گزارش ماهانه؛ نگاهی اجمالی به وضعیت حقوق بشر آذر ۱۴۰۱

هرانا - ۱ دی ۱۴۰۱

خانه > slide, سایر گروهها > گزارش ماهانه؛ نگاهی اجمالی به وضعیت حقوق بشر آذر ۱۴۰۱

خبر اختصاصی
تاریخ : ۱۴۰۱/۱۰/۰۱
دسته : slide,سایر گروهها
لینک کوتاه :
کد خبر : ۲۳۵۹۹۴۷

چاپ خبر

گزارش ماهانه؛ نگاهی اجمالی به وضعیت حقوق بشر آذر ۱۴۰۱

خبرگزاری هرانا – آنچه در پی می‌آید گزارش ماهانه و اجمالی از وضعیت حقوق بشر در ایران در دوره زمانی آذر ماه ۱۴۰۱ است که به همت نهاد آمار، نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران تهیه شده است، این گزارش با توجه به حجم محدود آن و نیز به دلیل عدم اجازه فعالیت گروه‌های مستقل مدافع حقوق بشر در ایران نمی‌تواند بازتاب بی نقص وضعیت حقوق بشر در ایران باشد.

لازم به یادآوری است بخش آمار این تشکل به‌صورت سالانه گزارش مفصل‌‌تر خود را به اشکال آماری و تحلیلی از وضعیت حقوق بشر در ایران منتشر می‌کند.

خلاصه

آنچه

گذشت

:

اخبار نقض حقوق بشر در آذر ماه ۱۴۰۱، با قریب به ۷۶ مورد اعدام، محکومیت‌های متعدد، احضارها، نقض گسترده حقوق زندانیان، نقض پایدار آزادی بیان، تجمعات کارگران بخصوص در زمینه معوقات مزدی و موارد دیگری که در استان‌های مختلف رخ داد، همراه بود. این گزارش بر مبنای اطلاعاتی گردآوری شده که صحت آن‌ها به احراز رسیده است.

اعدام

آذر ماه با قریب به ۷۶ مورد اعدام همچنان بازگو کننده نقض حق حیات در دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران است. بنا بر گزارش نهادهای بین‌المللی، ایران به تناسب سرانه جمعیت و میزان اعدام، رتبه نخست اعدام شهروندان خود در دنیا را دارد. از مهمترین رویداد ها در این باره می‌توان به اجرای حکم اعدام دو تن از بازداشت شدگان اعتراضات سراسری اخیر به نام های مجیدرضا رهنورد در ملا عام در مشهد و محسن شکاری در تهران اشاره کرد.

مجیدرضا رهنورد امکان اخذ وکیل تعیینی نداشته و در دادگاه همه چیز را از قبل برای محکوم کردنش محیا کرده بودند. حتی به او حق دفاع از خودش را هم ندادند.

"اعدام آذر ماه با قریب به ۷۶ مورد اعدام همچنان بازگو کننده نقض حق حیات در دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران است"همچنین، محسن شکاری، مورخ ۱۰ آبان ماه توسط دادگان انقلاب تهران از بابت اتهام “محاربه از طریق کشیدن سلاح به قصد جان و ایجاد رعب و وحشت و سلب آزادی و امنیت مردم و همچنین جرح عمدی با سلاح سرد به مامور بسیج حین انجام وظیفه و مسدود کردن خیابان ستارخان تهران و اخلال در نظم و امنیت جامعه” به اعدام محکوم شده بود. پرونده این معترض پس از فرجام‌خواهی جهت بررسی‌ به دیوان عالی کشور ارسال و در نهایت به تایید این مرجع قضایی رسیده بود.

در ماه سپری شده، حکم اعدام حسین اردوخانزاده، شاهین ایمانی محمود آباد، میلاد اشرفی آتباتان و منوچهر شهبندی بجندی در زندان رجایی شهر کرج، غلامرسول مزارزهی و انوشیروان عمرزهی، محمد عیسی زهی (توتازهی)، زبیر زیرکاری (براهویی) و عبدالنبی مزارزهی در زندان زاهدان، عزیز گرگیج و چنگیز گرگیج در زندان زابل، ابوالفضل حیدرزاده و محمدعلی سیدی در زندان های زنجان و قزوین، پرویز براهویی (آنشینی) در زندان بندرعباس، مهدی لطفی در زندان ایلام، امان الله رخشانی در زندان سبزوار، عبدالله شاهوزیی و زکریا ریگی در زندان عادل آباد شیراز و احسان بختیاری در زندان سراوان به اجرا درآمد.

گفتنی است، سهند نورمحمدزاده از بابت اتهام محاربه، سه متهم از بابت اتهامات قتل و تعرض به زنان و محمدمهدی کرمی (کریمی) از بابت اتهام افساد فی الارض، به اعدام محکوم شدند.

همچنین، حمید قره حسنلو، پزشک رادیولوژیست، در خصوص پرونده جان باختن یک بسیجی در کرج در جریان اعتراضات سراسری به اعدام محکوم شد.

افزون بر این، حکم اعدام ماهان صدارت مدنی (صدرات مدنی) یکی از بازداشت شدگان اعتراضات اخیر در دیوان عالی کشور تایید و صبح روز شنبه ۱۹ آذر به واحد اجرای احکام ارجاع داده شد. گفتنی است روز چهارشنبه ۳۰ آذرماه، رسانه های رسمی اعلام کردند که درخواست اعاده دادرسی وی در دیوان عالی کشور پذیرفته شده است.

به علاوه، حکم اعدام چهار متهم به نام های حسین اردوخانزاده، شاهین ایمانی محمودآباد، میلاد اشرفی آتباتان و منوچهر شهبندی بجندی به اتهام همکاری اطلاعاتی با اسرائیل و آدم ربایی در شعبه ۹ دیوان عالی کشور تایید شد.

بیش از ۷۵ درصد اعدام های صورت گرفته در ایران توسط دولت یا نهاد قضایی اطلاع رسانی نمی‌شوند که نهادهای حقوق بشری اصطلاحا آن را اعدام “مخفیانه” می‌خوانند.

