سینمای ایران در انتظار ضوابط جدید برای حضور در عرصه بین‌الملل

به گزارش خبرنگار مهر، محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بعد از انتخاب محمد خزاعی به عنوان رییس سازمان سینمایی وظایف مختلفی را بر دوش این مدیر جوان سینمایی قرار داده است که یکی از این وظایف «تعیین ضوابط شرایط شرکت در جشنواره‌های سینمایی خارج از کشور» است. در واقع سال‌ها است که سینمای ایران توانسته است در جشنواره‌های بین‌المللی جایگاه مناسبی پیدا کند و در همین راستا بسیاری از آثار سینمای ایران اعم از سینمایی، کوتاه، مستند و انیمیشن در رویدادهای بین‌المللی موفقیت‌های بسیاری کسب کرده است.

در کنار آن چندسالی است که بسیاری از سینماگران ایرانی نیز به عنوان داور در جشنواره‌های بین‌المللی حضور داشته و همین مساله سبب شده است تا چهره سینمای ایران پیش از قبل در سطح جهانی شناخته شود.

حضور گونه‌های مختلف سینمای ایران در جشنواره‌های بین‌المللی تنها مختص به حضور در جشنواره‌های شناخته شده با درجه الف از جمله «ونیز»، «کن»، «برلین» نبوده و بسیاری از آثار ایرانی معمولاً در بسیاری از جشنواره‌های نوپا حضور پیدا کرده و جوایزی نیز دریافت می‌کنند.

رییس سازمان سینمایی این روزها تصمیمات بسیاری گرفته که باعث ایجاد موج جدیدی در سینمای ایران شده است. اما اینکه چه ضوابط و مقرراتی در انتظار سینمای ایران برای حضور در جشنواره‌های بین‌المللی است هنوز مشخص نیست و می‌توان گفت همین روزها باید در انتظار انتشار آیین نامه جدیدی درباره ضوابط شرکت در جشنواره‌های خارجی باشیم.

البته این برای اولین بار نیست که مدیران دولتی سینمای ایران ضوابطی را در این زمینه به نگارش درآورده‌اند، اما تا پیش از این نام آیین نامه برای آن در نظر گرفته نشده بود و بیشتر به عنوان بسته حمایتی سازمان امور سینمایی و سمعی بصری برای فعالان در عرصه بین‌الملل سینمای ایران نام برده می‌شد.

این بسته حمایتی در بخش‌های مختلف شامل موارد ذیل است:

حمایت از شرکت‌های پخش بین‌الملل

ثبت شرکت پخش در خاک جمهوری اسلامی ایران با رعایت کلیه اصول مرتبط، توزیع محصولاتی که مجوزهای لازم را اخذ کرده باشند، ضرورت فعالیت در چارچوب‌های قوانین مربوطه، تحویل گزارش‌های منظم و فصلی در خصوص اقدامات به عمل آمده در راستای عرضه تجاری و فرهنگی، تحویل اسناد و مدارک مثبته در خصوص هزینه‌ها در موارد درخواست حمایت.

حمایت از حضور در رویدادهای سینمایی در سطح بین‌الملل

در این بخش رویدادهای فرهنگی مورد حمایت گروه بندی شده است که شامل:

گروه الف: مراسم اسکار، مراسم گلدن گلوب و جشنواره‌های کن، برلین و ونیز (اعم از رقابتی و غیر رقابتی)

گروه ب: بخش‌های رقابتی جشنواره‌های لوکارنو، سن سباستین، مسکو، کارلووی واری، ورشو، تالین، ماردل پلاتا، مونترال، توکیو، شانگهای، گوآ، قاهره، ترایبکا، تلوراید، ساندنس و پوسان.

گروه ج: بخش‌های غیررقابتی رویدادهای مذکور در گروه ب به علاوه جوایز سینمای آسیاپاسیفیک و جشنواره‌های تورنتو، لندن، ونکوور، رتردام، رم، سائو پائولو، جیفونی، بمبی، فیلم‌های جدید نیویورک، شیکاگو و رباط مراکش.

