برنامه های اصلی بنیاد ملی نخبگان در سال جاری اعلام شد

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از بنیاد ملی نخبگان؛ نشست هم‌اندیشی قائم مقام بنیاد ملی نخبگان با مسئولان و معاونان سابق این بنیاد برگزار شد.

در این نشست، ناصر باقری‌مقدم؛ گفت: بکارگیری نخبگان در دستگاه‌های اجرایی، هویت‌بخشی فرهنگی و همچنین تمرکززدایی، از برنامه‌های اصلی بنیاد ملی نخبگان در دور جدید است و به همین دلیل این بنیاد در تلاش است که کارها را از طریق کارگزاران معین پیگیری کند.

وی افزود: توسعه نخبگی یکی دیگر از برنامه‌های اولویت‌دار در دور جدید است و در همین راستا بنیاد تلاش دارد که تعداد نخبگان و مستعدان خود در سطوح مختلف را به سالیانه ۱۰ هزار نفر برساند تا از این طریق گامی بلند در توسعه دایره نخبگانی بردارد.

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان ادامه داد: بنیاد ملی نخبگان در دوره جدید، راهبردهای کلان سند راهبردی کشور در امور نخبگان را با بیانات سه سال اخیر رهبری معظم انقلاب در حوزه نخبگان تطبیق داده است و برنامه‌های خود را نیز بر همین اساس طراحی و اجرا می‌کند. یکی از اقدامات مهم در این حوزه تبدیل شدن بنیادهای نخبگان استانی به نمایندگان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در طرح جهش تولید است که این امر به زودی انجام خواهد شد.

ضرورت ارتقا جایگاه بنیاد ملی نخبگان در سیستم اداری و مدیریتی کشور

در این نشست، داود طالبی؛ سرپرست سابق معاونت سرآمدان و نخبگان بنیاد ملی نخبگان با اشاره به لزوم طراحی برنامه‌های عملیاتی، اظهار داشت: آثار عملی برنامه‌های بنیاد ملی نخبگان به عنوان یک نهاد فراوزارتخانه‌ای باید در جامعه دیده شود که یکی از مهمترین اصول برای نیل به این هدف، ارتقا جایگاه بنیاد ملی نخبگان در سیستم اداری و مدیریتی کشور است.

وی با بیان اینکه فناوری، خروجی نیروی انسانی متخصص است، اظهار داشت: ظرفیت اصیل یک کشور، نیروی انسانی نخبه و مستعد برتر است؛ بنابراین هر برنامه‌ای در حوزه فناوری باید با تکیه بر این اصل طراحی و اجرا شود.

لزوم زمینه‌سازی برای توسعه اثربخشی مستعدان برتر و نخبگان

مهدی فیض؛ معاون اسبق معاونت مستعدان بنیاد ملی نخبگان زمینه‌سازی برای توسعه اثربخشی نخبگان را یک اصل دانست و تصریح کرد: عضویت برخی از مدیران ارشد و مسئولان کشور در خانه‌های نخبگانی به عنوان نخبه مدیریتی، می‌تواند ضمن ترغیب مستعدان برتر به ادامه مسیر رشد و تسهیل مسیر حمایت از نخبگان، زمینه‌ساز حمایت بیشتر از این افراد نیز باشد.

اهمیت آشنایی مستعدان با میراث فرهنگی و معنوی کشور

سید حسن حسینی؛ معاون سابق معاونت فرهنگی و امور نخبگان بنیاد ملی نخبگان هم با اشاره به پیچیدگی فعالیت در حوزه نخبگان، یادآور شد: در موضوع نیروی انسانی، نباید افراد تنها با محصولات ارزشیابی شوند بلکه باید خود فرد نخبه و مستعد برتر مرکز توجه برنامه‌ها باشد.

