سفر نماینده عالی اتحادیه اروپا به ایران: دنده معکوس اروپا برجام را نجات می‌دهد؟!

بین الملل تابناک: شب گذشته، سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان از سفر جوزف بورل، بالاترین مقام سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا به تهران برای دیدار با وزیر امور خارجه و برخی دیگر از مقامات جمهوری اسلامی ایران خبر داد. این سفر در حالی انجام شده است که تعلیق سه ماهه در مذاکرات برجامی وین و متعاقب آن برخی تحولات در حوزه‌های فنی و سیاسی بین ایران و شورای حکام، آینده مذاکرات برجام را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است.

سفر بورل به تهران چند ساعت بعد از دیدار او با رابرت مالی، نماینده آمریکا در مذاکرات وین صورت گرفت. پنجشنبه شب، انریکه مورا معاون بورل در توئیتر خود، عکسی از دیدار غیر رسمی خود، جوزپ بورل و رابرت مالی در رستورانی در بروکسل منتشر کرد و گفت که آنها گفت‌وگوهایی درباره برجام و چشم‌انداز آن در منطقه خاورمیانه داشته‌اند.

سخنگوی بورل هم گفته است، سفر جوزپ بورل به ایران، به عنوان بخشی از تلاش‌های جاری درخصوص بازگرداندن برجام به اجرای کامل است.

سفر بورل به تهران در حالی انجام شده است که دو هفته قبل با همکاری غیرسازنده و مشترک آمریکا و تروئیکای اروپایی، قطعنامه‌ای ضدایرانی در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تصویب رسید؛ اما در مقابل ایران، ۲۷ دوربین آژانس را که نظارت‌های فراپادمانی را بر تاسیسات هسته‌ای انجام می‌داند، خاموش کرد. همچنین آمریکایی‌ها در چند ماه اخیر ضمن افزایش چند مورد تحریم اشخاص و نهاد‌های ایرانی، مدعی شده‌اند که آخرین فرصت‌ها برای احیای برجام در حال از دست رفتن است.

در همین رابطه، تابناک در گفت‌وگو با «ابراهیم باقری» کارشناس مسائل اروپا و امور بین الملل به اهداف و نتایج احتمالی سفر مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به ایران پرداخته است.

باقری در گفت‌وگو با تابناک عنوان کرد: از ماه مارس که طرفین برجام در وین اعلام کردند که موضوعی برای مذاکرات نمانده و مرحله تصمیم گیری سیاسی و نهایی است، بیش از سه ماه است که مذاکرات جدی بین طرفین وجود نداشته و به نوعی تعلیق شده است.

"در این دوره رکود مذاکرات، دو تحول مهم صورت گرفت که در شروع دور تازه مذاکرات با محوریت و نقش آفرینی اتحادیه اروپا با هدف ازسرگیری مذاکرات و معکوس کردن روند تنش زایی، نقش مهمی داشته است"در این دوره رکود مذاکرات، دو تحول مهم صورت گرفت که در شروع دور تازه مذاکرات با محوریت و نقش آفرینی اتحادیه اروپا با هدف ازسرگیری مذاکرات و معکوس کردن روند تنش زایی، نقش مهمی داشته است. اولین تحول مهم تصویب قطعنامه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی  بر اساس ادعاهایی درباره پیدا شدن مواد هسته‌ای در سه مکان اعلام نشده در ایران. دوم؛ پاسخ  جمهوری اسلامی ایران به این اقدام و قطع فعالیت‌ برخی دوربین‌های فراپادمانی آژانس. این دو تحول صورت گرفته در دوره رکود مذاکرات سه ماهه کافی بود تا گمانه زنی ها درمورد به نتیجه نرسیدن مذاکرات قوت بگیرد و تنش ها به سایر حوزه ها نیز تسری یابد.

وی افزود: در این راستا و با هدف جلوگیری از بیشتر شدن اختلافات در سایه تحولات ایجاد شده، دور تازه‌ای از اقدامات با هدف به نتیجه رسیدن مذاکرات با محوریت اتحادیه اروپا شروع شده است. سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای، سفر دو روزه جوزپ بورل به ایران (۲۴ تا ۲۵ ژوئن) را بخشی از تلاش‌های جاری اتحادیه اروپا برای بازگرداندن برنامه جامع اقدام مشترک و اجرای کامل آن عنوان کرد.