آزادی اندیشه و بیان

بازداشت مهسا امینی زن جوان ۲۲ ساله به جرم بدحجابی توسط پلیس امنیت اخلاقی و سپس جان باختن او در زمان بازداشت به موج گسترده ای از اعتراضات سراسری در ایران دامن زد. معترضان با شعار محوری “زن، زندگی، آزادی” در اعتراض به عملکرد، قوانین و ساختار حکومت معترض به خیابانها آمدند. گزارش ۶۲۶ صفحه ای به عنوان سومین گزارش جمع بندی خبرگزاری هرانا، به بررسی آماری، تحلیل و جمع بندی از هشتاد و دو روز نخست اعتراضات جاری (۲۶ شهریور تا ۱۶ آذر ۱۴۰۱) اختصاص دارد.

در هشتاد و دو روز اعتراضات مورد بررسی در این گزارش در مجموع ۱۶۰ شهر از ۳۱ استان برای ۵۴۴ بار صحنه اعتراضات شدند (تنها تجمعات بیش از ۳۰ نفر در آماربرداری لحاظ شده است).

در مواردی که معترضان راه به خیابان پیدا نکردند جو شدید امنیتی بر منطقه حاکم بود.

در این گزارش جمع بندی هرانا بر أساس آمارهای کلی، تخمین ها و تجربیات قبلی تعداد بازداشت شدگان دست کم ۱۸۲۴۲ تن تخمین زده می شوند.

به علاوه، در آذر ماه،وریا غفوری، ترانه علیدوستی، میترا حجار، علیرضا آدینه، نسترن فرخه، سهیلا گلستانی و حمید پورآذری، مریم وحیدیان، مهدی امیرپور، رضا اسد آبادی و احسان متعالی، فرنوش فرزان و آزاد خوانچه‌ زر در کرمانشاه، تهران و مریوان، سالار چاه نژاد، عابدین بوذر جمهری، صمد فردایی، صمد چام، اسحاق حدادی، حیدر حاتمی، کاظم فرهنگی، فرهاد خردمند، ایمان مرشدی، احمدرضا مرشدی، حسن رستمی، مجید عزیزی، رضا جهانگیری، سپهر صناعی، جواد محرابی، محمد گودرزی، بیژن رستمی و ژیلا خیر در لیکک، سی سخت، گچساران، سنندج و کازرون، حیدر رستمی، مهناز رستمی، ناصر حسن‌زاده، نورالدین شادمنش، صابر محمد امینی، احمد محمد امینی کو، محمد کویخا، جمال کویخا و کمال کویخا در اشنویه، فردین حمیدی، یاسین فتحی، علی محمد حسین‌پناهی، کامران فتحی، امید براخاسی، محمد قادری، پیمان غلامی و سیوان غلامی در دهگلان و پاوه، یک شهروند دو تابعیتی در اصفهان، سیامک منبری و مجید شیعه علی در سنندج و مشهد، محمد بابولی، محمدطاهر احمدی اقدم، هیمن سرگلی، محمد خلیلی، پیمان روزخون و سمکو دودکانلو در مهاباد و فرناز علیزاده گلنبر، امین قبادیان و مصطفی پرکان در تبریز، ایلام و چابهار بازداشت شدند.

همچنین، شماری از شهروندان به دلیل “پاره کردن و آتش زدن عکس قاسم سلیمانی” در کرمان، ۵ شهروند به دلیل “قصد همکاری با رسانه های معاند” در گیلان، ۵ شهروند به دلیل ”ایجاد راهبندان و برهم زدن نظم و امنیت عمومی” در رشت، یک شهروند تحت عنوان “لیدر و محرک اصلی اعتراضات” در استان کهگیلویه و بویراحمد، یک شهروند به دلیل “توزیع تراکت های ضد امنیت کشور” در شهرستان ری، تعدادی از شهروندان به دلیل “قصد به تحریک بازاریان به اعتصابات” در بجنورد و یک فرد تحت عنوان سر شبکه اصلی یکی از رسانه های خارج از کشور در خوی بازداشت شدند.

در ماه سپری شده محکومیت های متعددی صورت گرفت که از این تعداد می توان به محکومیت الهام افکاری به ۵ سال حبس تعزیری، منع خروج از کشور و منع فعالیت در فضای مجازی به مدت دو سال، عماد قویدل به ۳ ماه حبس تعزیری و پرداخت ۱۰ میلیون تومان جزای نقدی، فرزانه قره حسنلو به ۲۵ سال حبس در تبعید در زندان اهواز، سارینا قرابت، فائزه جوادی، شیوا کیانفر، پارسا دستمالچی و سونیا ستوده مجموعا به ۲۱ سال حبس تعزیری، آذین سعیدی نسب و بنیامین مقدسی هر کدام به ۵ سال حبس تعزیری و محمد جواهری، به ۴ سال و ۷ ماه حبس تعزیری و ۷۴ ضربه شلاق، منع عضویت در گروه‌ها و دسته‌جات سیاسی و منع خروج از کشور به مدت ۲ سال، احمدرضا حلبی ساز به ممنوع الکاری و ۵ سال حبس تعزیری، مهدی محمدی و امیرمحمد جلالی مجموعا به ۸ سال حبس تعزیری، بردیا شکوری فرد به یک سال حبس و ۷۴ ضربه شلاق تعلیقی، یاسین فتحی به ۵ سال و ۸ ماه حبس تعزیری، زینب موسوی به دو سال حبس تعزیری، مهدی سوفالی به ۵ سال حبس تعزیری و ۲ سال ممنوع الخروجی، سارا شمسایی به ۶ سال حبس تعزیری و دو سال ممنوع الخروجی و محرومیت از فعالیت در فضای مجازی، مریم دریسی به یک‌ سال حبس تعزیری و ۷۴ ضربه شلاق، محمد زارع فومنی به ۱۲ سال حبس تعزیری و پرداخت ۱۵۰ میلیون ریال جزای نقدی، امیر عزیزی به ۱۱ سال حبس تعزیری و ۷۴ ضربه شلاق و آریا جعفری به ۷ سال حبس تعزیری، ۷۴ ضربه شلاق و دو سال ممنوعیت خروج از کشور اشاره کرد.

همچنین، ارژنگ داوودی، زندانی سیاسی محبوس در زندان رجایی شهر کرج با انتشار نامه ای از تشکیل پرونده ای جدید علیه خود خبر داد. این زندانی سیاسی در پرونده‌های متعدد از سال ۸۱ در حال تحمل حبس در زندان های ایران است.