وی اضافه کرد: یکی از اهداف اصلی راه‌اندازی بنیاد ملی نخبگان، موضوع جلوگیری از مهاجرت نخبگانی بود که این بنیاد نیز تلاش کرد با اعطای تسهیلاتی مانند وام مسکن و نظام وظیفه تخصصی این مهم را در آن سال‌ها تحقق بخشد که در این امر نیز تا حدود زیادی موفق عمل کرد.

حسینی با اشاره به اهمیت آشنایی مستعدان با میراث فرهنگی و معنوی کشور، ادامه داد: آشنایی با تاریخ و ادبیات ایران دقیقاً همان نکته‌ای است که می‌تواند جامعه نخبگانی را (چه مقیم و چه غیر مقیم) با داشته‌های فرهنگی و هویتی کشور آشنا کند تا این افراد همواره حس تعلق خاطر به وطن را همراه با حس خودباوری داشته باشند. این موضوع باید به طور جدی در برنامه‌های اصلی بنیاد ملی نخبگان خاصه در حوزه مستعدان و دانشگاهیان گنجانده شود.

بنیاد ملی نخبگان باید مرجعیت نخبگی باشد

حسین شجاعی؛ معاون سابق معاونت مستعدان بنیاد ملی نخبگان نیز با اشاره به معایب وابستگی تسهیلات اعطایی به بودجه‌های دولتی، اظهار داشت: این وابستگی سبب می‌شود بنیاد ملی نخبگان هر ساله سبد حمایتی خود را تغییر دهد و چه بسا این تغییر مسیر کاهشی داشته باشد. این در حالیست که جامعه نخبگانی، یک اجتماع پویا و دینامیک است و باید سیاست‌گذاری در این حوزه نیز با توجه به جامعه مخاطب، کاملاً سیال باشد.

وی افزود: بنیاد ملی نخبگان باید مرجعیت نخبگی و محل تأیید صلاحیت نخبگان و زمینه‌ساز اثرگذاری آنان و توسعه اثرگذاری این افراد باشد؛ قطعاً برای تحقق این هدف، ارتباط با انجمن‌های علمی، مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری، صندوق نوآوری و شکوفایی و مراکز مهم علمی به عنوان امری الزامی می‌تواند راهگشا باشد.

شجاعی گفت: به عبارت دیگر، بنیاد ملی نخبگان باید همه فعالیت‌هایی که در حوزه حمایت از جامعه نخبگانی توسط نهادها و دستگاه‌های دیگر انجام می‌شود را به صورت هدفمند یکپارچه و هم‌مسیر کند تا از این طریق هم حمایت بیشتر و بهتری را انجام دهد و هم خود را از وابستگی صرف به بودجه دولتی رها کند.

وی استفاده از ظرفیت نخبگان در طراحی و اجرای برنامه‌های نخبگانی را یکی دیگر از نیازهای امروز جامعه نخبگانی دانست.

فضای رقابت عادلانه و شفاف مستعدان، لازمه شایسته‌سالاری است

احسان چیت‌ساز؛ معاون سابق معاونت توسعه مدیریت و منابع بنیاد ملی نخبگان نیز با بیان اینکه باید بین امور مهم و امور حیاتی، تمایز جدی قائل شد، تصریح کرد: در حوزه نخبگان، اولویت با امور و فعالیت‌های حیاتی است و منتبع باید روی این امور متمرکز شوند.

وی افزود: ایجاد فضای رقابت عادلانه و شفاف در حوزه نخبگان سبب می‌شود که افراد به صورت اتوماتیک با اصل شایسته‌سالاری شناسایی و مورد حمایت قرار بگیرند. به همین منظور، عادلانه کردن این مسیر باید یکی از مهمترین برنامه‌ها و رویکردهای بنیاد ملی نخبگان باشد.

"به همین منظور، عادلانه کردن این مسیر باید یکی از مهمترین برنامه‌ها و رویکردهای بنیاد ملی نخبگان باشد"در این حوزه می‌توان طرح شهید احمدی روشن را یکی از طرح‌های خوب بنیاد ملی نخبگان برشمرد اما این طرح نباید اسیر آمار کمی شود.

