اسناد دولتی در کتابخانه ملّی متمرکز شوند

به گزارش خبرگزاری مهر، مراسم تجلیل از اهداگران اسناد، آرشیویست های نمونه و دستگاه‌های برتر در حوزه اسناد با حضور محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حجت‌الاسلام قاسمیان رئیس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، معاونین و جمعی از مدیران و کارکنان معاونت اسناد ملّی برگزار شد.

محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، ضمن تبریک روز اسناد ملّی و میراث مکتوب و تقدیر از تلاشگران در حوزه اسناد ملّی، به اهمیت حوزه اسناد ملّی و حفظ و صیانت از اسناد اشاره کرد وگ فت: این حوزه یکی از مهمترین حوزه‌های حکمرانی کشورهای مختلف بوده که وظیفه تجربه نگاری و انتقال تجارب به نسل‌ها را برعهده دارد.

وی با اشاره به اینکه ایران بزرگ و با عظمت، شکلی متعالی از نظام حکمرانی را از قبل از ورود اسلام تجربه کرده است، افزود: وقتی در کشوری مثل ایران، تمدن با عظمتی با سابقه چند هزار سال را مشاهده و به جزئیات آن توجه می‌کنید، متوجه می‌شوید دیوانسالاری بدون توجه به این نظم مکتوبی که بین اجزای مختلف آن وجود داشته باشد متصور نیست.

اسناد و نظم مکتوب در خدمت توسعه و گسترش دولت اسلامی قرار گرفت

اسماعیلی با اشاره به این مطلب که نظم مکتوب، فضای تمدنی و فرهنگی را به بخش‌های مختلف حاکمیت منتقل می‌کند، گفت: دانش دیوانسالاری که محصول اسناد و نظم مکتوبِ برآمده از آن است بعد از اسلام در خدمت توسعه و گسترش دولت اسلامی قرار گرفت و ایرانیان به دلیل این تجربه تمدنی و تاریخی، تجارب خود را در خدمت گسترش و توسعه تعالیم اسلامی قرار دادند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تأکید و حفظ اسناد گفت: بی تردید ارزشمند بودن اسناد روشن است. زمانی که به دوره‌های مختلف تاریخی مراجعه می‌کنیم آنچه به ابهامات ما پاسخ می‌دهد، دسترسی به حوزه نظم مکتوب است که از مشکلات گره گشایی می‌کند. زیرا بسیاری از مسائل تاریخی گنگ و مبهم است تا زمانی که اسناد مربوطه بعد از یک دوره مشخص بازنمایی می‌شود.

وی ادامه داد: در داخل و خارج کشور رویدادهای بسیاری وجود دارند که به دلیل هم عصر بودن، اجزای آن برای ما کشف نمی‌شود و این قدرت و قوت اسناد است که بعد از گذشت بازه زمانی پیش بینی شده، وقتی در دسترس پژوهشگران و تاریخ پژوهان قرار می‌گیرد، بسیاری از ابهامات را برطرف می‌کند.
عضو هیأت امنای سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، با بیان این موضوع که یکی از مهمترین بخش‌های حوزه اسناد انتقال تجارب و فرهنگی کشور است گفت: انتقال تجربه یکی از دستاوردهای تاریخی که ما را به ضرورت پاسداشت هرچه بیشتر حوزه اسناد توجه می‌دهد و آگاه مان می‌کند که نسبت به این حوزه حساس باشیم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به ضرورت همکاری بخش‌ها و نهادهای مختلف دولتی با سازمان اسناد و کتابخانه ملّی گفت: تأکید من به همه دستگاه‌های دولتی و غیردولتی این است که به کارکرد سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران به عنوان یک حوزه صرفاً دولتی نگاه نشود، زیرا اینجا گنجینه همه داشته‌های ما در دوره‌های مختلف بوده که داشته‌های امروز ما باید به آیندگان ما منتقل شود.

وی ادامه داد: اسناد دولتی باید با رعایت همه طبقه بندی ها مربوطه، در سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران متمرکز شوند. مخصوصاً در دوره اخیر که یک نظام حکمرانی جدید را تجربه می‌کنیم و باید این اسناد به عنوان یک تجربه نوین حفظ و برای نسل‌های آینده به نمایش گذاشته شود.

محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تأکید بر روایت اتفاق‌هایی که در موقعیت‌های مختلف تاریخی رخ داده گفت: در کنار حفظ اسناد، باید روایت اتفاقاتی هم که افتاده حفظ شود تا برای آسیب شناسی حل معضلات و گره گشایی از بخش‌هایی که دچار ابهام و اشکال است مورد استفاده قرار گیرد. ما در حوزه فرهنگی دولت به سازمان اسناد و کتابخانه ملّی به عنوان یک ارگان و نهاد فرا بخشی نگاه می‌کنیم به همین دلیل دستگاه‌های دولتی باید آن طیفی که قانون در حوزه نگهداشت اسناد تعریف در اختیار سازمان اسناد و کتابخانه ملّی قرار گیرد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، وجود سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران را گنجینه‌ای بزرگ برای ایرانی قوی و ایرانی با شکوه ارزیابی کرد و گفت: من از همه دوستانی که در این حوزه همکاری می‌کنند تشکر می‌کنم و از کسانی که به هر دلیل نتوانستند این همراهی لازم را داشته باشند خواهش می‌کنم در دستگاه‌های مختلف دولتی و غیردولتی تجدید نظر کرده و اجازه ندهند این اسناد که میراث ملّی مردم ایران است؛ ناخودآگاه دچار خسارت و هزینه‌های جبران ناپذیر شود.

"زمانی که به دوره‌های مختلف تاریخی مراجعه می‌کنیم آنچه به ابهامات ما پاسخ می‌دهد، دسترسی به حوزه نظم مکتوب است که از مشکلات گره گشایی می‌کند"معتقدم هر یک برگی که از این حوزه در جای خودش قرار نگیرد ممکن است یک روایت مخدوشی از امروز ما را رقم بزند. انشالله با تلاش گسترده امکانات و پشتیبانی‌های لازم از این مجموعه فراهم شود و من به عنوان رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی دولت این قول را به ریاست محترم سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران می‌دهم که هر طرحی در این زمینه باشد ما در دولت آماده حمایت هستیم.

فرهنگ حفظ و صیانت از اسناد و آثار مکتوب باید نهادینه شود

در ادامه علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ضمن تبریک روز اسناد ملی و میراث مکتوب، از تلاشگران حوزه اسناد ملّی در سرتاسر کشور تشکر کرد و گفت: از فرصت استفاده می‌کنم تا از تلاش‌ها و خدمات معاون سابق اسناد و همکاران در معاونت اسناد ملّی تشکر و قدردانی کنم.

وی با اشاره به مکاتبه با دستگاه‌ها در خصوص پیگیری وظایف اسنادی آنها گفت: در اواخر سال گذشته در مکاتباتی با دستگاه‌ها و سازمان‌ها و حتی قوای مختلف به آنها اعلام شد سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران آمادگی دارد اسناد و بایگانی‌های راکد آنها را تحویل گرفته و نگهداری کنند. یا در صورت درخواست آنها بر اساس آموزش‌های همکاران ما و استاندارهای لازم اسناد خود نگهداری شود. برخی دستگاه‌ها به مکاتبه ما روی خوش نشان داده و توجه کردند، برخی اصلاً مسیر کارشان بر مبنای همکاری و تعامل بود و برخی حتی پاسخی به نامه ما ندادند.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران گفت: باید به برخی دستگاه‌ها یادآوری کنم نگهداری اسناد و میراث مکتوب، ربطی به جناح بندی‌های سیاسی و دولت‌ها ندارد و وظیفه هر ایرانی است که باید در حفظ و طبقه بندی و نگهداری اسناد تلاش کند.

مختارپور با بیان این مطلب که در کشورهای منطقه حتی با سندسازی به دنبال ایجاد موقعیت و جایگاه برای خود هستند، گفت: متأسفانه در کشور ما در برخی نهادها، فرهنگ حفظ و صیانت از اسناد و آثار مکتوب وجود ندارد، درحالی که کتابخانه ملی وظیفه نگهداری و حفظ آثار کشور در اقصی نقاط جهان را برعهده دارد. به عقیده من وظیفه هر دستگاهی باید این باشد که از اقدامات سازمان اسناد و کتابخانه ملی حمایت کند زیرا با تلاش‌های همکاران من در معاونت اسناد و بر اساس آمار ارائه شده ده‌ها هزار اتاق از دستگاه‌ها آزاد می‌شود که این موضوع باید ارج نهاده شود.

وی در پایان ضمن تقدیر از حمایت‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از تلاش‌ها و اقدامات سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: جا دارد از مقام عالی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکر کنم که در تمامی عرصه‌ها از هویت حقوقی و حقیقی سازمان اسناد و کتابخانه ملی پشتیبانی و حمایت می‌کنند.
وظیفه حفظ اسناد و آثار مکتوب کشور بر عهده سازمان اسناد و کتابخانه ملّی است.

تنها راه حفاظت از میراث معنوی و مکتوب، توجه به حوزه حفظ اسناد و میراث فرهنگی است

در ادامه اکبر ایرانی مدیرعامل مؤسسه میراث مکتوب با بیان اهمیت جایگاه حفظ اسناد گفت: هر میراث مکتوبی که در ایران عزیز وجود دارد هویت تاریخی، فرهنگی و ملی ما را تشکیل می‌دهند و بایستی از آنها صیانت کرد.