همینطور، امیر عباس آزرم وند، یاشار توحیدی، میثم گلشنی، محمد خانی، رضا سلمانزاده و سید جواد سیدی، شش تن از زندانیان زندان اوین، با گشایش پرونده جدیدی روبرو شده اند. این پرونده با شکایت سازمان زندان ها و به دنبال آتش سوزی شنبه شب ۲۳ مهرماه زندان اوین و رخدادهای بعد از آن برای آنها گشوده شده است.

گفتنی است، عسگر اکبرزاده و سعید صادقی‌ فر در شعبه ۷ بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب اردبیل، حسین اسماعیلی در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران، مسعود کردپور در شعبه ۱ دادگاه انقلاب بوکان، سید محمد حسینی، آرین فرزام نیا، امین مهدی شکراللهی، رضا آریا، مهدی محمدی، شایان چارانی، محمد امین اخلاقی، حمید قره حسنلو، امیر مهدی جعفری، رضا شاکر زواردهی، فرزانه قره حسنلو، جواد زرگران، بهراد علی کناری، علی معظمی گودرزی و محمد مهدی کرمی در شعبه اول دادگاه انقلاب استان البرز، محمد قبادلو در دادگاه کیفری تهران، مژگان ایلانلو در شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران، آرش الله یاری، مهدی فدایی، هادی بهبهانی، مجتبی رسولی، محمد عزیزی و میلاد شاطرانی در دادگاه انقلاب تهران، نازنین زهرا سروی در شعبه اول دادگاه انقلاب سنندج و قباد رضایی فرزاد و حسین کریمی در دادگاه انقلاب کرج محاکمه شدند.

در ضمن، پرهام پروری، از بازداشت شدگان اعتراضات سراسری، با حذف اتهام “محاربه” از پرونده وی، تفهیم اتهام شد.

همینطور، رئیس کل دادگستری استان اصفهان از صدور کیفرخواست برای امیر نصر آزادانی، بازیکن سابق فوتبال تیم های تراکتور و ذوب آهن از بابت اتهام “بغی” خبر داد.

به علاوه، سپیده قلیان، فعال مدنی محبوس در زندان اوین از بابت پرونده جدیدی که با شکایت اداره کل زندانهای استان بوشهر در دوران حبس علیه وی گشوده شده،، توسط شعبه ۲ بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب ناحیه ۲۳ تهران به صورت تلفنی تفهیم اتهام شد.

از طرفی، کیفر خواست سید هادی کسایی زاده مهابادی، خبرنگار، توسط دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان ری صادر و به وی ابلاغ شد. این پرونده با ۶ عنوان اتهامی، با شکایت شهرداری، فرمانداری، نیروی انتظامی پلیس شهرری و دگر شاکیان علیه وی گشوده شده است.

در ضمن، رئیس کل دادگستری استان اصفهان از صدور کیفرخواست پرونده توماج صالحی با اتهاماتی از جمله “افساد فی‌الارض” و “فعالیت تبلیغی علیه نظام” خبر داد. پرونده آقای صالحی پس از صدور کیفرخواست به دادگاه‌ ارجاع شده است.

طبق قانون، قاضی نباید کسی را احضار یا جلب کند، مگر آن که دلایل کافی داشته باشد.

"بنا بر گزارش نهادهای بین‌المللی، ایران به تناسب سرانه جمعیت و میزان اعدام، رتبه نخست اعدام شهروندان خود در دنیا را دارد"اگرچه ممکن است کسی که در مظان اتهام قرار گرفته است، پس از پایان دادرسی، تبرئه شود، اما همین زدن برچسب اتهام به دیگری باید دلیل داشته باشد. قاضی در صورت سهل‌انگاری در این مورد، خود مشمول محکومیت انتظامی می‌شود. اما در این حیطه معیارهای مراجع قضایی ایران متناقض با موازین حقوق بشری است.

از این قرار، در این ماه، محمد جباری به شعبه ۱ دادگاه انقلاب دادگستری خوی، محمود صادقی به شعبه ۱ دادسرای عمومی و انقلاب ناحیه ۳۳ تهران، صادق زیباکلام و مدیر مسئول روزنامه «جهان صنعت» به دادسرای عمومی و انقلاب تهران، شقایق دهقان و الناز شاکردوست، امیر مقاره، سجاد افشاریان و علی شادمان و نگار مسعودی به دادسرای اوین، عبدالغفار نقشبندی به دادگاه ویژه روحانیت مشهد، جعفر بلوچ لاشاری به اداره اطلاعات ایرانشهر، عباس و محسن دریس به شعبه سوم کیفری یک استان خوزستان، سجاد کریمی به پلیس اطلاعات و امنیت نیروی انتظامی ارومیه، میثم غلامی به شعبه اول دادسرای عمومی و انقلاب کبودرآهنگ، مژگان کاوسی به دادگاه انقلاب ساری و محمود ملاکی به دادگاه کیفری دو بوشهر احضار شدند.

ههمینطور، مصطفی آل احمد، فیلمساز ایرانی طی ابلاغیه ای جهت اجرای حکم به واحد اجرای احکام دادسرای اوین فراخوانده شد.

در ضمن، زکیه رستمی، شیدا شمس، علی دلاویز، کژال باخویشی، آرزو محمودی، فاروق سعیدزاده، مستوره حقدوست و محمد سبحانی معلمان ساکن مریوان با صدور ابلاغیه ای توسط هیئت رسیدگی به تخلفات اداری استان کردستان به دلیل تحصن و حمایت از اعتراضات سراسری، برای تحویل دفاعیه خود دعوت شدند.

در آذر ماه، منازل، عذری پایمرد، مریم وحیدیان، علی عامری، مهدی امیرپور، علیرضا آدینه، نسترن فرخه، عارف جنتیان، حسن نخعی، بهمن هوشمند، محسن عمار مراقی، مهدی فکری، علیرضا ارداتی، محمد هاتفی مفرد و مهدی یعقوب‌ خانی غیاثوند مورد تفتیش ماموران امنیتی قرار گرفت.

همینطور، کاظم تابناک، سها مرتضایی، وحید هروآبادی و هیوا میرزایی و ظاهر مرادی بازداشت و جهت اجرای حکم حبس به زندان اشنویه و زندان اوین منتقل شدند.

