حاشیه سفر رؤسای جمهوری اسلامی به نیویورک؛ از رجایی تا رئیسی

حاشیه سفر رؤسای جمهوری اسلامی به نیویورک؛ از رجایی تا رئیسی

اعلام آغاز برنامه‌ریزی برای حضور ابراهیم رئیسی در مجمع‌ عمومی سالیانه سازمان ملل متحد در نیویورک، سفری که به‌دلیل سابقه ضدحقوق بشری و شهرت آیت‌الله اعدام ممکن است برای او حاشیه‌ساز شود.

به گفته سخنگوی دولت سیزدهم، رئیسی قصد دارد دومین سخنرانی خود در مجمع‌ عمومی سازمان ملل در نیویورک را نه به‌شکل مجازی که به شکل حضوری تجربه کند.

آمادگی ابراهیم رئیسی برای دومین سخنرانی به‌عنوان رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در مجمع‌عمومی سازمان ملل متحد در شرایطی اتفاق می‌افتد که روابط ایران و آمریکا بیش‌ازپیش پیچیده شده و تحت‌ تاثیر مذاکرات برجام و فعالیت‌های هسته‌ای نظام قرار گرفته است.

همچنین، رئیس‌جمهوری محبوب رهبر جمهوری اسلامی در مدت یک سال ریاست دولت، تندترین اظهار نظرها را در مورد آمریکا و متحدانش بیان کرده و در کنار علی خامنه‌ای به‌صورت علنی، از تجاوز نظامی روسیه به اوکراین حمایت کرده است، حمایتی که هرچند شرق را راضی از حکومت اسلامی نگه داشته، اما باعث افزایش تنش‌ها در روابط ایران و غرب شده است.

حضور روسای جمهوری اسلامی ایران در مجمع‌ عمومی سازمان ملل از روز تشکیل حکومت اسلامی تا امروز، همواره یکی از مسائلی بوده که حاشیه آن اقدام‌های ضدحقوق بشری حکومت و شعارهای ضدآمریکایی بوده است.

نخستین سخنران جمهوری اسلامی در مجمع‌ عمومی سازمان ملل متحد محمدعلی رجایی بود. رجایی در دوره ریاست‌جمهوری سید ابوالحسن بنی‌صدر با نظر روح‌الله خمینی به‌ جای او در این مجمع سخنرانی کرد. نرفتن پشت تریبون و شکایت از شکنجه شدن به دست حکومت پیشین با حمایت آمریکا، محورهای سخنرانی رجایی بودند.

گفته شده است در سفر رجایی و هیئت همراه او به نیویورک، رهبر وقت نظام سفارش کرده بود تلاش شود تنش‌ها میان ایران و آمریکا که پس از گروگان‌گیری اعضای سفارت آن کشور اتفاق افتاده بود، کاهش یابد، موضوعی که مربوط به آغاز جنگ ایران و عراق هم می‌شد.

در میان رؤسای جمهوری اسلامی تنها محمود احمدی‌نژاد و حسن روحانی هرکدام ۸ بار در مجمع‌ عمومی در نیویورک حاضر شدند، کاری که احمدی‌نژاد با توجیه استفاده از فرصت برای دفاع از حقوق مردم ایران آن را انجام می‌داد.

اما علی خامنه‌ای، رهبر فعلی جمهوری اسلامی، در زمان ریاست‌جمهوری‌اش یک‌بار برای شرکت در این جلسه به آمریکا سفر کرد، هاشمی اصلا به نیویورک نرفت و خاتمی دو بار مسافر ایالات متحده برای سخنرانی در مجمع‌ عمومی سازمان ملل متحد شد.

سخنرانی علی خامنه‌ای هم‌زمان بود با واکنش آمریکا به برخورد ناو جنگی بریجتون با مین‌هایی که ایران آن‌ها را در خلیج‌فارس کاشته‌ بود، موضوعی که به حمله‌های گسترده آمریکا به سکوهای نفتی ایران منجر شد و در نتیجه آن، رئیس‌جمهوری وقت جمهوری اسلامی طی سخنرانی در مجمع‌ عمومی سازمان ملل، انتقادهای تندی به آمریکا وارد و این کشور را تهدید به پاسخگویی جدی کرد.

در این سال‌ها محور سخنرانی همه رؤسای جمهور ایران در سازمان ملل بیشتر انتقاد از آمریکا، اسرائیل و کشورهای غربی بوده است. تنها خاتمی با پیشنهاد اختصاص دادن سالی برای گفت‌وگوی تمدن‌ها و روحانی به‌واسطه گفت‌وگوی تلفنی با باراک اوباما که در آن سال پایان قطع‌رابطه ۳۴ ساله ایران و آمریکا بود، کمی خلاف این رویه عمل کردند.

اما بیش از همه محمود احمدی‌نژاد طی سفرهای سالیانه‌اش به نیویورک با طرح مسائل مختلف در جمع ایرانیان، گفت‌وگو با رسانه‌ها و شرح رویدادهای سفر پس از بازگشت به ایران حاشیه‌ساز شده بود، حاشیه‌هایی که بعضی از آن‌ها تا همین امروز هم گریبان او را رها نکرده‌اند.

حالا نخستین حضور ابراهیم رئیسی در ایالات متحده آمریکا اگر در نهایت به انصرافش از سفر به دلایل مختلف ختم نشود، بعید است با حاشیه مهمی جز طرح سوابق ضدحقوق بشری او و انتقاد همیشگی رؤسای جمهور ایران از سیاست‌های آمریکا در صحن علنی همراه باشد.

ابراهیم رئیسی، در هفتاد و ششمین مجمع‌ عمومی سازمان ملل در حالی تنها به‌صورت مجازی سخنرانی کرد که مجید تخت‌روانچی، نماینده وقت ایران در این سازمان، نوشت او به‌دلیل همه‌گیری کرونا به نیویورک سفر نکرده است. اما در همان زمان، حسین امیر عبداللهیان، وزیر خارجه، به نیویورک سفر کرد و رئیسی هم کمی قبل برای شرکت در اجلاس سازمان همکاری‌های شانگهای به تاجیکستان سفرکرده بود.

منبع: داریوش معمار - ایندیپندنت ‌فارسی

فیلمها و خبرهای بیشتر در کانال تلگرام پیک ایران