هفته‌ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط‌ زیستی در ایران

هرانا - ۲۷ خرداد ۱۴۰۱

خانه > slide, بهداشت و محیط زیست > هفته‌ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط‌ زیستی در ایران

خبر اختصاصی
تاریخ : ۱۴۰۱/۰۳/۲۷
دسته : slide,بهداشت و محیط زیست
لینک کوتاه :
کد خبر : ۲۷۵۹۴۴

چاپ خبر

هفته‌ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط‌ زیستی در ایران

خبرگزاری هرانا – حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت دچار صدماتی شده است. گزارش پیش رو حاصل ثبت ۴۹ واقعه محیط زیستی ایران است که در روزهای اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده است. در هفته‌ای که گذشت، دستکم ۲۷ صیاد و شکارچی غیرمجاز بازداشت و به مراجع قضائی معرفی شدند.

"اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت دچار صدماتی شده است"بعلاوه بیش از ۳۴ تن چوب جنگلی قاچاق در استانهای مازندران، گیلان، قم و البرز کشف و ضبط شده و مجموعا ۱۱ متخلف در این راستا بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند. در هفته ای که گذشت، بیش از ۵۲ هکتار از جنگل ها، تالاب ها و دیگر پوشش‌های گیاهی به علاوه ۲۵۰ اصله درخت میوه در استان های کرمانشاه، مازندران، فارس، لرستان و یزد، طعمه حریق شد. طی هفته اخیر شاخص کیفی هوا دستکم در ۲۷ شهر ناسالم برای گروه‌های حساس و یا ناسالم برای تمام گروه‌ها اعلام شد. در هفته ای که گذشت بحران‌های محیط زیستی ناشی از سو مدیریت در مقوله پسماند و آلاینده های محیط زیستی، در نقاطی از کشور تداوم داشت.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، آسیب رسانی به جنبه های مختلف محیط زیست در ایران کماکان ادامه دارد. از سویی شهروندانی وجود دارند که به دلیل عدم آموزش یا نیازهای مالی دست به تخریب و آسیب رسانی به محیط زیست می زنند و از سوی دیگر نهادهای متولی در تلاش هستند تا از حجم این آسیب ها بکاهند، هر چند این تلاش ها قابل تقدیر است اما به نظر نمی آید میزان آن با شرایط محیط زیستی ایران تطبیق داشته باشد.

حیات وحش

حیات‌ وحش به کلیه جانداران از قبیل پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان و تمام گیاهانی گفته می‌شود که به صورت وحشی و طبیعی بدون دخالت یا کمک انسان بر روی کره زمین زندگی کرده و آب و خوراک خود را تأمین می‌کند.

اما دخالت و تصرف انسان در زیستگاه های طبیعی و مصرف بی‌رویه منابع طبیعی بسیاری از گونه های حیاط وحش را در معرض انقراض قرار داده است.

در همین راستا طی هفته ای که سپری شد، «کیجا» ماده پلنگ ۱۳ ساله باغ وحش ارم به دلیل عفونت مزمن تلف شد. «کیجا» در سال ۱۳۹۱ در تله شکارچیان گرفته شده و به علت عفونت شدید دست، با عمل جراحی و قطع دست به زندگی برگشته بود. این پلنگ نهایتا روز ۲۳ خرداد ماه پس از چندین روز بی اشتهایی و بی حالی، به دلیل عفونت مزمن تلف شد.

لازم به ذکر است که لاشه حیوان جهت تعیین علت اصلی مرگ و نمونه برداری های لازم در اختیار بخش پاتولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران قرار گرفته است.

بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیستی

یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها،حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.

طی هفته‌ای که گذشت، با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، دستکم ۲۷ شکارچی و صیاد متخلف که حاصل جمع آوری ۸ گزارش منابع رسمی است، در استان های آذربایجان شرقی، خراسان رضوی، مازندران و خوزستان بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.

همچنین در این هفته، بیش از ۳۴ تن چوب قاچاق که حاصل جمع آوری ۶ گزارش منابع رسمی است، در استان های مازندران، گیلان، قم و البرز کشف و ضبط شده و دستکم ۱۱ متخلف در این خصوص بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.

طی یک هفته اخیر، فرمانده یگان حفاظت اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان گفت: تعداد پرونده‌های قاچاق چوب در استان گیلان امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۸۶ درصد و حجم چوب قاچاق نیز ۷۰ درصد افزایش یافته است.

حق تنفس و هوای پاک

بر اساس گزارش‌ها، سالانه تعداد پر شماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.

