طراحی سیستمی هوشمند برای روسازی راه‌ها

روح الله سعیدی نژاد، دانش آموخته دانشگاه صنعتی امیرکبیر و مجری طرح «سامانه جامع مدیریت راه هوشمند و مقرون به صرفه رودرن» گفت: «راه‏ها» یکی از مهمترین زیرساخت‏‌های هر شهر و کشور هستند که حفظ کیفیت آن‌ها از دیرباز مورد توجه متولیان بوده است.

وی افزود: اجرای سیستم مدیریت روسازی می‏تواند علاوه بر حفظ کیفیت راه‏ها، ارزش آن را حفظ کرده و هزینه‏های تعمیر و نگهداری را تا ۸۰ درصد کاهش دهد.

وی با بیان اینکه استفاده از روش‌‏های سنتی و نیمه مکانیزه جهت اجرای سیستم مدیریت روسازی در سطح شبکه راه‏ها به دلیل ناکارآمدی و هزینه بالا امکان پذیر نیست، گفت: از این رو سامانه ای تحت عنوان «رودرن» بر پایه هوش مصنوعی را توسعه دادیم که علاوه بر مقرون به صرفه بودن، بسیار سریع و کارآمد است.

وی اضافه کرد: فرایند تحقیق و توسعه سامانه رودرن از تابستان سال ۹۹ توسط تیمی متشکل از متخصصان راه ترابری، هوش مصنوعی و IT آغاز شد. تمرکز اصلی تیم روی رفع عیوب و گلوگاه‌‏های اجرایی روش‌‏های پیشین پایش وضعیت راه بود.

وی با بیان اینکه این سامانه توانسته نوآوری‌هایی در سطح بین المللی داشته باشد، گفت: در همین راستا، برای اولین بار در دنیا سیستم مدیریت روسازی تمام مکانیزه و هوشمندی توسعه یافت که پیچیدگی‏ و هزینه‏ های اجرای این سیستم را به شدت کاهش دهد.

وی با اشاره به تلاش شرکت‌های خارجی در این زمینه گفت: در سال‌‏های اخیر یک شرکت امریکایی نیز سیستمی جهت ارزیابی کیفی راه‏ها توسعه داده است. اما از آن جهت که این سیستم مطابق استانداردها عمل نمی‏کند چندان مورد قبول جامعه علمی نیست.

سعیدی نژاد بیان کرد: در این سامانه، پایش وضعیت راه با استفاده از ابزار ارزان قیمت و در دسترس مانند تلفن همراه انجام و داده‏های آن با استفاده از الگوریتم های پیچیده هوش مصنوعی و به صورت کاملا مکانیزه تحلیل و خروجی های نهایی به صورت شاخص های کیفی جهت استفاده متولیان راه تولید می شود.

وی گفت: به واسطه این سامانه تمام مراحل تحلیل و ارائه نتایج به صورت کاملا خودکار انجام می شود، و برای تمام مدیران در سراسر دنیا قابل استفاده است. از سوی دیگر مکانیزه بودن این سامانه به متولیان راه امکان ایجاد یک سیستم مدیریت روسازی مقرون به صرفه را برای سطح وسیعی از راه های تحت حوزه استحفاظی خود می دهد و این امکان را فراهم می کند که بودجه سازمان خود را مدیریت و به صورت بهینه مصرف کنند.

وی گفت: توسعه دانش و هوشمند سازی فرایند اجرای سیستم مدیریت راه‏ها در فاز برداشت وضعیت و تحلیل داده‏ها، می‏توانند زمینه ساز پیاده سازی این سیستم توسط خودروهای خودران باشد. با اجرای این امر آرمان جمع سپاری مدیریت معابر (یا همون برون سپاری به جمعیت استفاده کنندگان از معابر) تحقق یافته و شهروندان در نقش کلیدی در مدیریت زیرساخت شهری و برون شهری ایفا خواهند کرد.

محقق دانشگاه صنعتی امیرکبیر افزود: سامانه رودرن از ابتدای سال جاری در حال انجام اقدامات لازم جهت ورود به بازار و جذب سرمایه است.

وی با اشاره به معرفی ویژگی های طرح گفت: ارزیابی و مدیریت راه می‌تواند پیچیده، زمان‌بر و پرهزینه باشد ولی وجود ابزار هوشمند به متولیان راه کمک می‌‏کند راه‌های باکیفیت‌تری داشته باشند و در عین حال هزینه‌های خود را به شدت کاهش دهند.

وی با اشاره به سایر ویژگی های طرح گفت: ارزیابی خرابی سطحی، ارزیابی ناهمواری، داشبورد اختصاصی، سرعت و دقت بالا از دیگر مزایای این سامانه به شمار می رود.

محقق دانشگاه صنعتی امیرکبیر با اشاره به مزیت های رقابتی طرح گفت: مهمترین مزیت سامانه رودرن نسبت به سامانه مشابه خارجی و همچنین سیستم‏های سنتی مدیریت راه‏ها، رویکرد آن در اجرای هوشمند و تمام خودکار این سیستم از صفر تا صد است.

به بیان دیگر تمام مراحل اجرای سیستم مدیریت راه‏ها با استفاده از سامانه رودرن ساده سازی شده و الگوریتم‏های هوش مصنوعی بخش اعظمی از فرایند را به عهده دارند.

وی گفت: همچنین ورود مدل‏های مبتنی بر هوش مصنوعی این سامانه در فاز ارائه راهکار، مدیران را قادر می‏سازد در کوتاه ترین زمان ممکن تصمیمات صحیحی برای مدیریت راه‏های خود بگیرند. در حالی اجرای این فاز در سایر سامانه‏ها به صورت سنتی و زمان بر انجام می‏پذیرد.

وی اضافه کرد: از این رو هوشمند سازی کل فرایند به کاهش چشمگیر هزینه اجرای سیستم مدیریت روسازی نسبت به سایر سامانه‏ها منجر شده است.

سعیدی نژاد با اشاره به کاربردهای پروژه گفت: ارزیابی کیفی وضعیت روسازی شبکه راه‏ها، ارزیابی ناهمواری سطح راه، ارزیابی نوع، وسعت و شدت خرابی‏های سطح راه، جانمایی خرابی‏های سطحی روی نقشه، تجمیع داده‏ها بر اساس عارضه‏های شهری و نمایش به صورت قطعه بندی شده، برآورد بودجه مورد نیاز جهت انجام عملیات تعمیر و نگهداری، ارزیابی هوشمند مبلمان راه، جانمایی تابلوهای هشدار دهنده، راهنمایی و رانندگی و راهنمای مسیر، ارزیابی وضعیت خط کشی سطح راه، بهینه سازی بودجه سازمان، ارائه راهکارهای مدیریتی جهت بهبود وضعیت موجود با نگاه به روند اضمحلال شبکه از کاربردهای این پروژه به شمار می روند.

گفتنی است :آفرین خیراتی کازرونی و مجید ابولقاسمی از دانش آموختگان دانشگاه صنعتی امیرکبیر نقش کلیدی در توسعه سامانه رودرن ایفا کرده‎اند.