وی با بیان این مطلب که در دوره اسلامی نیز میراث مکتوب فراوانی وجود دارد گفت: وقتی به قلمرو فرهنگی ایران در قبل و بعد از اسلام نگاه می‌کنیم میراث‌های مشترکی در منطقه جغرافیایی ایران بزرگ وجود دارد که بیش از ۴ میلیون نسخه خطی احصا شده و نشان دهنده غنای فرهنگی ما است.

مدیرعامل مؤسسه میراث مکتوب در ادامه ضمن برشمردن روند تاریخی حفظ اسناد و میراث مکتوب ادامه داد: در طول تاریخ نسبت به حفظ و نگهداشت این آثار تاریخی نگرانی وجود داشته و تنها راه حفاظت از میراث معنوی و مکتوب، توجه به حوزه حفظ اسناد و میراث فرهنگی است که سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران این وظیفه خطیر را بر عهده دارند.

اسناد در سیاستگذاری مدیریتی دستگاه‌ها مؤثر است

در ادامه محمدهادی ناصری سرپرست معاونت اسناد ملّی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران با ارائه گزارش از عملکرد معاونت اسناد ملّی در سال ۱۴۰۱، از همکاران در معاونت اسناد ملّی تشکر کرد و گفت: در مدت کوتاهی که به عنوان سرپرست معاونت اسناد ملّی، توفیق همراهی با همکاران در این معاونت را داشتم، از نزدیک شاهد زحمات و تلاش‌های آنها بوده ام؛ همکارانی که در بخش فراهم آوری و ارزشیابی اسناد، با کار سخت و پر زحمت خود نسبت به جمع آوری اسناد از دستگاه‌ها پیگیری مجدانه دارند، همکارانی که با دقت و حوصله در حوزه تنظیم و توصیف مشغول خدمت هستند و همکارانی که در حوزه مرمت هنرمندانه در حفظ و نگهداری اسناد که سرمایه‌های دانشی از مرز و بوم است؛ تلاش می‌کنند و همچنین همکارانی که در نگهداری اسناد در مخازن زحمت فراوانی می کشند و همکارانی که خدمات آرشیوی به جامعه مخاطب سازمان را خلاقانه و مؤثر پیگیری می‌کنند؛ از همین رو از این فرصت استفاده می‌کنم و از تلاش‌های آنها قدرانی می‌کنم و خدا قوت می گویم.

وی افزود: سخن آخر اینکه شعار امسال روز اسناد ملّی در سازمان اسناد و کتابخانه ملّی، اسناد ملّی، حافظه ملّی، ایران قوی بود.

انتخاب این شعار از آن جهت است که اعتقاد راسخ داریم، اسناد منبع غنی دانش ضمنی، تجربه زیسته، بایگانی سوابق عینی و مکتوب مدیریت کشور است که می‌تواند در سیاستگذاری و تصمیم گیری های مدیریتی دستگاه‌ها مؤثر و مفید باشد. در این مسیر همکاری و هم افزایی همه دستگاه‌های اداری کشور در حوزه مدیریت اسناد به ویژه در دولت سیزدهم که نگاه تحولی دارد، به تحقق آرمان ایران قوی کمک شایانی خواهد کرد.

بخش پایانی این مراسم به تجلیل از اهداگران اسناد، آرشیویست های نمونه و دستگاه‌های برتر در حوزه اسناد اختصاص داشت.

در همین راستا از دستگاه‌های برتر در حوزه اسناد چون قوه قضائیه، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان جمعیت هلال احمر، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دادگستری کل استان تهران، سازمان امور مالیاتی کشور، وزارت امور اقتصادی و دارایی، شرکت بیمه آسیا، شرکت بیمه دانا، دیوان عدالت اداری، سازمان قضائی نیروهای مسلح، هیأت عالی گزینش، سازمان تعزیرات حکومتی، شوراهای حل اختلاف استان تهران و سازمان پزشکی قانونی کشور تجلیل به عمل آمد.

همچنین زهره بزرگ نیا، نوش آفرین انصاری، افسانه اشرفی، قباد شیوا، علی پارسا، علیرضا آلادپوش، سید محمد بهشتی شیرازی از جمله اهداگران تقدیر شده در حوزه اسناد بودند.

حمیده بختیاری، لیلا مرادعلیان، جعفر اونق، آوات ابراهیمی، شمس اعظم یاوری، سکینه خراج، مژگان تاجران، علی افخمی، صابره حقدوست مقدم، حمیرا برجی بداغی، نرجس جاویدی و مهتاب هدایتی از آرشیویست های برتر سازمان اسناد و کتابخانه ملّی بودند؛ مورد تجلیل قرار گرفتند.

رونمایی از یک تخته (مجموعه) سند فرد محاسباتی به تاریخ ۱۲۵۵ ق.(دوره محمدشاه قاجار)، وقف‌نامه‌ای طوماری به تاریخ ۱۳۳۱ ق.(دوره احمدشاه قاجار) و سه برگ سند دست‌نوشته قائم مقام فراهانی بخش پایانی مراسم گرامیداشت روز اسناد ملّی و میراث مکتوب بود.