در ضمن، دادستان بندرعباس از فرشید معنایی، مدیرعامل انجمن ضایعات نخاعی هرمزگان و حسن عباسی، روزنامه‌ نگار به دلیل طرح انتقاداتی از دستگاه قضایی، شکایت کرد.

از سویی دیگر، روز پنجشنبه ۳ آذرماه، در جریان نشست ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل، قطعنامه تشکیل کمیته حقیقت‌یاب بین‌المللی درباره سرکوب خشونت‌بار اعتراضات مردمی در ایران با ۲۵ رای موافق تصویب شد.

زندان

سامان صیدی (یاسین) از بازداشت شدگان اعتراضات سراسری روز گذشته از طریق خوردن قرص اقدام به خودکشی کرده و به بهداری زندان رجایی شهر کرج منتقل شد. وی طی روز جاری از بهداری به بند بازگردانده شد.

در این ماه، روز چهارشنبه ۲ آذرماه، ابراهیم عیسی زهی، زندانی محبوس در زندان بیرجند در پی عدم رسیدگی پزشکی جان خود را از دست داد.

در ضمن، رضا نیکنامی، شهروند بازداشتی اهل گرمسار پنجشنبه شب ۱۰ آذرماه، در زندان این شهر اقدام به خودکشی کرد. آقای نیکنامی به دلیل سردادن شعار اعتراضی و پاره کردن عکس بازداشت شده و به دلیل اخذ اعتراف اجباری تحت فشار است.

گفتنی است، آرش صادقی، زندانی سیاسی سابق و از بازداشت شدگان اعتراضات سراسری اخیر به دلیل اجبار به پوشیدن لباس زندان و استفاده از دستبند و پابند در زمان انتقال، از حضور در جلسه دادگاه امتناع کرد.

حسین صادقی، پدر آرش صادقی با انتشار مطلبی در صفحه شخصی خود نوشت: “روز سه شنبه ۲۹ آذرماه، قرار بر این بود اولین جلسه رسیدگی به اتهامات آرش صادقی در شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب به ریاست ایمان افشاری برگزار شود، اما آرش در اعتراض به اجبار برای پوشیدن لباس زندان، دستبند و پابند از رفتن به دادگاه امتناع کرد”.

همچنین، شماری از بازداشت شدگان اعتراضات اخیر که در تیپ ۶ زندان تهران بزرگ بسر میبرند، با مشکلاتی همچون نبود لوازم بهداشتی و آب گرم، عدم بهره مند بودن از غذای مکفی و سالم و همچنین تراکم جمعیت بالای زندانیان و بازداشت شدگان مواجه هستند. بعلاوه سرمای محیط، موجب شیوع بیماری در میان ساکنین تیپ ۶ زندان شده است.

همینطور در آذر ماه، ندامتگاه مرکزی کرج و زندان قائم شهر فضای پر تنشی ناشی از درگیری مسئولان زندان با زندانیان را تجربه کرد. این درگیری در پی اعتراض زندانیان به انتقال چند زندانی محکوم به اعدام برای اجرای حکم آنها صورت گرفته است. تعدادی از زندانیان معترض در جریان این درگیری مجروح شده اند که دستکم یک زندانی جان خود را از دست داده است.

همچنین، میلاد اشرفی آتباتان و منوچهر شهبندی بجندی و دو زندانی در زندان رجایی شهر کرج، محمد عیسی زهی (توتازهی)، محمدامین عمرزهی، ناصر عمرزهی و انوشیروان عمرزهی، محسن هاشمزهی و عارف کبدانی در زندان زاهدان و دو زندانی در زندان خرم آباد جهت اجرای حکم اعدام به سلول های انفرادی منتقل شدند.

همینطور، سعید اقبالی، فعال مدنی محبوس در زندان رجایی شهر کرج، به یکی از سلول های انفرادی این زندان منتقل شد. یک منبع مطلع در این خصوص به هرانا گفت: “پس از انتشار نامه ای توسط ۷ زندانی این زندان در محکومیت صدور و اجرای احکام اعدام در ایران، آقای اقبالی به دستور حفاظت زندان به یکی از سلول های انفرادی این زندان منتقل شد.

"آزادی اندیشه و بیان بازداشت مهسا امینی زن جوان ۲۲ ساله به جرم بدحجابی توسط پلیس امنیت اخلاقی و سپس جان باختن او در زمان بازداشت به موج گسترده ای از اعتراضات سراسری در ایران دامن زد"“

به علاوه، گلرخ ایرایی، زندانی سیاسی سابق از زندان قرچک ورامین به بند زنان زندان اوین، کامبیز نوروز زاده، فعال مدنی از زندان تهران بزرگ به زندان اوین، شاکر بهروز زندانی سیاسی از زندان ارومیه به مکان نامعلومی و ماهان صدرات مرنی (صدارت مدنی)، یکی از بازداشت شدگان اعتراضات سراسری از زندان تهران بزرگ به زندان رجایی شهر کرج منتقل شدند.

در ضمن، حشمت الله طبرزدی، زندانی سیاسی سابق در زندان دستگرد اصفهان بسر میبرد و از حق ملاقات و تماس با خانواده محروم است. وی در تاریخ ۲۹ شهریور امسال، توسط نیروهای امنیتی و انتظامی در گلپایگان بازداشت شد.

به علاوه، آیدا راستی شهروند بهائی در زندان قرچک ورامین محروم از ملاقات حضوری است و کماکان از حق دسترسی به وکیل محروم است وی از بازگو کردن اتهامات به خانواده نیز منع شده است. در زندان به او گفتند که وثیقه یک میلیاردی برایش تعیین شده، اما مسئولان تاکنون از اعلام و قبول وثیقه خودداری کردند.

همچنین، حمزه درویش، زندانی سنی مذهب محبوس در زندان لاکان رشت با دستور مسئولان زندان از برقراری تماس تلفنی و ملاقات با خانواده محروم شده است. وی از تاریخ ۷ آبان ماه، پس از درگیری در این زندان ارتباطی با خانواده خود نداشته و این امر موجب افزایش نگرانی ها در خصوص وضعیت وی شده است.

