ادامه افزایش قیمت سکه با وجود توقف گواهی سپرده

خبرگزاری میزان

خبرگزاری میزان - ۱ خرداد ۱۳۹۹

خبرگزاری میزان - افزایش قیمت سکه باعث شد معاملات گواهی سپرده سکه اواخر هفته قبل متوقف شود، اما روند افزایشی قیمت سکه ادامه پیدا کرد.

این موضوع تا جایی پیشرفت تا اثبات شود منتقدانی که سکه بورسی را دلیل گرانی سکه می‌دانستند آدرس غلط به بانک مرکزی و افکارعمومی می‌دهند و خواسته و ناخواسته، مردم و مسئولان را به بیراهه می‌برند؛ هم اکنون قیمت سکه در بازار آزاد نزدیک به ۷ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان قرار دارد.

سال ۹۷ هم به دنبال همین فشار‌ها و مقصر دانستن قرارداد‌های آتی سکه در گرانی، معاملات آتی سکه تعطیل شد؛ اما در این تجربه نیز از سال ۹۷ تا کنون نه تنها روند افزایش قیمت متوقف نشد، بلکه قیمت سکه از چهار میلیون تومان تا هفت میلیون و ۵۰۰ هزار تومان هم بالا رفت.

در یک هفته پایانی معاملات، قیمت گواهی سکه یک روزه در بورس کالا اختلافی حدودا ۵۰۰ هزار تومانی با بازار آزاد پیدا کرد.
اگرچه در پی ایجاد این اختلاف قیمت، بورس در اقدامی از ۲۱ اردیبهشت ماه دامنه نوسان سکه بورسی را به یک درصد محدود کرد، اما هنوز هم بحث قیمت سکه محل تضارب آراست.

از یکسو عده‌ای از جمله اتحادیه طلا و جواهر قیمت‌های فعلی بازار طلا را متاثر از روند قیمت‌ها در بورس می‌خوانند و حتی برخی فعالان، اختلاف قیمت گواهی سکه یک روزه در بورس با بازار آزاد را موجب تحریک قیمت‌ها در جهت افزایش اعلام می‌کنند.

از سوی دیگر، برخی باور دارند روند قیمت سکه طلا، متاثر از نوسانات اونس جهانی و نرخ ارز بوده و بدیهی است که بورس به عنوان بستری معاملاتی نقشی در قیمت‌ها ندارد و این عرضه و تقاضای واقعی است که نرخ را بالا می‌برد.

به عبارت دیگر به اعتقاد گروه اول اختلاف قیمت بالای بازار آزاد و بورس، تقاضا برای خرید از بازار و عرضه در بورس، سکه را دارای حباب ۵۰۰ هزار تومانی کرده است.

درحالی که گروه دوم اذعان دارند؛ جنجال‌های اخیر در مورد بازار گواهی سپرده سکه طلا نوعی فرافکنی و تنها تلاش دلال‌ها برای هدف قراردادن شفافیت و حفظ انحصار معاملات در بازار سکه است.

این در حالی است که به گفته کارشناسان برای کاهش فاصله قیمت گواهی سپرده سکه طلا و قیمت نقدی آن در بازار سنتی بهتر است ظرفیت انبار‌های گواهی سپرده افزایش یابد و فرایند سپرده گذاری آن تسهیل شود تا در کوتاه مدت با عملیات آربیتراژ از سوی فعالان بازار این گپ قیمت کاهش یافته و بازار به تعادل برسد. البته هیچ گاه نباید انتظار داشت که در شرایط تعادل بازار قیمت گواهی سپرده سکه از قیمت نقدی آن کمتر شود، زیرا بخشی از اختلاف قیمت، ریشه در مزایای این اوراق دارد.

مزایای معاملات اوراق گواهی سپرده سکه طلا

آرش مرشد سلوک، کارشناس ارشد بازار سرمایه در گفت‌وگو با میزان درباره وضعیت این روز‌های بازار سکه اظهار کرد: اگر به صورت ساده به معاملات سکه طلای بهار آزادی نگاه کنیم، بهای سکه متاثر از دو عامل یعنی قیمت جهانی طلا و نرخ تبدیل ارز هست که به واسطه رشد قیمت دلار از یکسو و رشد قیمت جهانی طلا طی یک ماه اخیر شاهد افزایش قیمت سکه بودیم.

وی افزود: البته بعضا مطرح می‌شود که قیمت سکه تحت تاثیر معاملات گواهی سپرده در بورس کالا افزایش یافته است. اما این موضوع از نظر من کاملا بی اساس است. چراکه در این مدت بهای اونس جهانی طلا از حدود ۱۴۸۰ دلار به ۱۷۶۰ دلار رسیده است. طی ۸ ماه اخیر نیز قیمت دلار در بازار آزاد از حدود ۱۱ هزارتومان به حدود ۱۷ هزار تومان افزایش یافته و طبیعی است که این افزایش آثار خود را در قیمت سکه طلا نمایان سازد.

وی در پاسخ به این سوال که اختلاف قیمت سکه به صورت گواهی سپرده در بورس و قیمت نقدی آن در بازار آزاد را چطور توضیح می‌دهد؛ گفت: طبیعی است که قیمت سکه در بازار بورس به دلیل مزایای آن از بازار سنتی بالاتر باشد.

"در دو سال قبل نیز عده‌ای معاملات قرارداد‌های آتی سکه طلا را عامل افزایش قیمت سکه عنوان می‌کردند که همین اعمال فشار از سوی این گروه‌ها منجر به تعطیلی این بازار پیشرفته و کارا شد"از دلایل جذابیت معاملات اوراق گواهی سپرده سکه طلا می‌توان به مواردی از جمله کاهش ریسک اصالت سکه، کاهش ریسک نقدشوندگی، کاهش هزینه و ریسک نگهداری و نیز معافیت مالیاتی سود حاصل از خرید و فروش، اشاره کرد. به این ترتیب بالاتر بودن قیمت گواهی سپرده سکه نسبت به سکه نقدی کاملا طبیعی و منطقی هست.