چیت‌ساز ادامه داد: محل پیاده‌سازی این قبیل طرح‌ها، دانشگاه است. به عبارت بهتر، بنیاد ملی نخبگان باید شرایط را برای اجرای این الگوی بهینه، به صورت تکامل یافته در دانشگاه فراهم کند و خود بنیاد نیز تنها نقش نظارتی داشته باشد.

چیت‌ساز تاکید کرد: تجربه و علم ثابت کرده است که اعطای تسهیلات مالی صرف، گرچه در کوتاه‌مدت اثرگذاری خوبی دارد اما در بلند با متوقع کردن جامعه مخاطب، اثر منفی خواهد داشت. در واقع از نقطه‌ای به بعد، فرد نه تنها به صرف حمایت مالی، در کشور نمی‌ماند بلکه اغنا هم نخواهد شد. نگهداشت نخبگان نیازمند حمایت‌های اجتماعی و ارتقا جایگاه اجتماعی این افراد است.

جذب در دستگاه‌های اجرایی، امکانی مهم در نگهداشت نخبگان است

در ادامه این نشست، یدالله اردوخانی؛ معاون اسبق معاونت توسعه مدیریت و منابع بنیاد ملی نخبگان نیز بر لزوم حمایت منطقی و هدفمند از جامعه نخبگانی تاکید و آن را گامی بلند در نگهداشت نخبگان دانست و گفت: جذب در دستگاه‌های اجرایی، دانشگاه‌ها و یا دیگر مراکز علمی و اجرایی، می‌تواند امکانی مهم در نگهداشت نخبگان در چرخه خدمت‌رسانی به جامعه باشد.

نظام آموزشی معیوب، از بزرگترین مشکلات نخبه‌پروری است

حسن سالاریه؛ سرپرست سابق قائم مقام و معاون سابق معاونت آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان نیز با اشاره بر ضرورت توجه به ادبیات نخبگانی، اظهار داشت: نخبه نیاز به اشتغال ندارد چون از نگاه سند راهبردی کشور در امور نخبگان، نخبه فردی است که به اثرگذاری در جامعه تخصصی رسیده است و این فرد قطعاً در مسیر نخبگی خود، به اشتغال تخصصی مشغول است. در مورد فرد نخبه، توسعه اثرگذاری مورد تاکید است اما اشتغال تخصصی، موضوعی در باب آینده‌سازان است که باید به طور جدی پیگیری شود تا افراد بنا بر تخصص خود، مشغول فعالیت شوند.

سالاریه ادامه داد: نقایص و معایب نظام آموزشی کشور از همان دوران مدرسه به وضوح قابل رؤیت است.

در سیستم آموزشی کشور، فرد از همان دوران مدرسه تنها در حوزه آموزش رشد می‌کند و عملاً توجهی به بحث تربیت صورت نمی‌گیرد. افراد با همین روند وارد دانشگاه و در نهایت دانش‌آموخته می‌شوند بدون اینکه در موضوعات مهمی مانند کار گروهی و مسئله‌شناسی به درک و توانمندی قابل توجهی رسیده باشند.

وی گفت: همین موضوع سبب شده که دانشجویان بسیاری در پایین‌ترین سطح دغدغه مندی اجتماعی قرار داشته باشد و هیچ دید و درک درستی نسبت به آینده جامعه و حتی خودشان نداشته باشند. تمام این موارد زاده سیستم آموزشی معیوب است.

سرپرست سابق قائم مقام و معاون سابق معاونت آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان تاکید کرد: طراحی برنامه‌های نخبگانی امری ضروری است اما باید برای هر برنامه روش‌های اجرایی مشخصی نیز پیش‌بینی شود. به عنوان نمونه استعدادهای مدیریتی بسیاری در کشور وجود دارند اما واقعیت این است که از طرفی هیچ سازوکار مشخصی برای شناسایی آنان وجود ندارد و از طرف دیگر، این افراد غالباً در بحث آموزش نمی‌توانند استانداردها و حداقل‌های مدنظر بنیاد ملی نخبگان را کسب کنند.

