گام‌های عملیاتی برای رشد شرکت‌های خلاق برداشته شود

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس جمهوری با توجه به اهمیت ویژه واحد‌های خلاق فعال در حوزه‌های علوم انسانی، اجتماعی و صنایع فرهنگی در اقتصاد دانش بنیان و در جهت اجرای ماده ۶ قانون جهش تولید دانش‌بنیان «آیین نامه اجرایی توسعه زیست‌بوم واحد‌های خلاق» را برای اجرایی شدن ابلاغ کرد تا با این گام، رشد شرکت‌های خلاق در ابعاد کیفی و کمی اتفاق بیفتد.

مسوولیت اجرای این آیین‌نامه به عهده ستاد فناوری‌های نرم و توسعه صنایع خلاق است تا با اجرایی شدن آن، توسعه زیست بوم نوآوری و فناوری کشور به عنوان مکمل اقتصاد دانش بنیان، ارتقا سهم واحد‌های خلاق در اقتصاد و ایجاد اشتغال و ثروت افزایی محقق شود.

در این آیین‌نامه آمده است: در چارچوب سیاست‌های کلی تحول اقتصادی و قانون جهش تولید دانش بنیان و بر اساس تاکیدات و تدابیر مقام معظم رهبری مبنی بر تقویت و ضرورت توجه به صنایع خلاق، فناوری‌های نرم و علوم انسانی به عنوان مکمل اقتصاد دانش بنیان، فناوری‌های نرم و صنایع خلاق یکی از محور‌ها و رسالت‌های اصلی فعالیت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است.

در تبصره بند ب ماده ۶ قانون جهش تولید دانش بنیان ذکر شده که «واحد‌های خلاق، افراد حقیقی و حقوقی غیردولتی هستند که در حوزه صنایع فرهنگی و علوم انسانی و اجتماعی فعالیت دارند و از مهارت‌های انسانی، نوآوری و فناوری‌های جدید برخوردار هستند و نسبت به ارائه محصولات نوآورانه و فناورانه و با بهره گیری از الگو‌های جدید کسب و کار اقدام می‌کنند.»

در تبصره بند ب ماده ۶ قانون جهش تولید دانش بنیان آمده است: «دستگاه‌های اجرائی موضوع ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری مجازند املاک، زمین و ساختمان‌های خود را برای استقرار شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان، پارک‌های علم و فناوری، سرا‌های نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی و واحد‌های خلاق، بدون واگذاری مالکیت، طبق قوانین و مقررات در اختیار آن‌ها قرار دهند. آیین نامه اجرائی این بند حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این قانون توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه می‌شود و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد. واحد‌های خالق، افراد حقیقی و حقوقی غیردولتی هستند که در حوزه صنایع فرهنگی و علوم انسانی و اجتماعی فعالیت دارند و از مهارت‌های انسانی، نوآوری و فناوری‌های جدید برخوردار هستند و نسبت به ارائه محصولات کالا و خدمات نوآورانه و فناورانه و یا بهره برداری از الگو‌های جدید کسب وکار اقدام می‌کنند. تشخیص مصادیق واحد‌های واجد شرایط فوق برعهده معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است.»

در این آیین نامه آمده است: «این واحد‌ها که دارای جوهره رشد بر پایه نوآوری برای ارائه و توسعه محصولات و خدمات جدید و مدل‌های نوین کسب و کار هستند بخش قابل توجهی از اقتصاد جهان را تشکیل می‌دهند و به دلیل اشتغال بیش از ۵۰ درصد ظرفیت نظام آموزش عالی در رشته‌های علوم انسانی و هنر و همچنین نفوذ فراگیر این حوزه‌ها در سطح جامعه، مزیت‌های قابل توجهی در ایجاد اشتغال برای نیروی جوان، نوآور، خلاق و تحصیل کرده و توسعه پایدار اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دارند.»

بنابر تاکید این آیین‌نامه؛ «سند ملی توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم» و «قانون جهش تولید دانش بنیان» دو مرجع قانونی تعیین مصادیق و طراحی حمایت‌ها و خدمات این دسته از کسب و کار‌ها هستند. در این سند مسسولیت دبیرخانه امور بررسی صلاحیت واحد‌های خلاق و مراجع تشخیص صلاحیت به ستاد فناوری‌های نرم و توسعه صنایع خلاق واگذار شده است.»

شرکت‌ها و موسسات خلاق، اشخاص خلاق، مراجع تشخیص صلاحیت، صنایع خلاق و فرهنگی که در خانه‌های خلاق و نوآوری در حوزه‌هایی، چون «صنایع دیداری و شنیداری»، «بازی رایانه‌ای، ویدئویی و موبایلی»، «اسباب بازی و سرگرمی»، «یادگیری، فناوری و آموزشی»، «هنر‌های تجسمی و هنر‌های نمایشی»، «طراحی»، «معماری»، «چاپ، نشر و نوشت افزار»، «مد و پوشش»، «واقعیت افزوده، مجازی و ترکیبی»، «صنایع دستی، گردشگری و میراث فرهنگی»، «گیاهان دارویی و طب سنتی»، «تجهیزات توانبخشی و ورزشی»، «علوم انسانی کاربردی»، «خدمات زیرساخت واحد‌های خلاق»، «سلامت، غذا و محیط زیست»، «الگو‌های نوین کسب و کار»، «نوآوری اجتماعی» و «ورزش و تندرستی» فعالیت دارند در این زیست بوم مدنظر هستند.