گروه د: جشنواره‌های زلین، سینِکید، لوکاس فرانکفورت، بوسترکپنهاگ، فریبورگ، مانهایم، تسالونیکی، ادینبورو، نانت، سارایوو، وایادولید، زوریخ، استکهلم، گوتبورگ، هامبورگ، گنت، ویناله، مونیخ، استانبول، پرتقال طلایی آنتالیا، پکن، هنگ کنگ، توکیو فیلمکس، سیدنی، ملبورن، منبر طلایی مولودیست، مینسک، سن فرانسیسکو، سینمای نوین مونترال، زرد آلوی طلایی ایروان، سلیمانیه، بغداد، هرات، قازان، کرالا، پونه، جاده ابریشم چین پاکستان، دوربان، زنگبار، کارتاژ، تفلیس، باتومی، دیدار دوشنبه.

حمایت از عرضه آثار فرهنگی و اعزام سینماگران به مجامع بین‌المللی

در این بخش کمک هزینه‌های مالی برای آثار و سینماگران چه به عنوان داور و چه به عنوان صاحب اثر در نظر گرفته شده است که سقف حمایت با توجه به بودجه سالانه سینما با تغییراتی همراه است.

البته لازم به ذکر است این حمایت‌ها در خصوص عرضه فرهنگی حداکثر سه نوبت در سال به یک موسسه پخش کننده تعلق می‌گیرد، همچنین حمایت برای هر فیلم حداکثر دو نوبت به نمایندگان فیلم تعلق می‌گیرد. همچنین در زمینه حضور هنرمندان به عنوان داور در جشنواره‌های بین‌المللی حداکثر سه نوبت در سال برای هر شخص حقیقی در نظر گرفته شده است.

حمایت از حضور در بازارهای جهانی

این بخش شامل برگزاری چتر سینمای ایران توسط بنیاد سینمایی فارابی و حمایت از بازاریابی آثار برای عرضه در بازارهای جهانی است.

با بررسی ضوابط این بسته حمایتی می‌توان به این نتیجه رسید که تقریباً هیچ نوع محدودیت موضوعی حداقل به صورت ضوابط مکتوب تا به امروز برای تولیدات سینمایی وجود نداشته است.

یکی از نکاتی که این روزها درباره دیدارهای محمد خزاعی رییس سازمان سینمایی جالب است، دیدار با سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه طی روزهای گذشته بود. در این دیدار به موارد مختلفی اشاره شد که توجه به آن می‌تواند در پیش بینی سیاست‌های سازمان سینمایی در حوزه سینمای بین‌الملل تاثیرگذار باشد.

به عنوان مثال در این دیدار محمد خزاعی بیان کرده بود که در حوزه سینمای بین‌الملل ایران باید برنامه‌ریزی‌هایی در زمینه مشترکات فرهنگی، آرمانی و آیینی با کشورهای دیگر صورت گیرد و در ادامه تاکید کرده است که به دلایل مختلف سطح نفوذ سینمای ایران در کشورهای منطقه نسبت به سایر کشورها بسیار کم است که علت‌های مختلفی دارد و طبعاً بخشی از این علت‌ها به عملکرد خودمان و بخشی دیگر به ساختار فرهنگی آن کشورها مربوط می‌شود.

رئیس سازمان سینمایی همچنین در این دیدار به تشکیل «شورای همکاری بین‌الملل سینما» اشاره و وظیفه آن را آسیب‌شناسی حضور سینمای ایران در منطقه و جهان و همچنین، ارائه راهکارهایی برای استفاده از فرصت‌ها با هدف اکران و نمایش فیلم‌های ایرانی و تولیدات مشترک به صورت تخصصی دانسته است.

از طرفی دیگر سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه نیز در این دیدار تدوین یک سند بالادستی با ایجاد پروژه راهبردی تقویت حضور پررنگ سینمای ایران در خارج از کشور اشاره کرد و بر تولید فیلم‌هایی با موضوع مقاومت و آثاری با موضوع چهره‌های تاریخی و نخبه کشور تاکید داشته است.

پررنگ شدن حضور سینمای ایران در منطقه، دسته‌بندی و اولویت‌بندی موضوعی فیلم‌ها برای حضور در جشنواره‌های بین‌المللی و تمرکز بر افزایش تولیدات مشترک فرهنگی و آیینی از جمله مواردی است که می‌تواند پیش از گذشته در مورد توجه قرار گیرد.

باید منتظر ماند و دید آیا مدیریت جدید سینمای ایران برنامه‌ای مدون در این حوزه خواهد داشت و آیین‌نامه احتمالی در دست تدون در این حوزه چه سرفصل‌هایی را شامل می‌شود؟