بنیاد ملی نخبگان یک نهاد حمایتی صرف نبوده و نیست

آریا الستی؛ معاون سابق معاونت سرآمدان و نخبگان و مدیر سابق اجرایی‌سازی سند راهبردی کشور در امور نخبگان بنیاد ملی نخبگان نیز خاطرنشان کرد: هر استراتژی در حوزه نخبگان باید در مسیر تحقق اهداف تعیین شده در سند راهبردی کشور در امور نخبگان باشد.

وی با بیان اینکه بنیاد ملی نخبگان یک نهاد حمایتی صرف نیست به همین دلیل به طور مستقیم ذیل ریاست جمهوری قرار دارد، افزود: قبل از ارائه تسهیلات و یا هر حمایت دیگری از جامعه نخبگانی باید هدف کشور در حوزه نخبگان به خوبی و به طور دقیق درک شود و پس بر مبنای این هدف استراتژی‌ها را تعیین و تدوین کرد.

الستی ادامه داد: اثرگذاری در مدیریت تحولات کشور، مهمترین و اصلی‌ترین هدف کشور در حوزه نخبگان است و به همین دلیل تمام برنامه‌ها و رویکردها باید حول این هدف طراحی و اجرایی شوند. در واقع در حوزه نخبگان توجه صرف به موضوع مهاجرت، انحراف از اصل است.

وی با اشاره به جایگاه ذاتی بنیاد ملی نخبگان، ادامه داد: این بنیاد باید محلی برای رفع مشکلات و چالش‌های وزارتخانه‌ها و نهادهای مختلف کشور باشد و برای برون‌رفت آنها از مشکلات لاینحل، راه‌حل‌های دقیق و کارشناسانه و البته راهبردی ارائه دهد.

"در این حوزه می‌توان طرح شهید احمدی روشن را یکی از طرح‌های خوب بنیاد ملی نخبگان برشمرد اما این طرح نباید اسیر آمار کمی شود.چیت‌ساز ادامه داد: محل پیاده‌سازی این قبیل طرح‌ها، دانشگاه است"برای رسیدن به این جایگاه، سعه دایره نخبگانی و افزایش تعداد افراد اثرگذار و نخبه، یک اصل است؛ بنابراین نخبه‌پروری باید به عنوان یکی از اولویت‌های اصلی این نهاد مورد توجه قرار بگیرد و بنیاد ملی نخبگان در این حوزه، جریان نخبه‌پروری را در کشور ایجاد کند؛ جریانی که آثار آن به وضوح در زندگی مردم دیده شود.

الستی با تاکید بر اینکه تمدن‌سازی نیازمند تعداد کافی افراد نخبه و اثرگذار است، اظهار داشت: برنامه‌ریزی در حوزه نیروی انسانی، امری بسیار مهم و پیچیده است که نیازمند تلاش و پشتکار مستمر، شایسته‌سالاری، زیست‌بوم دانش‌بنیان، آموزش حرفه‌ای و ارتقا درجه نفوذ اجتماعی نخبگان است.

اهمیت شیوه‌های اجرا در پیاده‌سازی استراتژی

مهدی کوچک‌زاده؛ رئیس بنیاد نخبگان استان تهران نیز در پایان با تاکید بر اهمیت اجرای دقیق، گفت: گرچه استراتژی خیلی مهم است اما این اهمیت نباید سبب غفلت از شیوه‌های اجرا شود. در این بخش، بررسی دقیق برنامه‌ها و فعالیت‌های بنیاد ملی نخبگان در دوره‌های قبل نیز می‌تواند مثمرثمر باشد.