سفر مشاور امنیت ملی امارات به ایران؛ آغاز دورانی جدید؟

شیخ طنحون بن زاید، مشاور امنیت ملی امارات متحده عربی روز دوشنبه، ۱۵ آذر برای ملاقات با همتای ایرانی خود و گفت‌وگو با برخی دیگر از مقام‌های جمهوری اسلامی وارد تهران شد.

به گزارش دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی، علی شمخانی در دیدار با بن‌زاید گفت: «کشورهای حوزه خلیج‌فارس در صورت همکاری و تشریک مساعی می‌توانند ضمن ایجاد توسعه و رفاه برای ملت‌های خود به عنوان قطب انرژی نقش مهمی در اقتصاد منطقه و جهان ایفا کنند.»

شمخانی با بیان این که ثبات و امنیت پایدار تنها در سایه گفت‌وگوی مستمر و همکاری کشورهای منطقه برقرار می‌شود، اصلی‌ترین اولویت سیاست خارجی جمهوری اسلامی را "روابط گرم و دوستانه با همسایگان و تبادل ظرفیت‌های اقتصادی، تجاری و سرمایه‌گذاری" عنوان کرد.

یمن بزرگ‌ترین صحنه جنگ نیابتی منطقه

دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی بدون نام بردن از یمن، اما در اشاره آشکاری به این کشور بر ضرورت "تلاش مشترک برای پایان دادن به برخی بحران‌های نظامی و امنیتی که ملت‌های مسلمان منطقه را با شرایط سخت زیستی و معیشتی مواجه کرده" تاکید کرد.

یمن مهم‌ترین صحنه جنگ نیابتی میان جمهوری اسلامی و برخی کشورهای عربی کناره خلیج فارس، به خصوص عربستان سعودی و امارات شناخته می‌شود.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

در یمن ائتلاف به رهبری عربستان که امارات نقش مهمی در آن بر عهده داشته علیه شبه‌نظامیان شیعه حوثی می‌جنگند که جمهوری اسلامی به تجهیز، آموزش و تامین مالی آنها متهم می‌شود.

دبیر شورای عالی امنیت ملی در ملاقات با همتای خود از امارات متحده عربی گفت: «باید گفت‌و‌گو و مفاهمه جایگزین رویکردهای نظامی برای رفع اختلافات شود.»

توسعه روابط با ایران "در ردیف اولویت‌های امارات"

در گزارش‌های رسمی که تا کنون درباره دیدار شمخانی با شیخ طنحون بن‌زاید منتشر شده بیشتر از صحبت‌های معمول و تعارف‌های دیپلماتیک در چنین دیدارهایی سخن در میان است.

بنا بر این گزارش‌ها، مشاور امنیت ملی امارات در دیدار با شمخانی گفته است: «توسعه روابط گرم و برادرانه میان ابوظبی و تهران در ردیف اولویت‌های امارات متحده عربی است.»

خبرگزاری آلمان در گزارشی درباره سفر مشاور امنیت ملی امارات به تهران با استناد به ناظران سیاسی این رویداد را در مسیر تلاش‌های دولت ابراهیم رئیسی برای بهبود روابط با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و در نهایت کاهش اختلاف‌ها با عربستان سعودی ارزیابی می‌کند.

این خبرگزاری می‌گوید بهبود روابط با کشورهای منطقه می‌تواند راه مذاکرات دشوار احیای برجام در وین را هموار کند و بی‌دلیل نیست که علی باقری کنی، سرپرست مذاکره‌کنندگان ایران پیش از آغاز دور هفتم گفت‌وگوها در وین به امارات و کویت سفر کرد.

سرآغاز دوران جدید روابط ایران و امارات؟

دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ابراز امیدواری کرده سفر همتای اماراتی او به تهران "سرآغاز دور جدیدی از روابط فی‌مابین و بسترساز تحکیم و گسترش همه جانبه مناسبات میان دو کشور باشد".

یکی از چالش‌های روابط جمهوری اسلامی و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس عادی‌سازی مناسبات آنها با اسرائیل است که امارات متحده عربی اوت سال پیش آغازگر آن شد.

رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای اقدام امارات در عادی‌سازی مناسبات با اسرائیل را "خیابت" خوانده و وزارت خارجه دولت حسن روحانی آن را یک "حماقت راهبردی" توصیف کرده است.

با وجود این گونه حمله‌ها که تقریبا توسط همه شخصیت‌های ارشد جمهوری اسلامی تکرار شده بحرین نیز به عادی‌سازی مناسبات با اسرائیل روی آورده و احتمال همراهی بسیاری دیگر از کشورهای عربی منطقه با آنها کم نیست.

چالش روابط همسایگان با اسرائیل

جمهوری اسلامی به لحاظ سیاسی و اقتصادی، دست‌کم در شرایط حاضر توان و امکانی برای تاثیرگذاری منفی بر روابط اسرائیل با کشورهایی مانند امارات ندارد.

امارات متحده عربی، به ویژه پس از خروج آمریکا و اعمال مجدد تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی به مهم‌ترین دروازه داد و ستدهای خارجی ایران بدل شده است.

امارات به دلایل متفاوتی از جمله نزدیکی، روابط سنتی تجاری و حضور تعداد زیادی شرکت ایرانی در آن، در تجارت خارجی جمهوری اسلامی نقش مهمی بر عهده دارد و برای ترانزیت کالا به ایران از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

بر همین اساس سال گذشته و هنگامی که حمله و موضع‌گیری کارگزاران جمهوری اسلامی علیه عادی‌سازی مناسبات اسرائیل و امارات شدت گرفت و عده‌ای مقابل سفارت امارات در تهران تجمع کردند فعالان اقتصادی بخش خصوصی به شدت نگران شدند و در مورد عواقب آن هشدار دادند.

فرشید فرزانگان، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و امارات اواخر مرداد سال پیش به خبرگزاری ایلنا گفته بود: «با توجه به شرایط تحریمی، گزینه‌های زیادی برای تبادلات تجاری در اختیار نداریم. در نهایت ترکیه و امارات دو کشوری هستند که تاجران ایرانی فعالیت خود را در این کشورها حفظ کرده‌اند.»

افزون بر این امارات متحده عربی در حال حاضر از مهم‌ترین کانون‌های تبادل مالی ایران به شمار می‌رود که با توجه به تحریم‌های شدید بانکی و مالی علیه جمهوری اسلامی چشم‌پوشی از آن ساده نیست.

ظاهرا به دلیل همین واقعیت‌ها و تمایل جمهوری اسلامی به کاهش تنش با کشورهای منطقه، حمله به کشورهایی مانند امارات به دلیل برقراری روابط دیپلماتیک با اسرائیل مدتی است فروکش کرده است.