عفو بین‌الملل: مقامات ایران از ژانویه ۲۰۱۰ از پاسخگویی درباره مرگ ۷۲ فرد بازداشت‌شده سر باز زده‌اند

در پی انتشار گزارش‌هایی مبنی بر مرگ یک زندانی دیگر در ایران، سازمان عفو بین‌الملل در بیانیه‌ای به موارد متعدد مرگ «ناشی از شکنجه یا سایر بدرفتاری‌ها یا استفاده مرگبار از سلاح گرم و گاز اشک آور توسط مقامات» اشاره کرده است.

در این بیانیه مطبوعاتی با استناد به تحقیقات و مستندات قبلی سازمان عفو بین‌الملل و بررسی جامع گزارش‌های معتبر سایر گروه‌های حقوق بشری، تصریح شده است: «از ژانویه سال میلادی۲۰۱۰ تا کنون، دست‌کم ۷۲ مورد مرگ در ۴۲ زندان و بازداشتگاه در ۱۶ استان در سراسر کشور رخ داده است.»

عفو بین الملل در این بیانیه که روز ۲۴ شهریور منتشر شد، گفته است: «این عدم پاسخ‌گویی در حالی ادامه یافته که بر اساس گزارش‌های قابل اعتنا، مرگ‌ این افراد ناشی از شکنجه یا سایر بدرفتاری‌ها یا استفاده مرگبار از سلاح گرم و گاز اشک‌آور توسط مقامات بوده است.

عفو بین‌الملل برای نمونه به فقدان هرگونه پاسخگویی در رابطه با مرگ یاسر منگوری، ۳۱ ساله، که روز ۱۷ شهریور ۱۴۰۰ توسط مسئولان وزارت اطلاعات در ارومیه به خانواده وی گزارش شد،‌ به عنوان تازه‌ترین مورد اشاره کرده و گفته است: «تا به امروز، حتی یک نفر از مسئولان در قبال این مرگ‌های در حین بازداشت مجبور به پاسخگویی نشده و به دست عدالت سپرده نشده [است.]»

عفو بین‌الملل با اشاره به ویدیوهای درز کرده از شواهد بدرفتاری در اوین، این را «نشان‌دهنده بحران دیرینه مصونیت از مجازات در ایران ... که موجب شده شکایات مرتبط با شکنجه و کشتار توسط ماموران حکومتی همواره بدون تحقیق و عقوبت باقی بمانند.»

هبا مورایف، مدیر دفتر خاورمیانه و شمال آفریقا در عفو بین‌الملل، نیز این فقدان تحقیقات مستقل در مورد موارد مرگ تحت بازداشت را «نمود تلخی از عادی‌سازی سلب خودسرانه حق حیات توسط مقامات حکومتی» دانست و خواستار انجام تحقیقات جنایی و محاکمه مقامات «مظنون به شکنجه زندانیان تا سرحد مرگ» شد.

همچنین عفو بین‌الملل با انتشار فهرست و برخی مشخصات افرادی که در حین بازداشت جان باخته‌اند، تاکید کرده که ده‌ها مورد مرگ در بازداشت «که گمان می‌رود با محرومیت از مراقبت‌های پزشکی در ارتباطند» در این فهرست نیست.

عفو بین الملل به همراه ۹ سازمان حقوق بشری دیگر از کشورهای عضو شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد خواسته است با تاسیس «یک سازوکار تحقیقاتی و پاسخگویی برای جمع آوری، نگهداری و تجزیه و تحلیل شواهد و اسناد مرتبط با جدی‌ترین جنایات بین‌المللی صورت گرفته در ایران ... زمینه برگزاری محاکمه‌های کیفری عادلانه را فراهم سازند.»

منابع حقوق بشری روز دوشنبه ۲۲ شهریور از مرگ یاسر منگوری، زندانی اهل پیرانشهر، در زندان ارومیه خبر دادند.

بنا بر گزارش‌ها، اداره اطلاعات ارومیه روز چهارشنبه ۱۷ شهریور ماه به خانواده این زندانی اعلام کرد آقای منگوری جان خود را از دست داده است.

نهادهای امنیتی به خانواده این زندانی اعلام کردند وی دو ماه پیش در درگیری با نیروهای امنیتی کشته شده است. گفته می‌شود یاسر منگوری ۲۶ تیر ماه پس از خروج از منزل توسط نیروهای اداره اطلاعات بازداشت و به یکی از بازداشتگاه‌های این نهاد امنیتی در ارومیه منتقل شده بود.

پیش‌تر، گروه هکری «عدالت علی» تصاویر هک‌شده از دوربین‌های امنیتی زندان اوین را منتشر کرد که بخش‌هایی از خشونت مقامات این زندان علیه زندانیان را نشان می‌داد.

عفو بین‌الملل تصاویر منتشرشده را تنها «نوک کوه یخ اپیدمی شکنجه در ایران» توصیف کرده بود.

همچنین ببینید:

عفو بین الملل: تصاویر بدرفتاری با زندانیان در اوین «نوک کوه یخ اپیدمی شکنجه در ایران» است