همینطور، مهوش ثابت (شهریاری) از اعضای سابق مدیران جامعه بهائی ایران موسوم به “یاران ایران”، که در بند ۲۰۹ زندان اوین بسر میبرد، از ملاقات و تماس با خانواده محروم است.

گفتنی است، ارمغان ذبیحی مقدم، شهروند بهائی بازداشتی در زندان اوین، جای مناسبی برای خواب ندارد و شب‌ها روی زمین سرد می‌خوابد که شرایط حاکم سبب شدت‌ گرفتن کمردرد او شده و حتی از حضور در هواخوری نیز محروم است. در حالی است که دسترسی به هواخوری یکی از بدیهی ترین حقوق بازداشتی حتی درون این بازداشتگاه است.

در ضمن، زیبا امیدی‌ فر، خبرنگار بازداشتی روز پنجشنبه ۲۴ آذرماه، در پی وخامت حال و پایین بودن سطح هشیاری به بیمارستان کوثر سنندج منتقل شد.

گفتنی است، وی در سلول‌ های انفرادی حفاظت اطلاعات سپاه مورد شکنجه روحی و آزار و اذیت قرار گرفته و با سطح هشیاری پایین به بیمارستان کوثر سنندج منتقل شده است.

برخی زندانیان در دوران بازداشت و یا حبس خود در کنار مشکلات هر روزه زندان به ناچار برای شنیده شدن دادخواهی‌شان دست به اعتصاب غذا می‌زنند.

در آذر ماه، محمدولی حیدربیگی در زندان صفرآباد زنجان، محمد عالی پور در ، سید سروش عباسی در ، سهند نورمحمدزاده در زندان تهران بزرگ، سعید اقبالی در زندان رجایی شهر کرج و الهام افکاری در زندان عادل آباد شیراز دست به اعتصاب غذا زدند.

از طرفی، ارمغان ذبیحی مقدم، حامی بهادری، آیدا راستی قلاتی و سپهر ضیائی در زندان اوین، لیلی کرمی، لیلا حسین زاده و سامان خادم در زندان عادل آباد شیراز، سعید احمدی نسب در زندان تبریز، سیروس عباسی، آزاد عباسی و مهدی جوانمردی در زندان سنندج، سپیده، پگاه و پرتو شهوندی در زندان قرچک ورامین، ابراهیم ریگی، پویا صراف و سارا صفری راد در مکانی نامعلومی، امید عسکری و افشین رسولی فر در زندان بهبهان، محمدرضا عزیزمحمدی، سروش احمدی، رادبه کشاورز و قاسم خدادادی و پیام باستانی در زندان تهران بزرگ، سعید عطایی کچویی در زندان قزلحصار کرج و الهام مدرسی در زندان کچویی کرج و دنا شیبانی در بازداشتگاه مرکزی سپاه در شیراز در بازداشت و بلاتکلیفی بسر میبرند.

در ضمن، خانواده فربد علوی، شهروند بهائی ساکن ساری علیرغم گذشت بیش از دو هفته از زمان بازداشت از وضعیت او بی‌ خبر هستند. عدم پاسخگویی نهادهای امنیتی باعث افزایش نگرانی آنها شده است. یک منبع نزدیک به خانواده این شهروند به هرانا گفت: “فربد علوی در طی تماس تلفنی که با خانواده اش داشته اعلام کرده در زندان اوین است. با مراجعه خانواده وی به این زندان، ماموران گفتند که اسم فربد در سیستم ثبت نیست. آنها به زندان تهران بزرگ مراجعه کردند و در آنجا هم اعلام کردند که آقای علوی آنجا نیست.

"معترضان با شعار محوری “زن، زندگی، آزادی” در اعتراض به عملکرد، قوانین و ساختار حکومت معترض به خیابانها آمدند"علیرغم پیگیری های مکرر خانواده آقای علوی در رابطه با محل نگهداری و اتهامات مطروحه علیه فرزندانشان از مراجع قضایی و امنیتی، تاکنون مسئولان از ارائه پاسخ در رابطه با فرزند آنها امتناع می کنند. “

گفتنی است، محسن مظلوم، پژمان فاتحی، وفا آذربار و هژیر فرامرزی که در تاریخ ۱ مردادماه، توسط ماموران سازمان اطلاعات فراجا در منطقه سوما برادوست شهرستان ارومیه بازداشت شده بودند، اخیرا اعترافات اجباری جدیدی از این زندانیان منتشر شده است. علیرغم گذشت بیش از سه ماه از زمان بازداشت، وکیل مدافع این شهروندان به پرونده و موکلان خود دسترسی ندارد. مجموع این شرایط موجب افزایش نگرانی خانواده آنان شده است.

در آذر ماه، یکی از رسانه های نزدیک به نهادهای امنیتی، ویدیویی از اعترافات اجباری پنج ورزشکار که در جریان اعتراضات سراسری بازداشت شده اند را منتشر کرده که این موضوع باعث افزایش نگرانی ها در خصوص وضعیت آنها شده است. به صورت رسمی تنها اسامی کوچک این افراد منتشر شده که با توجه تشابه این پنج اسم با بازداشت شدگان شیراز به نظر میرسد که آنها دنا شیبانی، محمد خیوه، اشراق نجف‌آبادی، امیرارسلان مهدوی و حسام الدین موسوی هستند.

حق درمان و رسیدگی پزشکی همواره از مهم‌ترین موارد نقض حقوق زندانیان در ایران به شمار می‌رود.

از این قرار، آرش صادقی، یاشار توحیدی و رضا سلمان زاده و سپهر ضیائی در زندان اوین، آیدا راستی در زندان قرچک ورامین، ارژنگ داوودی و مطلب احمدیان در زندان رجایی شهر کرج، الیویه وندکاستیل در مکانی نامعلوم و شهاب بیات در زندان همدان از دریافت خدمات درمانی محروم بودند.

گفتنی است، لیلا حسین زاده، فعال صنفی دانشجویی و زندانی سیاسی سابق، روز سه شنبه ۲۹ آذر ماه، در اعتراض به عدم دسترسی به امکانات مناسب پزشکی در زندان عادل آباد شیراز، دست به اعتصاب دارو زد.

به گفته خانم حسین زاده تشخیص و درمان بیماری اش کاملا تحت تاثیر خواست دستگاه امنیتی قرار گرفته است.

