عزم منتخبان برای دگرگونی مجلس/ خانه ملت یازدهم بازسازی می‌شود

خبرگزاری مهر، گروه سیاست: گذری به زمان تبلیغات یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و بررسی برنامه‌ها و اولویت‌هایی که منتخبان این دوره از مجلس در آن مقطع بر آن تاکید کرده بودند، نشان می‌دهد که کلید واژه مشترک آنان ایجاد تغییرات اساسی در ساختار مجلس است.

در شرایط فعلی هم که این افراد در انتخابات پیروز شده‌اند، باز هم بر ضرورت اصلاح ساختار مجلس تاکید می‌کنند و در دیدار با مردم و گفتگوی خود با رسانه‌ها از وضعیت فعلی مجلس گله دارند و بر این باورند که مجلس مطابق با قانون در رأس امور است اما نمایندگان مجلس دهم با عملکرد ضعیفی که داشتند، باعث شدند مجلس از جایگاه حقیقی خود دور شود و ما می‌خواهیم مجلس را به رأس امور بازگردانیم.

منتخبان مجلس یازدهم در توضیح علت نزول مجلس از رأس امور به عوامل مختلفی اشاره می‌کنند. برای مثال، آنان می‌گویند که در ساختار مدیریتی و روش اداره مجلس نقایص بسیار زیادی وجود دارد و فاصله میان رئیس مجلس و سایر نمایندگان آنقدر زیاد است که باید این مسئله را اصلاح کنیم.

آنان ضعف نظارتی مجلس و لابی گسترده برخی از نمایندگان با دولتمردان را هم از عواملی می‌دانند که منجر به فاصله گرفتن مجلس از جایگاه اصلی خود شد و معتقدند که مجلس یازدهم باید با تقویت نهادهای نظارتی چون دیوان محاسبات و همچنین تنظیم روابط میان نمایندگان و دولتمردان کاری کند که نظارت‌های مجلس به نتیجه مطلوبی منتج شود.

منتخبان مجلس یازدهم گذری هم به ضعف کمیسیون‌های مجلس می‌زنند و می‌گویند که بعضاً مدرک تحصیلی و سوابق نمایندگان با کمیسیونی که در آن فعالیت می‌کنند، سنخیتی ندارد و همین مسئله باعث می‌شود که آن نماینده نتواند مشکلاتی را که در آن حوزه وجود دارد، حل کند.

بر این اساس مجلس یازدهمی‌ها می‌خواهند سازوکاری را تعیین کنند تا افراد بر اساس تخصص و سوابق اجرایی خود در کمیسیون‌های مجلس حضور یابند. البته مشکل کمیسیون‌های مجلس طبق گفته منتخبان دوره یازدهم، صرفاً به عدم تخصص‌گرایی برخی از نمایندگان محدود نمی‌شود و باید روند برگزاری جلسات کمیسیون‌ها نیز به گونه‌ای باشد که موضوعات کلان کشور در آن طرح شود چرا که برخی از نمایندگان مجلس در جلسات کمیسیون‌های خود با وزرا و مسئولان مربوطه، صرفاً سوالات منطقه‌ای و مسائل جزئی را مطالبه‌گری می‌کنند و از پیگیری مشکلات کلان کشور غافل هستند.

از دیگر اصلاحاتی که طبق گفته منتخبان مجلس یازدهم ضرورت دارد، آن است که زمان مجلس فقط صرف قانون‌گذاری نشود و بین قانون‌گذاری و نظارت تناسب وجود داشته باشد چرا که در مجالس قبلی، معمولاً نمایندگان بیشتر وقت خود را صرف تصویب قوانین کردند و فرصتی را برای پیگیری نحوه اجرای آن قوانین از سوی دستگاه‌ها نگذاشتند.

در همین رابطه با تنی چند از منتخبان مجلس یازدهم به گفتگو نشستیم تا بدانیم که به طور مشخص آنان چه برنامه و یا پیشنهادی برای اصلاح ساختاری مجلس با هدف کارآمدتر شدن خانه ملت و بازگشت آن به رأس امور دارند که اهم این مطالب در جدول زیر آمده است:

نماینده

پیشنهادات برای تحول ساختاری مجلس

۱

امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی

تدوین طرح ارتقای نظام عملکردی مجلس شورای اسلامی در ۷ فصل که در آن بر ارتقای عملکرد صحن علنی و کمیسیون‌های تخصصی مجلس، کارآمدسازی نظارت نمایندگان و تقلیل برخی از اختیارات رئیس مجلس تاکید شده است.

۲

شمس‌الدین حسینی

در سال‌های اخیر نقش مجلس به عنوان یک نهاد کمرنگ شده و در مقابل نقش رئیس مجلس بسیار پررنگ شده است و اولین گام مجلس یازدهم «اصلاح تعاملات نهادی» خواهد بود.

۳

رضا تقی‌پور

تهیه طرح «نظارت بر خط» به منظور تسریع در مبارزه با فساد و تقویت نظارت مجلس بر عملکرد دستگاه‌های اجرایی

۴

احسان خاندوزی

تدوین «منشور هفت‌گانه اصلاح مجلس یازدهم» که در آن بر شفافیت عملکرد نمایندگان، جلوگیری از تورم قوانین، درج ضمانت اجرای دقیق متناظر با هر حکم قانونی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های پژوهشی تاکید شده است.