طی هفته ای که گذشت شاخص کیفی هوا در شهرهای مشهد ۱۰۲، نظرآباد ۲۰۱، زیرکوه ۵۰۰، اراک ۱۶۴، شازند ۱۹۹، ساوه ۱۷۵، کرج ۱۷۷، تهران ۱۱۱، همدان ۱۵۵، تبریز ۱۰۹، زنجان ۲۳۳، اشتهارد ۱۸۷، فردیس ۱۳۶، ساوجبلاغ ۱۵۲، نظرآباد ۱۰۴، اصفهان ۱۲۹، شاهین شهر ۱۰۲، سجزی ۱۲۰، تبریز ۱۸۰، میانه ۴۲۱ و بوکان ۲۵۰، ناسالم برای گروه های حساس و یا ناسالم برای تمام گروه‌ها اعلام شد.

"گزارش پیش رو حاصل ثبت ۴۹ واقعه محیط زیستی ایران است که در روزهای اخیر منتشر و به هدف آگاهی سازی گردآوری شده است"به علاوه برخی از مسئولان کشور بدون اشاره به شاخص آلودگی، هوای شهرهای سنندج، سقز و دیواندره را در شرایط خطرناک و همچنین سه شهر مریوان، سروآباد و کامیاران را در وضعیت بسیار ناسالم برای ساکنین این شهرها عنوان کردند.

شاخص کیفیت هوا (Air Quality Index = AQI) معیاری برای تعیین روزانه کیفیت هوا و میزان ارتباط آن با سطوح سلامتی افراد است که جزئیات آن در پی می آید:

از صفر تا ۵۰ در شرایط پاک (سبز)، ۵۱ تا ۱۰۰ در شرایط سالم (زرد و حد مجاز استاندارد یا حد سلامت)، ۱۰۱ تا ۱۵۰ در شرایط ناسالم برای گروه حساس (نارنجی)، ۱۵۱ تا ۲۰۰ در شرایط ناسالم برای همه (قرمز)، ۲۰۱ تا ۳۰۰ در شرایط بسیار ناسالم (بنفش) و ۳۰۱ تا ۵۰۰ در شرایط خطرناک (ارغوانی) تعیین شده‌ است.

به طور کلی جنگل‌ها در نتیجه عمل کربن گیری مرتباً گاز کربنیک هوا را که در اثر تنفس موجودات زنده و فعل و انفعالات شیمیایی و آلودگی های محیط زیست وارد هوا می‌شود جذب کرده و گاز اکسیژن را پس می‌دهد. از این رو باید مورد توجه ویژه ای قرار گیرند. در هفته ای که گذشت، بیش از ۵۲ هکتار از جنگل ها، تالاب ها و دیگر پوشش‌های گیاهی به علاوه ۲۵۰ اصله درخت میوه در استان های کرمانشاه، مازندران، فارس، لرستان و یزد، طعمه حریق شد.

گفتنی است که در این هفته بخش هایی از تالاب میانکاله بار دیگر در آتش سوخت، این رویداد در سال جاری برای ششمین بار صورت گرفت. وقوع آتشسوزی های عمدی در در تالاب میانکاله امری مسبوق به سابقه است، بطوری که در سال ۱۴۰۰ حداقل ۴۱ فقره آتش سوزی عمدی در شبه جزیره میانکاله رخ داد که به گفته علی کلانه، رئیس پناهگاه حیات وحش میانکاله تاکنون فقط یک نفر در ارتباط با آتش سوزی های سال گذشته دستگیر شده است. این در حالیست که تا زمان وقوع آخرین آتشسوزی در میانکاله در هفته ای که سپری شد، مسئولان ذی ربط حتی از احداث یک پایگاه اطفای حریق در این تالاب اجتناب می کردند.

بحران پسماند و آلاینده های محیط زیستی

در هفته ای که سپری شد، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای یزد گفت: دفن غیر بهداشتی زباله و شیرابه‌های آن زمینه ایجاد آلودگی منابع آب زیرزمینی در استان است و باید برای جلوگیری از آن همکاری لازم صورت گیرد.

همچنین محدودیت‌های جغرافیایی و نبود برنامه ریزی مدون و دنباله دار سبب شده است تا موضوع پسماند‌ها در مازندران از جایگاه یک مشکل عمده برای محیط زیست، به یک بحران و تهدیدی خطرناک برای زندگی شهروندان این استان تبدیل شود؛ محل انباشت زباله در حاشیه ی رودخانه تلار قائمشهر نگرانی هایی را برای اهالی روستاهای اطراف ایجاد کرده است.