با وجود خطرهای موجود، محرومیت زندانیان عقیدتی و سیاسی از اعزام به مرخصی به وفور گزارش شده است که از مهمترین آنها میتوان به سپهر ضیائی و آرش صادقی در زندان اوین، آیدا راستی در زندان قرچک ورامین و مطلب احمدیان در زندان رجایی شهر کرج اشاره کرد.

اقلیت های ملی و مذهبی

اتنیک ها در آذر ماه نیز زیر فشار فزاینده بازداشت‌ها و احضارها بودند.

در این ماه، جلسه دادگاه اکبر نعیمی، فعال ترک (آذربایجانی) در شعبه ۵۴ دادگاه انقلاب تهران و میثم جولانی، در شعبه ۷ بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب اردبیل برگزار شد.

لازم به ذکر است، شهروز سلیمانیان به پرداخت جزای نقدی بدل از ۳ ماه حبس و الیویه وندکاستیل به ۲۸ سال حبس تعزیری محکوم شدند.

همچنین، سامان بیدار، فعال ترک (آذربایجانی)، روز شنبه ۵ آذرماه طی‌ تماسی تلفنی به‌ اداره اطلاعات نیروی انتظامی اردبیل احضار‌ شد.

اعمال فشار و تهدید اقلیت‌های مذهبی در این ماه نیز ادامه داشت.

در این ماه، ساناز تفضلی، فربد علوی، وصال ممتازی، همایون خانلری، روحا ایمانی و فیروزه سلطان محمدی، پویا نوروزی، فراز حقیقت جو، بشیر اله وردی و منا قدرت شهروندان بهایی در مشهد، ساری، رشت، کرمان، شیراز، یزد و تهران و سید کرم عباسی و شهرام نادری شهروندان پیرو آئین یارسان در ساوه و کرمانشاه بازداشت شدند.

لازم به ذکر است که بازداشت آقای سید کرم عباسی همراه با ضرب و شتم بوده است.

در ضمن، بازداشت آقایان بصیری، نوروزی، حقیقت جو، علوی، خانلری و اله وردی و خانم ها تفضلی، ایمانی و سلطان محمدی همراه با تفتیش منزل توسط نیروهای امنیتی بوده است.

گفتنی است، بردیا بصیری، همسر آیدا راستی، شهروند بهائی بازداشتی، شامگاه شنبه ۲۶ آذرماه، توسط نیروهای امنیتی در منزل خود در تهران بازداشت شد.

لازم به ذکر است، سیاوش حیاتی سخنگوی مجمع مشورتی فعالان مدنی یارسان، توسط شعبه ۵ دادگاه انقلاب کرمانشاه به یک سال حبس تعزیری و مهوش ثابت (شهریاری) و فریبا کمال آبادی، از اعضای سابق مدیران جامعه بهائی ایران موسوم به “یاران ایران”، توسط شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران هر کدام به تحمل ۱۰ سال حبس تعزیری محکوم شدند.

حقوق کودک

در این ماه، روز یکشنبه ۲۷ آذر، یک دختر نوجوان ۱۵ ساله ساکن سوسنگرد به نام زینب حریزی مزرعه، برای امتناع از ازدواج اجباری از طریق حلق آویز کردن دست به خودکشی زد و جان خود را از دست داد.

گفتنی است، هرانا در گزارش جمع بندی، از هشتاد و دو روز نخست اعتراضات جاری (۲۶ شهریور تا ۱۶ آذر ۱۴۰۱)، هویت ۱۲۵ کودک بازداشت شده و کودکان قربانی را احراز هویت کرده است.

به علاوه، در آذر ماه، شایان آذرنوش و رضا آذرنوش، دو نوجوان ۱۶ ساله، عسل جراحی نوجوان ۱۷ ساله و پریا پایمرد، فرخنده پایمرد، مبینا آچاک(نازی) دانش آموزان مقطع دبیرستان در دهدشت، مبین کریمی، ١۶ ساله در جوانرود، آلا دستی (ئالا) ۱۵ ساله در سنندج، پنج نوجوان در شهرستان شفت، فومن و صومعه سرا، خالد بارانزهی ۱۵ ساله و مسلم بازانزهی و صادق بارانزهی در زاهدان، کیان خرمی، ۱۷ ساله و سروش شریفی در روانسر، کارو نصری، ١٧ ساله در مریوان، محمدیوسف محمدزاده ١۶ ساله و اشکان نصیریان ۱۵ ساله و یزدان حاصلی ۱۵ ساله در آبدانان و ماردین قادری و سورن اسعدی، هر دو دانش آموز و ۱۶ ساله در پاوه بازداشت شدند.

همچنین، رها آجودانی، نوجوان ترنس ساکن تهران روز شنبه ۲۶ آذر توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد. گفته میشود که وی پس از بازداشت به کانون اصلاح و تربیتی در تهران منتقل شده است.

در آذر ماه، یک دختر ۱۷ ساله در اهواز با انگیزه ناموسی توسط پدرش به قتل رسید. متهم به قتل هم اکنون در بازداشت بسر میبرد.

همچنین، یک مرد جوان در مشهد دختری ۳ ساله را مورد تعرض قرار داده و سپس به قتل رساند. متهم به قتل هم اکنون در بازداشت بسر میبرد.

همینطور، روز دوشنبه ۷ آذرماه، یک مرد در کرج، همسر و پسرخوانده ۶ ساله خود را به قتل رساند. متهم پس از بازداشت، اختلافات خانوادگی را انگیزه این اقدام عنوان کرد.

همچنین، در تاریخ ۹ آذر ۱۴۰۱، جلسه رسیدگی به اتهامات سه شهروند بازداشت شده در ارتباط با پرونده جان باختن یک نیروی بسیج در کرج، با اسامی مهدی شکراللهی، آرین فرزام نیا و امیر مهدی جعفری از بابت اتهاماتی از قبیل «افساد فی الارض از طریق ارتکاب جرایم علیه امنیت داخلی کشور»، توسط شعبه اول دادگاه انقلاب استان البرز به ریاست قاضی موسی آصف الحسینی برگزار شد.

در ضمن، اداره ثبت احوال تبریز برای یک کودک در این شهر به نام «خاقان» پس از گذشت ۶ ماه، شناسنامه صادر کرد.

