آغاز سلسله سخنرانی‌های گروه مطالعات علم موسسه حکمت و فلسفه

به گزارش خبرگزاری مهر، سلسله سخنرانی‌های گروه مطالعات علم موسسه حکمت و فلسفه از روز یکشنبه ۲۵ مهر ماه آغاز می‌شود.

اولین نشست از این مجموعه سخنرانی ها به موضوع «فضیلت‌های نظری و هدف (های) علم» اختصاص دارد. در این نشست موسی محمدیان از دانشگاه احمد آباد، هند به ارائه سخنرانی خواهد پرداخت.

برنامه سایر سخنرانی ها به شرح زیر است؛

نجوم جدید و نخبگان دینی در دوران قاجار: امیر محمد گمینی پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران: یکشنبه ۳۰ آبان ماه

مسئله کاربردپذیری ریاضیات در فلسفه: ابوتراب یغمایی، پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی: یکشنبه ۲۸ آذر ماه

معضل گتیه، مسئله تقلید و معرفت شناسی فضیلت، محمد حسین خلج، گروه فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف: یکشنبه ۲۳ دی ماه

چکیده این سخنرانی به شرح زیر است؛

«علم عقلانی است» و «علم پیشرفتِ معرفتی دارد». این گزاره‌ها، اگرچه شاید ابتدائاً حقایقی پیش‌پاافتاده محسوب شوند، چالش‌های مهمّی را برای فیلسوفانِ علم ایجاد می‌کنند. مثلاً، بسیاری عقلانیّتِ علم را عقلانیّتی ابزاری می‌دانند که باید در چارچوبِ به‌کارگیریِ وسیله‌های مناسب برای رسیدن یا نزدیک‌شدن به هدف (های) مشخص فهمیده شود. «پیشرفت» نیز اغلب با رسیدن یا نزدیک‌شدن به هدف (های) مشخص یکی گرفته می‌شود.

"این گزاره‌ها، اگرچه شاید ابتدائاً حقایقی پیش‌پاافتاده محسوب شوند، چالش‌های مهمّی را برای فیلسوفانِ علم ایجاد می‌کنند"بنابراین، فهمِ دقیقِ «حقایقِ پیش‌پاافتادهٔ» بالا نیازمندِ نظریه‌ای دربارهٔ هدف (های) علم است. در این مقاله می‌کوشم نظریه‌ای دربارهٔ هدف (های) علم پیش‌نهم. مدّعای من این است: علم درپی ایجادِ نظریه‌هایی است با بالاترین درجهٔ تمامِ فضیلت‌های نظری. مقصودم از «فضیلت‌های نظری» ویژگی‌هایی است از قبیل سازگاری درونی و بیرونی، تطابقِ تجربی، سادگی، توانِ تبیینی، توانِ پیش‌بینی، دامنهٔ گسترده و غیره.

در دفاع از این مدعا استدلال می‌کنم که اولاً (برخلافِ نظرِ همپل و سوبر) اگر برخی از فضیلت‌های نظری مقوّمِ هدف (های) علم باشند، آنگاه باید تمام فضیلت‌های نظری مقوّم هدف (های) علم باشند وگرنه نتایج به‌وضوح نادرستی دربارهٔ عقلانیّت و پیشرفت علم حاصل می‌شود. ثانیاً مدّعای خودم را با سه نظریهٔ مهم رقیب دربارهٔ هدف (های) علم مقایسه می‌کنم: (۱) حل معمّا / مسأله (دیدگاهِ کوون و لاودن)، (۲) صدق (دیدگاهِ اغلبِ طرفدارانِ واقع‌گراییِ علمی)، و (۳) شناخت (که اخیراً بِرد از آن دفاع کرده).

نشان خواهم داد که پیشنهادِ من شکلِ پخته‌ترِ (۱) است، تفسیرِ دقیقی از (۲) ارائه می‌دهد، و برخلاف (۳) می‌تواند معضل پیشرفت از طریقِ شناخت بی‌اهمیّت را حل کند.

لینک ورود به این نشست ها عبارتست از :http://irip.ac.ir/u/۱۳۶

حضور در سخنرانی ها برای عموم علاقمندان آزاد است.