«توسعه زیست بوم نوآوری و فناوری در کشور و تبیین و ارتقای سهم شرکت‌های خلاق در اقتصاد» مهم‌ترین هدفی است که این آیین‌نامه دنبال می‌کند.

"آیین نامه اجرائی این بند حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این قانون توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه می‌شود و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد"همچنین «توسعه اشتغالزایی پایدار بر پایه کاربردی سازی و تجاری سازی صنایع خلاق، نرم، فرهنگی و علوم انسانی و اجتماعی، کارآفرینی برای نیروی انسانی تحصیل کرده و دارای استعداد و مهارت» هم دیگر هدفی است که مجریان این آیین نامه در نظر دارند.

«فعال کردن مشاغل مبتنی بر نوآوری و فناوری در مناطق محروم و کم برخوردار»، «ایجاد و تقویت برند‌های واحد‌های خلاق در صنایع و محصولات فرهنگی کشور و خدمات جدید مبتنی بر فناوری و نوآوری»، «تقویت صادرات و همکاری‌های بین المللی در حوزه صنایع خلاق و فرهنگی و کسب و کار‌های نوآورانه»، «توسعه بازار و کیفیت محصولات و خدمات واحد‌های صنایع خلاق»، «توسعه خانه‌های خلاق و نوآوری، کارخانه‌های نوآوری و پارک‌های علم و فناوری در دامنه زیست بوم صنایع خلاق»، «توسعه خدمات و سازمان‌های ارائه کننده محصولات و خدمات زیرساخت برای تهیه، تسهیل و تسریع نیازمندی‌های مرتبط با واحد‌های خلاق» و «ترویج آموزش فرهنگ نوآوری و کارآفرینی بر پایه صنایع خلاق» هم دیگر اهداف این آیین نامه تعیین شده است.

در بخش دیگری از این آیین نامه آمده است که با هدف سیاستگذاری و تصویب فرآیند‌های اجرایی، معیار‌های تشخیص واحد‌های خلاق، برنامه‌های خدماتی و حمایتی و نظارت بر حسن تحقق اهداف این آیین نامه کارگروهی متشکل از معاون علمی و فناوری رییس جمهوری، دبیر ستاد فناوری‌های نرم و توسعه صنایع خلاق، رییس مرکز امور شرکت‌ها و موسسات دانش بنیان، معاون سیاستگذاری و توسعه، معاون مرکز توسعه مدیریت و جذب سرمایه، رییس مرکز توسعه فناوری‌های راهبردی، نماینده شورای عالی انقلاب فرهنگی، نماینده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نماینده وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، نماینده وزارت آموزش و پرورش، نماینده وزارت صنعت، معدن و تجارت، نماینده وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، نماینده وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، نماینده صندوق نوآوری و شکوفایی، دو نفر از اشخاص حقیقی متخصص در حوزه فناوری‌های نرم و صنایع خلاق و نماینده سایر بخش‌های معاونت علمی و فناوری و دستگاه‌های مرتبط تشکیل خواهد شد.

به این کارگروه وظایفی، چون سیاستگذاری و تصویب فرآیند‌های اجرایی آیین نامه، تصویب و تنوع حدود خدمات، حمایت‌ها و اعتبارات، پیگیری از دستگاه‌ها های اجرایی، نهاد‌های عمومی و حاکمیتی برای شکل گیری، رفع موانع، توسعه حمایت‌ها از کسب و کار واحد‌های خلاق، حمایت از ایجاد و تقویت نهاد‌های زیست بوم نوآوری و فناوری و ... محول شده است.

این آیین نامه تاکید دارد که باید محصول و خدمات شرکت دارای نوآوری باشد، سطح متمایزی از نوآورانه بودن محصول و خدمات اثبات شود، دارای اثربخشی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی باشد، شرکت یا فرد باید مالکیت قانونی محصول یا خدمت را داشته باشد و توانمندی نیروی انسانی متناسب با محصول و خدمات وجود داشته باشد و ایده و محصول تجاری شده باشد.

در صورت احراز این موارد شرکت‌ها و افراد می‌توانند از حمایت‌های ذیل این آیین نامه، چون خدمات «توانمندسازی»، «استقرار دفاتر فعالیت در اماکن دارای کاربری مسکونی»، «بهره مندی کارکنان کلیدی واحد خلاق از تسهیلات نظام وظیفه»، «تسهیلات و خدمات صندوق پژوهش و فناوری صنایع خلاق»، «یارانه‌ها و تسهیلات مربوط به خرید از نمایشگاه دایمی ایران ساخت»، «تسهیل و مساعدت مالی برای حضور در نمایشگاه‌های تخصصی داخلی و خارجی»، «معافیت از پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی قراردادها»، «تسهیلات مرتبط با بیمه‌های بازرگانی»، «استفاده از فرصت‌های رایگان و تخفیفی پخش آگهی و تولید برنامه‌های ترویجی و فرهنگ سازی در صداوسیما» و ... بهره‌مند شوند.