این کارشناس مسائل اروپا ادامه داد: سفر بالاترین مقام سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا به ایران در حالی انجام می‌شود که قبل از این سفر، دو سوی آتلانتیک، مذاکرات و هماهنگی‌هایی را در خصوص این سفر انجام داده اند.

بورل در حالی راهی تهران شده است که انریکه مورا، معاون وی و هماهنگ کننده اتحادیه اروپا در مذاکرات وین، شب گذشته در حساب کاربری خود در توئیتر بدون ذکر جزئیات اعلام کرد که در یک شام کاری در بروکسل، بورل با رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در مورد توافق هسته‌ای و دیدگاه‌های منطقه‌ای در خاورمیانه گفت‌وگو کردند و در این مذاکرات مالی بر تعهد قاطع آمریکا برای بازگشت به توافق تاکید کرد.

بورل نیز ضمن اعلام برنامه دیدار با حسین امیرعبداللهیان و دیگر مقامات ذیربط ایرانی در سفر به تهران، عنوان کرده است که دیپلماسی تنها راه بازگشت به اجرای کامل توافق و معکوس کردن تنش‌های فعلی است.

از طرف دیگر، اتحادیه اروپا با مشاهده واکنش بموقع و موثر ایران نسب به نقش آفرینی این اتحادیه در قطعنامه جدید آژانس بین المللی انرژی اتمی علیه ایران و متعاقب آن بیانیه انتقادآمیز سه کشور اروپایی نسبت به ایران، دنده معکوسی را با هدف نقش آفرینی دوباره در بازگشت به برجام را در دستور کار قرار داده است.

باقری اظهار داشت: سفر بورل به تهران، سومین سفر مقام‌های ارشد اتحادیه اروپا از زمان توقف مذاکرات هسته‌ای در ماه مارس به ایران به شمار می‌رود. در دو سفر قبلی، انریکه مورا، معاون بورل در گفت‌وگو با مقام‌های ایرانی نتوانسته بود گره بن بست مذاکرات وین را باز کند. در این راستا با توجه به اقدامات تنش زا در سه ماهه توقف مذاکرات بعد از تصویب قطعنامه شورای حکام علیه ایران و همچنین هماهنگی‌های انجام شده بین دو سوی آتلانتیک و متعاقب آن سفر بالاترین مقام سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا به ایران نشان از آن دارد که این سفر حامل پیام و پیشنهادهای جدیدی از طرف ایالات متحده آمریکاست.

وی در نهایت گفت: دور جدید تلاش‌های دیپلماتیک سطح بالا با هدف نزدیک کردن خواسته‌های دو طرف با نقش آفرینی ویژه اتحادیه اروپا در حالی از سر گرفته شده است که همزمان با دیدار بورل با رابرت مالی، امیر عبداللهیان نیز با همتای عمانی خود گفت‌وگوی تلفنی داشته است. دو طرف در این گفت‌وگو، ضمن بررسی تحولات منطقه‌ای و همکاری برای برقراری صلح و ثبات منطقه ای، آخرین وضعیت مذاکره برای رفع تحریم‌ها را مورد بررسی و رایزنی قرار دادند.

همچنین وزیر امور خارجه کشورمان در دیدار با همتای روسی خود از آغاز مذاکرات در آینده نزدیک خبر داد و اظهار کرد در صورت واقع بین بودن طرف آمریکایی، می‌توان به نقطه نهایی توافق نزدیک شد. اکنون دیدار دو روزه بورل با امیر عبد اللهیان به نوعی نتایج دیدار‌های دیپلماتیک چند روز گذشته طرفین برجام بوده و در صورت موفقیت آمیز بودن آن، گره تعلیق سه ماهه مذاکرات گشوده شده و می‌توان گفت که طرفین یک گام بزرگ دیگر به تصمیمات سیاسی و نهایی نزدیک‌تر خواهند شد.

.