گزارش تحقیقی: تعداد مساجد در ایران دست‌کم ۵۵ برابر بیمارستان‌ها است

گزارش تحقیقی «پایگاه داده‌های باز ایران» نشان می‌دهد تعداد مساجد در ایران دست‌کم ۵۵ برابر بیمارستان‌های دولتی، نیمه‌دولتی و خصوصی است.

این بررسی با تجزیه و تحلیل آمارهای رسمی در ایران،‌ نشان می‌دهد نرخ دسترسی به مساجد دست‌کم‌ در بعضی استان ها بیش از دسترسی به مدارس و در بعضی دیگر بیش از دسترسی به تخت‌ بیمارستانی است.

طبق گزارش «پایگاه داده‌های باز ایران»، هیچ آمار دقیق و قطعی از تعداد مساجد در ایران در دست نیست، اما برآوردها و ارزیابی‌های نهادهای مذهبی و تبلیغاتی از فعالیت ۵۵ تا ۷۹ هزار مسجد در سراسر کشور حکایت دارد.

بنابر این گزارش، چنانکه نمودار بالا نشان می‌دهد، اغلب برآوردهای آماری مبتنی بر اعداد و ارقام کلی و تخمین‌هایی نهادهای مذهبی و تبلیغاتی است و بر اساس داده های بنیاد هدایت است که بر اساس ارزیابی و سنجش فعالیت مساجد در استان‌های کشور به دست آمده است.

«پایگاه داده‌های باز ایران» می گوید که بنیاد هدایت ظاهرا خصوصی است اما در اصل رئیس هیات امنای آن رئیس سازمان تبلیغات اسلامی است و در رسانه‌های ایران به عنوان تشکیلات تازه‌ای معرفی می‌شود که زیر نظر سازمان تبلیغات اسلامی، متولی رسیدگی به امور مساجد شده است.

بنیاد هدایت در سال ۱۴۰۰، فعالیت ۵۴ هزار و ۷۷۰ مسجد را در کل کشور ارزیابی کرده است. از این میان ۲,۷۶۶ مسجد بسیار فعال، ۱۹ هزار و ۵۲۴ مسجد فعال، ۱۶ هزار و ۶ مسجد نسبتا فعال، ۹,۷۸۹ مسجد ضعیف و ۶,۶۸۵ مسجد غیرفعال ارزیابی شده‌اند. دقیقا مشخص نیست مبنای درجه‌بندی فعالیت مساجد چیست، اما به نظر می‌رسد منظور از فعالیت، اجرای منظم برنامه‌های مذهبی، تبلیغاتی، فرهنگی در مساجد باشد.

پایگاه داده های باز ایران با تجزیه و‌تحلیل بررسی های بنیاد هدایت نتیجه می گیرد که متوسط نرخ دسترسی حداقلی به مسجد در کل کشور ۶۵/۲ مسجد به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر است.

میزان دسترسی در استان‌های کشور به طور یکسان توزیع نشده، برای نمونه استان خراسان جنوبی با رکورد ۲۶۴ مسجد به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر، بیشترین سطح دسترسی را در سراسر کشور دارد. استان‌های مرکزی، یزد و اردبیل در رتبه‌های بعدی قرار دارند. در میان ۳۱ استان کشور دسترسی شهروندان استان‌های البرز، تهران و قزوین با نرخ دسترسی ۱۶، ۱۲ و ۴ مسجد به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر، کمتر از سایر نقاط کشور است.

پایگاه داده های باز ایران در ادامه با بررسی آخرین آمارهای رسمی منتشر شده در سالنامه آماری ۱۴۰۰ مرکز آمار ایران برآورد کرده است که تعداد مدارس (جمع مدرسه‌های ابتدایی و متوسطه اول و دوم) حدود ۱۱۴ هزار مدرسه و تعداد کل بیمارستان‌ها، شامل بیمارستان خصوصی و دولتی و… ۱,۰۲۰ بیمارستان و تعداد کل تخت‌های فعال بیمارستانی ۱۴۱ هزار تخت است.

‌بررسی وضعیت استان‌ها توسط پایگاه داده های باز نشان می‌دهد در سه استان خراسان جنوبی، یزد و مرکزی نرخ دسترسی به مسجد بیش از مدرسه و در دو استان خراسان جنوبی و مرکزی نرخ دسترسی به مسجد بیشتر از دسترسی به تخت بیمارستانی است.