت.

روحش شاد و یادش گرامی.