تولید نفت ایران به بالاترین حد در پنج سال اخیر رسیده/ افزایش ۱۸۰ هزار بشکه‌ای تولید روزانه اوپک‌پلاس

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، تازه‌ترین نظرسنجی مؤسسه پلتس از مسئولان صنعت نفت، تحلیلگران و اطلاعات کشتیرانی نشان داد تولید نفت خام ائتلاف تولیدکنندگان عضو سازمان کشور‌های صادرکننده نفت (اوپک) و غیر اوپک (اوپک‌پلاس) در ماه اکتبر سال ۲۰۲۳ میلادی با توجه به بالا رفتن سطح تولید نفت کشور‌های ایران و عراق با ۱۸۰ هزار بشکه در روز افزایش همراه بوده است، به‌طوری که این شرایط باعث افزایش فشار عرضه بر احساسات بازار شد.

بر اساس این بررسی، میانگین تولید اعضای ائتلاف اوپک‌پلاس در ماه اوت به رقم روزانه ۴۲ میلیون و ۷۱۰ هزار بشکه رسید، در حالی که این مقدار در سپتامبر امسال ۴۲ میلیون و ۵۳۰ هزار بشکه بود.

تولید روزانه ۱۳ کشور عضو اوپک در اکتبر ۲۰۲۳ با ۱۳۰ هزار بشکه افزایش به ۲۷ میلیون و ۸۹۰ هزار بشکه در روز رسید، در حالی که تولید کشور‌های غیراوپک عضو ائتلاف اوپک‌پلاس از جمله مکزیک که مشمول سهمیه نیست، با کاهش روزانه ۵۰ هزار بشکه‌ای به ۱۴ میلیون و ۸۲۰ هزار بشکه در روز رسید.

بر اساس این نظرسنجی، ائتلاف اوپک‌پلاس در مجموع کمتر از سهمیه‌های خود تولید می‌کنند و در مجموع طی ماه اکتبر روزانه ۸۲۷ هزار بشکه کسری داشتند، که این رقم نسبت به ماه سپتامبر با کاهش روبه‌رو بوده است. بسیاری از اعضای آفریقایی عضو ائتلاف اوپک‌پلاس با وجود تخطی بالای عراق همچنان در تلاش برای رسیدن به اهداف خود هستند.

بر اساس توافق اعضای ائتلاف اوپک‌پلاس در ماه ژوئن، بسیاری از کشور‌های تولیدکننده تا ماه نوامبر فرصت دارند تولید خود را به سهمیه تعهدشده برسانند، وگرنه با خطر کاهش دائمی سهمیه روبه‌رو خواهند شد.

ائتلاف اوپک‌پلاس از ماه ژوئیه ۲۰۲۳ با هدف بهبود قیمت‌های نفت خام سهمیه‌های خود را به شدت کاهش داده، اما حتی با تشدید تنش‌ها بین رژیم صهیونیستی و حماس، بازار در هفته‌های اخیر به دلیل شاخص‌های ضعیف اقتصادی، به‌ویژه از سوی چین و عرضه مطلوب تولیدکنندگان غیراوپک، کاهش یافته است.

قیمت نفت خام برنت در معاملات روز پنجشنبه (۱۸ آبان‌ماه) ۸۲ دلار و ۷۰ سنت برای هر بشکه معامله شد که نسبت به رقم اوج خود در سال ۲۰۲۳ در اواخر سپتامبر بیش از ۱۵ دلار برای هر بشکه کمتر بوده است. با توجه به نشست ۲۶ نوامبر (پنجم آذرماه) وزیران نفت و انرژی ائتلاف اوپک‌پلاس در وین چشم‌انداز بازار‌های جهانی نفت خام بیشتر در کانون توجه خواهد بود.

بررسی پلتس نشان داد که دو تولیدکننده بزرگ اوپک‌پلاس، عربستان سعودی و روسیه، تولید خود را تا حدود زیادی ثابت نگه داشته‌اند. میانگین تولید نفت خام عربستان که افزون بر سهمیه ۵۰۰ هزار بشکه‌ای در اقلب توافق کاهش عرضه اوپک‌پلاس است که تاکنون ماهانه کاهش تولید روزانه یک میلیون بشکه‌ای خود را هم تمدید کرده است. در ماه اکتبر ۹ میلیون بشکه در روز بوده، این کشور همچنان تولید خود را در پایین‌ترین حد دو سال گذشته نگه داشته است.

بر اساس این نظرسنجی، میانگین تولید روزانه نفت خام روسیه که اعلام کرده بود در ماه اکتبر روزانه ۳۰۰ هزار بشکه از صادرات نفت (شامل فرآورده‌های نفتی) می‌کاهد به ۹ میلیون و ۴۷۰ هزار بشکه در روز رسیده است.