همینطور، سامان رضایی نوجوان ۱۶ ساله توسط شعبه ١٠١ دادگاه کیفری دو دهلران به پرداخت ۲۰ میلیون ریال جزای نقدی در حق صندوق دولت و نوشتن دویست صفحه از سرگذشت، وصیت‌ نامه و تحقیق در خصوص ده تن از کشته‌ شدگان جنگ میان ایران و عراق با خط خویش محکوم کرد.

زنان

در ماهی که گذشت، چهار زن در تهران، مشهد و سنندج و تبریز توسط همسر و یک زن در استان کردستان توسط همسر سابق خود به قتل رسیدند.

در ضمن، روز دوشنبه ۷ آذرماه، یک مرد در کرج، همسر و پسرخوانده ۶ ساله خود را به قتل رساند.

"پرونده آقای صالحی پس از صدور کیفرخواست به دادگاه‌ ارجاع شده است.طبق قانون، قاضی نباید کسی را احضار یا جلب کند، مگر آن که دلایل کافی داشته باشد"متهم پس از بازداشت، اختلافات خانوادگی را انگیزه این اقدام عنوان کرد.

همچنین، یک زن جوان در تهران توسط همسر سابقش مورد اسیدپاشی قرار گرفت.

همینطور، روابط عمومی ستاد امر به معروف و نهی از منکر همدان از احضار مدیر و مسئول حراست یک فروشگاه در پی ارائه خدمات به مشتریان “بدون حجاب”، به ستاد امر به معروف و نهی از منکر این استان خبر داد. وی دلیل احضار این شهروندان را «عدم رسیدگی پرسنل حراست فروشگاه به شکایت آمر به معروف» عنوان کرد.

کارگران و اصناف

گفتنی است، یکی از ویژگی هایی که اعتراضات “زن، زندگی، آزادی” را با اعتراضات پیشین متمایز می کند مشارکت بازار، اصناف و کارگران در اعتراضات بوده است. اعتصاب بازاریان عمدتا در مناطق شمال غربی کشور و همینطور جنوب شرقی کشور متمرکز بود. با این حال، قسمت هایی از بازار تهران به عنوان قلب عرضه و توزیع در ایران علیرغم نفوذ زیاد حکومت هم شاهد اعتصاب شد. در گزارش جمع بندی خبرگزاری هرانا آژ هشتاد و دو روز نخست اعتراضات جاری، در مجموع بازار و اماکن کسب در ۵۳ شهر برای ۱۶۳ مرتبه در طی ۸۲ روز با بستن مشاغل خود دست به اعتصاب زدند.

اماکن تحصیلی یا شغلی در این دوره با ۱۱۰ مرتبه تجمع در محل کار یا تحصیل در ۳۳ شهر دست به اعتصاب از طریق تحصن و تجمع زدند.

همچنین، روز یکشنبه ۲۷ آذر، کارگران شرکت سیمان دهلران در اعتراض به عدم رسیدگی به مطالبات خود مقابل ساختمان این شرکت دست به اعتصاب زدند.

در ضمن، در این ماه، شماری از کارکنان رسمی نفت در شهرهای اهواز، ماهشهر، گچساران، عسلویه، بیجار، گناباد و همچنین آتش نشانان منطقه نفتی جزیره خارک و شماری از آتش نشانان در تبریز دست به تجمع اعتراضی زدند.

به علاوه در این ماه، در سایه فقدان ایمنی محیط و شرایط کار، میتوان به مرگ و مصدومیت ۳۷ کارگر از جمله یک آتش نشان در شاهین دژ، اسکو، بروجن، مهاباد، بافق، جاسک، نی‌ریز، نیشابور، کرمان، اصفهان، عسلویه، زاهدان و آبادان، ۳۸ کارگر در عسلویه، اشتهارد، مشهد، زنجان، بروجن، نظرآباد، گلسار، تهران و تربت جام، ۴ کارگر در کاشان، اصفهان و یاسوج و ۲ کارگر در بروجن و اصفهان اشاره کرد.

به علاوه، کارگران شاغل در شهرداری نیکشهر، شهرداری گراب سفلی، شهرداری بندرعباس، شهرداری بندرگز، شهرداری رودبار، شهرداری سی سخت، شهرداری زاهدان، شهرداری کوت عبدالله، خطوط ریلی در منطقه یزد و آذربایجان، کارخانه داروگر رشت و کارگران بخش حراست و نگهبان قطار شهری اهواز از معوقات مزدی خود خبر دادند. همچنین نمایندگان جامعه‌ کارگزاران مخابرات روستایی کشور، از تاخیر در پرداخت حقوق انتقاد کردند و شماری از کارگران یک جایگاه عرضه سوخت گاز در شوش به دلیل تعطیلی موقت کار، در بلاتکلیفی بسر میبرند.

همینطور، بهرام گرگان، محمد برون، فرهاد رهداری، جهانشاه اسدنیا و حسین اکبری بیرگانی کارگران بازنشسته ساکن اهواز، به شعبه یک دادگاه انقلاب این شهر احضار شدند. از این شهروندان خواسته شده تا در تاریخ ۲۱ دی ماه، در این دادگاه حاضر شوند.

همچنین، حکم پنج سال حبس جعفر ابراهیمی، فعال صنفی معلمان محبوس در زندان اوین، توسط دادگاه تجدید نظر استان تهران عینا تایید شد.

گفتنی است، محمود ملاکی، محمد ملاکی، محسن عمرانی و حبیب حبیبی، چهار تن از معلمان و اعضای کانون صنفی معلمان بوشهر به هیئت رسیدگی به تخلفات اداری بوشهر احضار شدند.

از سوی دیگر، امید شاه محمدی به پنج سال حبس تعزیری و پرویز احسنی، کاوه محمدزاده و هیوا قریشی هر یک به پنج سال حبس تعلیقی محکوم شدند.

در ضمن، در آذرماه، کافه رستوران هترا مشهد، فروشگاه نشر چشمه کریمخان، یک واحد صنفی در مرکز خرید تیراژه ۲، شهربازی یک مجتمع تجاری و گالری جواهرآلات علی دایی در تهران، یک داروخانه در شیراز، ۳۲ واحد صنفی در بوشهر، ۲۹ واحد صنفی در لنجان، ۵ واحد صنفی و یک فروشگاه البسه در قزوین و ۶۸ واحد صنفی در بوشهر و گناوه پلمب شدند.

