نقش دو رویداد مهم و موثر در تصمیم‌گیری دولت بایدن درباره برجام

رابرت مالی، مسئول ویژه وزارت امور خارجه آمریکا در امور ایران و آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه این کشور تاکید کرده‌اند که مذاکره با ایران بر سر مناقشه هسته‌ای، مذاکره‌ای زمان‌بر است و آمریکا گرچه از پیوستن مجدد به برجام استقبال می‌کند، اما برای تحقق چنین امری خود را تحت فشار نمی‌بیند.

خبرگزاری فرانسه روز یکشنبه ۱۴ فوریه (۲۶ بهمن) با انتشار گزارشی از واشنگتن از دو رویداد تاریخی سخن گفته است که می‌توانند باعث تسریع تصمیم‌‌گیری دولت بایدن در خصوص مناقشه هسته‌ای با ایران گردند.

رویداد نخست به روز ۲۱ فوریه برمی‌گردد. دولت جمهوری اسلامی ایران در ماه دسامبر اعلام کرده بود که در صورت عدم رفع تحریم‌ها، این کشور دسترسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تاسیسات هسته‌ای خود را محدود خواهد کرد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

رویداد دوم نیز به انتخابات ریاست جمهوری در ماه ژوئن (خرداد) مربوط می‌شود. شماری از تحلیلگران بر این باورند که در صورت پیروزی نیروهای محافظه‌کار و تندرو در این انتخابات، یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مناقشه هسته‌ای دشوارتر خواهد شد.

اولتیماتوم ایران

تا روز ۲۱ فوریه فرصت چندانی باقی نیست. کیسلی داون‌پورت، مدیر سیاست‌های منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای در انجمن کنترل تسلیحاتی واشنگتن گفته است که بازگشت سریع از بسیاری از گام‌هایی که ایران در نقض تعهدات برجامی خود برداشته است، ممکن است.

اما در صورت آنکه ایران دسترسی بازرسان آژانس را محدود کند، خطر ناشی از این اقدام بسیار بالا خواهد بود و امکان بازگشت از آن دشوارتر می‌گردد.

به باور داون‌پورت قطع امکان نظارت بازرسان آژانس زمینه‌ را برای فعالیت‌های خطرناک هسته‌ای ایران هموار می‌کند.

یکی از دیپلمات‌های سابق اتحادیه اروپا به خبرنگار خبرگزاری فرانسه گفته است که تا روز ۲۱ فوریه فرصت زیادی باقی نیست و از این رو دست‌یابی به یک راه حل دیپلماتیک در شرایط کنونی الزامی است.

همین دیپلمات گفته است که در مورد الزام بازرسی تاسیسات هسته‌ای ایران، دو کشور چین و روسیه نیز با دیگر کشورهای ذیربط در توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ هم‌عقیده هستند.

به کانال اینستاگرام دویچه وله فارسی بپیوندید

ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در پاسخ به پرسش خبرنگاری که درباره اولتیماتوم ۲۱ فوریه پرسیده بود گفته است که آمریکا هیچ ضرب‌الاجلی در ارتباط با مناقشه‌هسته‌ای با ایران ندارد.

در همین رابطه، رابرت مالی، مسئول وزارت امور خارجه آمریکا در امور ایران، برای هماهنگ کردن سیاست‌های آمریکا در قبال فعالیت‌های هسته‌ای ایران با متحدان اروپایی تماس گرفته است.

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا نیز با انتشار یک پست توییتری از تلاش‌های دیپلماتیک و گسترده رابرت مالی در رابطه با مناقشه هسته‌ای با ایران تقدیر کرده است.

 

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  با این امضای دونالد ترامپ، دولت آمریکا نه‌ تنها از توافقنامه اتمی "برجام" خارج شده، بلکه می‌خواهد تحریم‌های اقتصادی علیه جمهوری اسلامی را نیز بار دیگر از سر ‌گیرد. بدین ترتیب هر شرکتی که با آمریکا و با دلار در سطح جهانی معامله می‌کند در صورتی که با ایران معامله کند، می‌تواند مشمول جریمه سنگینی بشود.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  بسیاری از شرکت‌ها و بخصوص بانک‌ها معنی نقض تحریم‌ها را بخوبی می‌دانند.

  "بدین ترتیب هر شرکتی که با آمریکا و با دلار در سطح جهانی معامله می‌کند در صورتی که با ایران معامله کند، می‌تواند مشمول جریمه سنگینی بشود"کومرتس بانک آلمان در سال ۲۰۱۴ مجبور به پرداخت یک میلیارد و پانصد میلیون دلار و گروه "بی ان پی پاریبا" فرانسوی حتی ۹ میلیارد دلار جریمه پرداخت کرد.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  به گزارش اتاق بازرگانی آلمان، ده هزار شرکت آلمانی با ایران رابطه تجاری دارند و ۱۲۰ شرکت این کشور حتی با نیروی کار خود در ایران حضور دارند. آلمان در سال گذشته ۳ و نیم میلیارد یورو به ایران صادرات داشته درحالیکه ارزش صادرات آن به آمریکا بالغ بر ۱۱۱ میلیارد یورو بوده است.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  ایرباس بزرگترین بازنده خروج آمریکا از برجام است. در ژانویه سال ۲۰۱۷ ایران سفارش خرید یکصد فروند هواپیمای ایرباس را به ارزش ۲۳ میلیارد یورو داد.