۵

علی اکبر کریمی

باید فرآیند بررسی طرح‌ها و لوایح در مجلس اصلاح شود تا با سرعت بیشتری بررسی شوند و در این صورت وقت مجلس برای بررسی گزارش‌های نظارتی افزایش می‌یابد / طبق آئین‌نامه داخلی مجلس تعیین معاونت‌ها و نحوه اداره مرکز پژوهش‌ها بر عهده رئیس مجلس است که باید اصلاح شود.

۶

محمداسماعیل سعیدی

کاهش اختیارات هیئت رئیسه مجلس / تبدیل کمیسیون اصل ۹۰ به دیوان اصل ۹۰ برای اینکه مجلس اختیار برخورد با متخلفان را داشته باشد.

۷

زهره اللهیان

در ساختار مجلس مشکلاتی وجود دارد که نیازمند بازنگری اساسی است و علاوه بر این، ساختار نظارتی مجلس باید تقویت شود.

۸

محمود احمدی بی‌غش

مجلس یازدهم به دنبال جراحی ساختار مجلس است که ابعاد مختلفی دارد و یکی از جنبه‌های اصلی آن، همسان کردن قدرت رئیس مجلس با سایر نمایندگان است.

۹

نصرالله پژمانفر

کمیسیون‌های تخصصی مجلس باید تقویت شوند که این مسئله مستلزم آن است که اصلاحاتی در آئین‌نامه داخلی مجلس اعمال شود./تنظیم روابط بین نمایندگان و دولتمردان برای جلوگیری از لابی‌گری و تقویت بعد نظارتی مجلس

۱۰

نظام‌الدین موسوی

شفافیت آرا و اموال نمایندگان / اصلاح مناسبات میان دولت و مجلس / در عضویت افراد در کمیسیون‌های تخصصی مجلس به تخصص‌گرایی توجه شود.

۱۱

محمدحسین فرهنگی

نماینده محور شدن اداره مجلس و استفاده صحیح از ابزارهای نظارتی

۱۲

مالک شریعتی

آئین‌نامه داخلی خصوصاً در حوزه اختیاراتی که برای رئیس مجلس در نظر گرفته شده است باید اصلاح شود./ ضرورت تدوین فوری برنامه جامع تحول در حوزه معیشت و کسب و کار

۱۳

علی یزدی خواه

اگر مجلس یازدهم بخواهد در رأس امور قرار گیرد، باید به بیانیه گام دوم انقلاب توجه کند.

۱۴

علی کریمی فیروزجایی

تقویت بعد نظارتی مجلس / تغییر روند فعالیت دیوان محاسبات به گونه‌ای که گزارش‌های نظارتی آنان سریع‌تر در اختیار مجلس قرار گیرد./نمایندگان از ظرفیت مرکز پژوهش‌ها برای تصویب قوانین استفاده کنند.

۱۵

حسینعلی حاجی‌دلیگانی

تقویت بعد نظارتی مجلس که مستلزم آن است که نمایندگان فقط به وظایف نظارتی خود توجه کنند و مسامحه با دولت را کنار بگذارند.

۱۶

احمد علیرضابیگی

مجلس یازدهم با توجه به مطالبات مردم، باید به سمت تغییر ساختارهای اقتصادی و زیرساخت‌های اقتصادی کشور گام بردارد.

۱۷

روح الله ایزدخواه

ضرورت شفافیت آرای نمایندگان / کمیسیون‌های تخصصی، دیوان محاسبات و مرکز پژوهش‌ها باید تقویت شوند.

۱۸

علی خضریان

تحول در ساختار مجلس در حوزه‌هایی مانند مناسبات میان هیئت رئیسه و شخص رئیس مجلس با نمایندگان ضروری است.

۱۹

زهره سادات لاجوردی

نمایندگان به گونه‌ای عمل کنند که نماینده ملت باشند نه وکیل‌الدوله / رئیس مجلس باید اعتباری را که قانون به نمایندگان داده است، برای آنان قائل باشد.

۲۰

ابوالفضل ابوترابی

فرآیند نظارت در مجلس بسیار سخت و پیچیده است و باید فرآیند نظارتی مجلس سهل و آسان شود.

جدول بالا به وضوح نشان می‌دهد که یکی از گام‌های اساسی و مورد نظر منتخبان مردم، ایجاد تحول ساختاری در مجلس است و آنان می‌خواهند تغییر را از خودشان آغاز کنند. با وجود این، منتخبان ملت باید به این مسئله توجه داشته باشند که پیش از آنان هم نمایندگانی بودند که در مجالس مختلف بحث اصلاح ساختار مجلس را اولویت خود می‌دانستند اما وعده آنان به جایی نرسید.

بر این اساس و برای اینکه در مجلس یازدهم اصلاحات ساختاری محقق شود، نمایندگان این دوره باید بدانند که تدوین طرح یا ارائه پیشنهاد برای این مسئله کافی نیست و باید این موضوع را مورد توجه جدی خود قرار دهند و تحت هیچ شرایطی از پیگیری آن منصرف نشوند.