تثبیت تولید نفت عربستان و روسیه پس از کاهش عرضه

انضباط تولید اعضای ائتلاف اوپک‌پلاس تا حدودی به‌دنبال افزایش تولید نفت عراق تضعیف شده است، به‌طوری که تولید نفت خام دومین کشور عضو اوپک در ماه اکتبر با افزایش روزانه ۹۰۰ هزار بشکه‌ای به ۴ میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه رسید، شرکت‌های فعال در اقلیم کردستان عراق هم با وجود توقف فعالیت خط لوله صادراتی کرکوک- جیهان که نفت خام منطقه کردنشین را برای ارسال به بازار‌های جهانی به پایان جیهان ترکیه انتقال می‌دهد، از افزایش تولید نفت خبر دادند.

مقام‌های فدرال در بغداد مدعی نظارت اندک بر تولید نفت منطقه کردنشین بوده بوده‌اند و پیش‌تر از این حجم شکایت کرده‌اند؛ زیرا این شرایط پایبندی عراق به سهمیه اوپک‌پلاس را که در اکتبر ۴ میلیون و ۲۲۰ هزار بشکه در روز است، دشوار می‌کند.

بر اساس نظرسنجی پلتس، عراق در ماه اکتبر با بالاترین مقدار تولید در ۹ ماه اخیر، بزرگترین ناقض سهمیه در دوره مورد بررسی بوده است.

به گفته شرکت‌کنندگان در نظرسنجی پلتس، ایران که به‌دلیل تحریم‌ها از نظام سهمیه‌بندی اوپک‌پلاس معاف است در ماه اکتبر روزانه ۳ میلیون و ۵۰ هزار بشکه نفت تولید کرده است.

"میانگین تولید نفت خام عربستان که افزون بر سهمیه ۵۰۰ هزار بشکه‌ای در اقلب توافق کاهش عرضه اوپک‌پلاس است که تاکنون ماهانه کاهش تولید روزانه یک میلیون بشکه‌ای خود را هم تمدید کرده است"تولید نفت خام ایران اکنون به بالاترین حد خود در پنج سال اخیر رسیده و به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته است.

بر اساس این بررسی، تولید آنگولا در پی افزایش صادرات نفت خام این کشور آفریقای غربی عضو اوپک در ماه اکتبر روزانه ۳۰۰ هزار بشکه افزایش یافت و به یک میلیون و ۱۵۰ هزار بشکه در روز رسید، در همین حال پالایشگاه لواندا در اوایل اکتبر فعالیت عادی خود را ازسر گرفت.

آنگولا در کنار سایر تولیدکنندگان آفریقایی برای نشان دادن تولید بالاتر پیش از ارزیابی دوباره سهمیه‌ها در نشست آینده اوپک‌پلاس، تحت کنترل است.

کاهش عرضه داوطلبانه عربستان و روسیه که به‌تازگی تا پایان سال ۲۰۲۳ میلادی تمدید شده قرار است بازنگری شود و مقام‌های دو کشور می‌گویند بسته به شرایط بازار ممکن است کاهش یابد.

کاهش دیگر اعضا به جز ایران، ونزوئلا و لیبی که از نظام سهمیه‌بندی و توافق کاهش عرضه معاف هستند، قرار است تا پایان سال ۲۰۲۴ میلادی به قوت خود باقی بماند.

اوپک‌پلاس تا پایان سال ۳ میلیون و ۶۶۰ هزار بشکه کاهش تولید (معادل ۳.۶ درصد از تقاضای جهانی نفت) دارد که از این مقدار یک میلیون و ۶۶۰ هزار بشکه آن داوطلبانه و ۲ میلیون بشکه آن مصوب است، در عین حال اعضای این ائتلاف به‌منظور بهبود قیمت‌های جهانی نفت خام، در نشست سی‌وپنجم در وین تصمیم گرفتند این ارقام تا پایان سال ۲۰۲۳ میلادی ادامه یابد و برای کل سال ۲۰۲۴ افزون بر این مقدار یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه دیگر هم تولید کشور‌های عضو این ائتلاف کاهش یابد و مجموع تولیدشان به ۴۰ میلیون و ۴۶۰ هزار بشکه در روز برسد.

بر اساس این نظرسنجی، اوپک‌پلاس با پایبندی ۱۱۲ درصدی در ماه اکتبر به تولید خود تا حد قابل‌توجهی زیر سهمیه تعیین شده تولید می‌کند که البته نسبت به رقم ۱۱۴ درصدی در سپتامبر اندکی کاهش یافته است.

تولیدکنندگان غیراوپک که در توافق کاهش عرضه اوپک‌پلاس حضور دارند، روزانه ۴۱۰ هزار بشکه پایین‌تر از سهمیه‌های مشترک خود در ماه اکتبر تولید کردند. در همین حال، ۱۰ کشور عضو اوپک شرکت‌کننده در توافق کاهش عرضه در قالب ائتلاف اوپک‌پلاس روزانه ۴۱۷ هزار بشکه از مجموع سهمیه خود تولید کردند.

ایران، لیبی و ونزوئلا از اوپک و مکزیک از غیراوپک از توافق کاهش عرضه اوپک‌پلاس معاف هستند.