مرشدسلوک تاکید کرد: آنچه روی تابلوی بورس رقم می‌خورد حاصل تقابل عرضه و تقاضاست و نقش بورس کالا صرفا نظارت بر معاملات و فراهم نمودن ابزار معامله به صورت شفاف و کاراست و این بورس هیچ گاه نقشی در افزایش و یا کاهش قیمت نمی‌تواند داشته باشد. در دو سال قبل نیز عده‌ای معاملات قرارداد‌های آتی سکه طلا را عامل افزایش قیمت سکه عنوان می‌کردند که همین اعمال فشار از سوی این گروه‌ها منجر به تعطیلی این بازار پیشرفته و کارا شد. آیا این موضوع منجر به کاهش قیمت سکه شد؟ آیا امروز که معاملات آتی سکه را در بازار نداریم و یکی از مهم‌ترین ابزار‌های مدیریت ریسک را با عدم آگاهی از بازار حذف کردیم، قیمت سکه کمتر از دو سال قبل است؟ در پاسخ به این سوالات می‌توان گفت شواهد و آمار‌ها نشان می‌دهد که معاملات قرارداد‌های آتی سکه عامل رشد قیمت‌های نقدی نبود و گواه آن تداوم رشد قیمت‌ها پس از تعطیلی این بازار است. به عبارت بهتر، بازار آتی عامل رشد قیمت‌ها نبود و همین موضوع در خصوص گواهی سپرده نیز صادق است.

لزوم توسعه ظرفیت خزانه داری سکه توسط بانک مرکزی

علیرضا سلیمانی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با میزان درباره وضعیت فعلی بازار سکه، گفت: این که عنوان می‌کنند قیمت سکه بورسی بسیار بالاست و حباب دارد نوعی فرافکن یاست.

نخست اینکه بورس کالا هیچ نقشی در تعیین قیمت ندارد بلکه این معامله‌گران و سرمایه‌گذاران هستند که معامله می‌کنند و بورس کالا فقط بستر معاملات را فراهم کرده و نقش دیگری در این میان ندارد.

وی افزود: در حال حاضر چند بخش سرمایه‌گذاری داریم که مردم بیشتر به آن مایلند و بازار سکه یکی از آن‌هاست. در بازار آزاد ارز نیز کارشناسان نظرات متفاوتی روی قیمت‌ها دارند و هر کسی قیمت واقعی ارز را طبق نظر خود یک عدد خاص تلقی می‌کند؛ همین اختلافات در بازار سکه نیز وجود دارد و نظرات مختلفی نسبت به قیمت واقعی سکه مطرح است.

وی ادامه داد: در چندماه اخیر برخی سکه‌هایشان را در بازار پایین‌تر از قیمت فروختند؛ چرا که در آن مقطع خاص ترجیح می‌دادند با توجه به رشدی که سایر بازار‌ها از جمله بورس داشت، پولشان را وارد بورس کنند. در نتیجه، به نظر می‌رسد قیمت سکه در آن مقطع با یک شوک منفی مواجه شد و بعد از مدتی که روند قیمت‌ها رو به افزایش گذاشت.

وی اظهار کرد: در حال حاضر اختلاف نظر در خصوص قیمت سکه وجود دارد به طوری که عده‌ای معتقدند قیمت‌ها می‌تواند بیش از این افزایش یابد؛ در صورتی که برخی دیگر بر این باورند که قیمت‌ها خیلی سریع رشد کرده است. به احتمال زیاد در حاضر سکه در حال جبران عقب ماندگی خود به نسبت دلار است چراکه با توجه به قیمت ارز نمی‌توان ادعا کرد که اکنون حباب مثبت در قیمت سکه شکل گرفته است. اگر قیمت سکه را با بهای انس جهانی مقایسه کنیم، حباب مثبتی در آن وجود ندارد.

از این رو، به نظر بنده کسی که اظهار می‌کند قیمت‌ها بیش از حد بالاست احتمالا مغرضانه این مطلب را بیان می‌کند.

به اعتقاد سلیمانی، توسعه ظرفیت خزانه داری سکه توسط بانک مرکزی می‌تواند به کاهش اختلاف میان دو بازار کمک شایانی کند.

وی گفت: بهتر است ظرفیت خزانه بانک‌های عامل در بازار گواهی سپرده بورس کالا افزایش یابد تا این بانک‌ها بتوانند براساس ظرفیت‌های جدید ایجاد شده گواهی سپرده‌های بیشتری در بازار صادر کنند و در نتیجه به کمک این اقدام فاصله قیمتی سکه در دو بازار کمتر شود.

این کارشناس بازار سرمایه معتقد است، اساسا این که قیمت سکه و طلا با چه شتابی حرکت کند مبحثی است که به نظر می‌رسد متولیان در بانک مرکزی و نهاد‌های دولتی قادر هستند با عواملی مثل افزایش عرضه نبض قیمت‌ها را در دست بگیرند.

در این میان در بورس کالا نماد‌های معاملاتی گواهی سپرده سکه با محدودیت‌هایی در خزانه بانک‌های عامل مواجه هستند و اگر این ظرفیت کمی افزایش یابد (فرضا حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد) احتمال دارد فرصت آربیتراژ بین بازار آزاد و بورس کالا تا حد زیادی کاهش یابد؛ اما این که قیمت واقعی سکه در چه محدوده‌ای است را به نظر بنده باید اجازه دهیم مکانیسم عرضه و تقاضا در بازار تعیین کرده و به تعادل برسد.