  سه فروند هواپیما به ایران تحویل داده شد و حالا آمریکا اجازه صادرات این هواپیما به ایران را لغو کرده است. کمپانی اروپایی ایرباس بخشی از تولیدات خود را در آمریکا تامین می‌کند.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  کمپانی آمریکایی بوئینگ دو قرارداد با شرکت‌های ایرانی آسمان برای فروش ۳۰ عدد هواپیما به ارزش ۳ میلیارد دلار و نیز قرارداد فروش ۸۰ فروند هواپیما با شرکت ایران ایر به ارزش ۱۶ میلیارد دلار امضا کرد. این سفارش‌ها هیچگاه در تولید لحاظ نشدند و حالا هم دنیس مویلنبرگ، مدیریت بوئینگ، اعلام کرده است که "ما پیرو سیاست دولت آمریکا هستیم".

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  تاریخ اولین حضور زیمنس در ایران به کشیدن خط تلگراف لندن – بمبئی در ۱۵۰ سال پیش برمی‌گردد. جو کایزر، مدیر کمپانی زیمنس، از نخستین مدیران آلمانی بود که در آغاز سال ۲۰۱۶ به ایران سفر کرد و قرارداد‌های میلیاردی فروش توربین‌های گازی و مدرنیزه کردن قطارهای ایران را به امضا رساند.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  کمپانی هنکل هیچگاه از بازار ایران خارج نشد و به همین دلیل جایگاه قدرتمندی در صنایع تولید شوینده و چسب دارد. "کاسپار رورستد"، مدیر پیشین این کمپانی، در سال ۲۰۱۵ و قبل از "برچیده شده تحریم‌ها" گفته بود: «فروش میلیونی ما در بازار ایران (سه رقم دارد) و به افزایش آن هم خوشبین هستیم.» این کمپانی سال گذشته ۲۰ میلیارد یورو فروش داشته که یک درصد آن از بازار ایران است.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  کمپانی دایملر، ایران خودرو و ماموت در ماه دسامبر سال ۲۰۱۷ قرارداد طولانی مدت تولید کامیون در ایران را به امضا رساندند.

  " خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند بسیاری از شرکت‌ها و بخصوص بانک‌ها معنی نقض تحریم‌ها را بخوبی می‌دانند"دایملر آلمان در سال ۲۰۱۰ سهم خود را در خودروسازی ایران واگذار کرده بود.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  کمپانی خودروسازی فولکس واگن هم تصمیم داشت از اواسط سال ۲۰۱۷ میلادی با کمک ایران خودرو و ماموت با مدل‌های تیگوان و پاسات وارد بازار ایران شود. این خودروها در نمایشگاه بین‌المللی خودرو تهران در سال گذشته نیز عرضه شدند.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  بازار خودروی ایران بصورت "سنتی" در دست صنایع خودروسازی فرانسه است. این صنایع از آنجایی که با آمریکا رابطه‌ای ندارند، دستشان برای سرمایه‌گذاری در ایران بازتر است. کمپانی "PSA" در سال ۲۰۱۶ قرارداد همکاری برای تولید سه مدل پژو را در سال ۲۰۱۶ با ایران خودرو به امضا رساند. این سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیون یورویی هنوز به نتیجه ‌و سودی نرسیده و طرف ایرانی هم توان مالی ندارد.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  خودروساز فرانسوی رنو در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد یک سرمایه‌گذاری بزرگ به همراه خط تولید در ایران خواهد داشت. کارلوس غُصن (یا به فرانسوی گون- Carlos Ghosn) مدیر اجرایی شرکت‌های خودروسازی رنو در آن زمان گفته بود که "بازار ایران دارای پتانسیل بی‌نظیری است".

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  بازار و صنایع نفت و گاز ایران یکی از بازارهای جالب توجه برای شرکت‌های بین‌المللی است. شرکت ایتالیایی "سایپم" (Saipem) که در عرصه تولید خط لوله ‌و پایانه‌های نفت و گاز فعال است قرادادی به مبلغ ۳ میلیارد و پانصد میلیون یورو با ایران امضا کرده است.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  رئیس کمپانی نفتی اِنی (Eni)، کلادیو دسکالزی هم جزو اولین مدیرانی بود که با پایان تحریم‌ها راهی تهران شد. دو طرف تمایل به همکاری داشتند اما قراردادها در حد "مطالعات برای توسعه میدان کیش و فاز سوم میدان دارخوین" باقی ماند. از سوی دیگر انی از ایران طلبکار است که به دلیل تحریم‌ها امکان پرداخت بدهی برای ایران وجود نداشت.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  برخلاف کمپانی ایتالیایی انی، کمپانی بریتانیایی – هلندی "شل" سال‌ها به دلیل تحریم‌ها راهی را پیدا نمی‌کرد تا بتواند بدهی دو میلیارد دلاری خود به ایران را پرداخت کند.

  "کومرتس بانک آلمان در سال ۲۰۱۴ مجبور به پرداخت یک میلیارد و پانصد میلیون دلار و گروه "بی ان پی پاریبا" فرانسوی حتی ۹ میلیارد دلار جریمه پرداخت کرد"کمپانی نفتی شل سفارش جدید دیگر به ایران نداده و قراردادهای جدید هم در حد "مطالعه برای توسعه میادین آزادگان جنوبی، یادآوران و کیش" است.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  کمپانی فرانسوی توتال اعلام کرد که پنج میلیارد دلار در میدان پارس جنوبی سرمایه‌گذاری می‌کند. دولت آمریکا در مورد این سرمایه‌گذاری "استثنا" قائل شد و اجازه آن را صادر کرد. حال امکان دارد با تحریم‌های جدید این اجازه هم لغو شود. پاتریک پویان، مدیرعامل توتال، در ماه مارس ابراز امیدواری کرد تا اجازه آمریکا به‌قوت خود باقی بماند. او گفت در غیر این صورت ما بار دیگر برای دریافت اجازه تلاش خواهیم کرد.
  
  نویسنده: محمود صالحی