به علاوه، معاون دادستان عمومی و انقلاب ایلام از بازداشت تعدادی از کسبه بازار ایلام به دلیل تعطیل کردن مغازه های خود در راستای اعتصابات سراسری، خبر داد. به گفته وی، برای برخی دیگر از عوامل دخیل در شکل گیری اعتصابات در استان، پرونده قضایی تشکیل شده است.

خشونت نظامی و قضایی و امنیت شهروندان

در جریان اعتراضات سراسری، علاوه بر کشته شدگان، شمار زیادی از شهروندان در سرتاسر کشور به اشکال مختلفی مصدوم شدند. بنا بر گزارشات، این مصدومیت ها ناشی از ضرب و شتم با باتون، شوکر الکتریکی و یا در نتیجه استفاده از سلاح هایی چون اسپری فلفل، گاز اشک آور، تفنگ های ساچمه زن یا گلوله های پلاستیکی و در مواردی هم سلاح های جنگی، به خصوص اسلحه کمری بوده است.

هرانا اطلاعات مربوط به کشته شدگان هشتاد و دو روز نخست اعتراضات مورد بررسی این گزارش را به سه دسته تقسیم کرده است.

"اگرچه ممکن است کسی که در مظان اتهام قرار گرفته است، پس از پایان دادرسی، تبرئه شود، اما همین زدن برچسب اتهام به دیگری باید دلیل داشته باشد"دسته نخست ۴۸۱ فردی هستند که خبرگزاری هرانا اطلاعات هویتی آنان را به شکل های مختلف دریافت کرده است. دسته دوم؛ آمارهای فاقد هویت از جان باختگان مبتنی بر اظهارنظر یا گزارشات کلی هستند که از سوی نهادها، مسئولین دولتی یا گروه های حقوق بشری منتشر شده اند و دسته سوم؛ لیست جان باختگان حکومتی، نیروهای نظامی، انتظامی، امنیتی یا شبه نظامیان لباس شخصی هستند که در جریان اعتراضات کشته شده اند، مرگ آنان توسط رسانه های نزدیک به نهادهای امنیتی تایید و اعلام شده است.

از بین هویت های در حال بررسی، ۸ درصد را زنان، ۱۴ درصد را کودکان و ۷۸ درصد را مردان تشکیل می دهند.

در این ماه، در جریان اعتراضات سراسری، مهران سماک در بندر انزلی، یونس فاضل بیگی در کرمانشاه، هومن عبداللهی در سنندج، مهدی عیدیوندی در یزدان شهر، احسان قاسمی فرد، ساناز کشاورز و سپهر اعظمی در کرج، رضا دهبوید در ساری، فرزین معروفی، امین خانلو ، مسعود دولتشاهی و روح الله عابدینی در تهران، منا چمنی در رشت، ابراهیم شریفی و آوات قادرپور در بوکان، محمد خلیلی و حسن ناصری خور در مشهد، جبار فرقیزاده در مریوان و شورش نیکنام در مهاباد کشته شدند.

کولبری، شغلی کاذب و مشقت بار است که مردم مناطق مرزی در پی فقدان فرصت های شغلی به آن روی می آورند و سالانه ده ها تن در مواجهه با خطرات طبیعی و یا در پی شلیک نیروهای مرزبانی کشته و‌ یا زخمی می شوند.

در ماهی که سپری شد، روز شنبه ۱۲ آذرماه، یک کولبر با هویت نادر رضایی، در پی تیراندازی نیروهای نظامی در مناطق مرزی بانه زخمی شد.

گفتنی است، روز دوشنبه ۷ آذرماه، موسی جنامی در شهرستان شادگان، به ظن حمل گازوئیل غیرمجاز در پی تیراندازی بی ضابطه نیروهای نظامی جان باخت.

۱– گزارشاتی که توجهات زیادی به خود جلب کرد

در این بخش سعی شده به گزارش‌هایی از نقض حقوق بشر در آذر ماه که با حساسیت و توجه بیشتری از سوی افکار عمومی مواجه شدند، اشاره شود. بدیهی است که این توجه بیشتر، الزاماً به معنی شاخص بودن این دسته از گزارش‌ها به لحاظ حجم نقض حقوق بشر در ایران نیست.

از مهم‌ترین اخبار که در این ماه بازتاب بسیار گسترده‌ای در کشور داشت، می توان به اجرای حکم اعدام مجیدرضا رهنورد در ملاعام در مشهد و محسن شکاری در تهران، بازداشت وریا غفوری و ترانه علیدوستی، تداوم بازداشت آیدا راستی در زندان قرچک ورامین، اعتصاب داروی لیلا حسین زاده و اعتصاب غذای الهام افکاری در زندان عادل آباد شیراز، محرومیت یاشار توحیدی از رسیدگی پزشکی، صدور حکم اعدام و ۲۵ سال حبس در تبعید برای حمید قره حسنلو و همسرش فرزانه قره حسنلو، محکومیت مهوش ثابت و فریبا کمال آبادی به مجموعا ۲۰ سال حبس تعزیری، محرومیت از تماس و ملاقات مهوش ثابت در زندان اوین و انتقال به انفرادی و اعتصاب غذای سعید اقبالی در زندان رجایی شهر کرج اشاره کرد.

۲– گزارشاتی که علی‌رغم اهمیت با بی‌توجهی روبرو شدند

در مقابل بخش قبل، بسیاری از گزارش‌های حقوق بشری، اساساً با کم توجهی و بعضاً بی‌توجهی رسانه‌ها و افراد فعال در شبکه‌های اجتماعی که به هر ترتیب تشکیل‌دهنده‌ی قسمتی از افکار عمومی هستند روبه‌رو شدند. گفتنی است این نوع کم‌توجهی‌های بعضاً غیر تعمدی یا بعضاً تبعیضات هدفمند، زمینه بیشتری از تداوم و گسترش نقض حقوق بشر را فراهم می‌آورد.

از مهم‌ترین خبرها که در این ماه با بی توجهی رسانه ها و مردم روبرو شدند، میتوان به مرگ یک زندانی در زندان بیرجند در سایه عدم رسیدگی پزشکی، خودکشی رضا نیکنامی در زندان گرمسار و مرگ یک زندانی در زندان قائم شهر اشاره کرد.