وضعیت مسکن در ایران؛ افزایش صعودی قیمت مسکن و اجاره‌بها

مقامات ایران می‌گویند ارائه عقدنامه محضری در زمان تحویل واحد مسکونی، در طرح «نهضت ملی مسکن» اجباری خواهد بود.

براین اساس ، مجردها به شرط تنظیم تعهدنامه محضری برای ارائه عقدنامه درهنگام واگذاری واحد مسکونی می‌توانند در طرح نهضت ملی مسکن ثبت نام کنند.

• نهضت ملی مسکن

در طول تبلیغات سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، همه نامزدهای انتخاباتی بر روی بحث مسکن تاکید داشتند، محسن رضایی و ابراهیم رئیسی هر دو صحبت از ساخت ۴ میلیون مسکن در طول ۴ سال کردند.

با روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی طرح ساخت ۴ میلیون مسکن، با نام «نهضت ملی مسکن» کلید خورد و برای ثبت نام در طرح ۴ شرط ذکر شد که عبارت است از تاهل و سرپرست خانوار بودن، حداقل سابقه ۵ سال سکونت در شهر مورد تقاضا، فاقد مالکیت خصوصی بودن، و در نهایت عدم استفاده از امکانات دولتی از اول انقلاب در حوزه مسکن. زنان خود سرپرست، با حداقل ۳۵ سال سن، معلولان جسمی و حرکتی با حداقل ۲۰ سال سن هم می‌توانند در این طرح ثبت نام کنند.

در این طرح پیش بینی شده برای انبوه سازان و خودمالکان که دست به ساخت مسکن بزنند، در تهران وام ۴۵۰ میلیون تومانی با سود بانکی ۱۸ درصد اختصاص داده شود که به صورت مرحله به مرحله به سازنده اعضا خواهد شد. این وام در شهرهایی با جمعیت بالای یک میلیون نفر ۴۰۰ میلیون، در مراکز استان‌ها ۳۵۰ میلیون و سایر شهرها ۳۰۰ میلیون خواهد بود. همچنین برای مسکن روستایی ۲۵۰ میلیون تومان خواهد بود.

قدس

به گفته محمود محمود زاده، معاون مسکن و ساختمان وزارت راه، شرایط پرداخت اقساط آن ماهیانه حدود ۳ میلیون و پانصد هزار تومان تا ۴ میلیون خواهد بود، چرا که دولت قرار هست برای مسکن دولتی، نیمی از تسهیلات را پرداخت کند.

• نفت در مقابل مسکن

احمد دنیا مالی، عضو شورای عالی مسکن به خبرنگار ایلنا گفته است: «اجازه داده شده در حد ۱۰ درصد از ظرفیت خارجی‌ها استفاده کنیم و هزینه آن را در قالب تهاتر نفت و منابع معدنی پرداخت کنیم.» وی در بخشی دیگر با اشاره به قیمت ساخت مسکن گفته: «قیمت سازندگان داخلی حدود ۵ میلیون و پانصد هزار تومان در هر متر مربع است، در حالی که سازندگان خارجی قیمتی کمتر از سه میلیون تومان بر متر مربع ارائه کرده اند.»

• چقدر مسکن نیاز است؟

حسام عقبایی، نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران گفته است: «از میان ۲۵ میلیون واحد مسکونی موجود در کشور، ۲ میلیون و پانصد هزار واحد خالی وجود دارد.» وی اضافه کرده: «به طور متوسط در جهان ۵ درصد خانه‌ها خالی هستند که این آمار در ایران ۱۰ درصد است. یعنی دو برابر استاندارد جهانی.» وی همچنین از وجود ۲۵۰ هزار واحد مسکونی خالی در تهران و ۲۵۰ هزار در حومه تهران خبر داده است.

اقتصاد نیوز

سایت تابناک به بررسی طرح‌های دولت حسن روحانی در حوزه مسکن پرداخته و نوشته است علی رغم ساخت و سازهای و تسهیلات در بخش مسکن، آمار نشان می‌دهد در سال ۱۳۹۶ ، ۲۵ درصد خانوارهای شهری و ۴.۷ درصد خانوارهای روستایی اجاره نشین بودند، در حالی که سال ۹۷ این آمار برای خانوار شهری به ۲۶ درصد و برای خانوار روستایی به ۵ در صد افزایش یافت است.

خبر آنلاین بر اساس داده‌های مرکز آمار مقایسه کرده است که در سال ۶۵ که نخستین سرشماری در جمهوری اسلامی برگزار شده است، ۱۳ درصد از جمعیت ۴۹ میلیونی ایران در مناطق شهری اجاره نشین بوده‌اند.

"این وام در شهرهایی با جمعیت بالای یک میلیون نفر ۴۰۰ میلیون، در مراکز استان‌ها ۳۵۰ میلیون و سایر شهرها ۳۰۰ میلیون خواهد بود"در سال ۷۵ جمعیت به ۶۰ میلیون نفر رسیده و از این میزان ۱۶ درصد خانوار شهری اجاره نشین بودند. در سال ۸۵ جمعیت ایران از مرز ۷۰ میلیون نفر گذشته و حدود ۲۴ درصد خانوار‌ها اجاره نشین بودند. در سال ۹۵، با ۸۰ میلیون جمعیت میزان اجاره نشینان به ۳۱ درصد رسیده و در سال ۱۴۰۰ به ۴۰ درصد جمعیت شهر نشین ایران افزایش یافته است. طبق همین گزارش، بخاطر افزایش اجاره بها در سال‌های اخیر ۴۶ درصد از هزینه یک خانوار صرف اجاره بها می‌شود.

با مروری بر این آمار در می‌یابیم طرح‌هایی چون مسکن مهر، طرح ملی مسکن و حال نهضت ملی مسکن، کمکی به کاهش اجاره نشینی نکرده است.

در کنار این مسایل نکته دیگری که قابل توجه است کیفیت ساخت این مسکن‌ها است. علی بیت الهی، دبیر کارگروه ملی زلزله پیشتر گفته بود: «در مناطق زلزله زده شاهد این هستیم که کنار بناهای خشت گلی با تخریب کم، واحدهای مسکن مهر که دو سال هم از ساخت آنها نمی‌گذرد به صورت جدی تخریب شده‌اند و این یک فاجعه است.» و سپس اشاره می کند در سال‌های آینده ابعاد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی این گونه انبوه سازی‌ها نمایان خواهد شد.

ایسنا

• اجاره بها و قیمت مسکن

علی رغم طرح های مسکن در دولت‌ها مختلف نه اجاره نشینی کاهش یافته و نه این طرح‌ها به کاهش قیمت مسکن و اجاره بها کمک کرده است.

ایسنا گزارش کرده که متوسط قیمت هر متر مربع مسکن در تهران ۳۲ میلیون ۹ هزار تومان است که نسبت به سال گذشته رشد کرده است.

همشهری می‌نویسد: «مستاجران نقره داغ شدند» و طرح مالیات بر واحد‌های خالی نیز مشکلی را حل نکرده و اجاره بها امسال نسبت به مدت مشابه سال ۹۹ رشد ۵۱.۱ درصدی را تجربه کرد.

وب سایت تجارت نیوز، نیز در گزارشی به مساله اتوبوس خوابی، به عنوان راه حل کسانی که از عهده پرداخت اجاره بها بر نمی آیند پرداخته است.