چرا معمار تحریم‌های ایران به دولت بایدن آمد؟

این اقدام، در ادامه سیاست‌های متناقضی است که بایدن علی‌رغم وعده‌های خود برای بازگشت به برجام و از سر گرفتن تحریم‌ها علیه ایران انجام داده است.

اطلاعات شخصی زیادی از ریچارد نفیو در دست نیست، اما درباره سوابق سیاسی‌اش مشخص است که سال 2006 برای اولین بار به وزارت خارجه آمریکا پیوست. ریچارد نفیو از این سال تا ۲۰۱۱ در دفتر امنیت بین‌المللی و منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای در وزارت امور خارجه آمریکا خدمت می‌کرد و در این جایگاه بخشی از تیمی بود که به تصویب ۴ قطعنامه (۱۷۹۷، ۱۷۴۷، ۱۸۰۳، ۱۹۲۹) در شورای امنیت علیه ایران کمک کرد.

او سال ۲۰۱۳ به تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای آمریکا پیوست و سرپرستی کارشناسان مسائل تحریمی در این تیم را به عهده گرفت. از نفیو به جهت نقشی که در همین دوران در طراحی شبکه تحریم‌ها علیه ایران داشته به عنوان یکی از اصلی‌ترین معماران شبکه تحریم‌ها ضد ایران یاد می‌شود.

نفیو در کتابش به نام «هنر تحریم‌ها؛ نگاهی از درون میدان»، که در سال ۲۰۱۷ توسط دانشگاه کلمبیا منتشر شده نظرش را درباره چگونگی استفاده از تحریم‌ها به عنوان راهبردی در دل سیاست خارجی آمریکا به طور موسع بیان کرده و پیشنهاداتی را برای افزایش کارایی تحریم‌ها مطرح کرده است.

"این اقدام، در ادامه سیاست‌های متناقضی است که بایدن علی‌رغم وعده‌های خود برای بازگشت به برجام و از سر گرفتن تحریم‌ها علیه ایران انجام داده است"

با آنکه مقام‌های آمریکایی همواره ادعا می‌کنند که هدف تحریم‌ها مردم ایران نیست مطالعه کتاب نفیو آشکار می‌کند که  هدف تحریم‌ها در وهله اول تحت فشار قرار دادن مردم، به خصوص از طریق هدف قرار دادن دستگاه شناختی آنها است. به عنوان مثال او در جایی از کتاب به صراحت از ضرورت آزاد گذاشتن واردات کالاهای تجملی برای ترویج احساس نابرابری در جامعه و همچنین تهی کردن منابع ارزی ایران در حین اجرای تحریم‌ها سخت گفته است. طبق توصیه‌های او ورود فناوری‌های ارتباطی مرتبط با فضای مجازی به کشور تحریم‌شده را نیز باید تسهیل کرد تا  مردم از این طریق به مقایسه شرایط خود با جهان پرداخته و اصطلاحاً گزندگی تحریم‌ها را بیشتر حس کنند.

در صفحه ۱۱۱ کتاب ریچارد نفیو، درباره اثرات چنین سیاستی آمده است: «ارز از کشور خارج می‌شد، در حالی که کالاهای لوکس وارد می‌شدند و گزارش‌هایی از تشدید نابرابری‌های درآمد و تورم به بیرون آمد. این، انتخاب ترجیحی ما بود و تصمیمی بود که برای کمک به تشدید فشارها روی حکومت ایران، از منابعی در داخل کشور گرفته شده بود.»

نفیو در ادامه می‌نویسد: «ایالات متحده و شریکانش از دانش خود درباره روایت انقلاب ایران و هراس از تفرقه‌های اقتصادی به عنوان روشی آگاهانه برای جدایی انداختن میان رژیم و مردم استفاده کرد و ایده عزت برنامه هسته‌ای ایران که قبلاً آسان به مردم فروخته می‌شد را پرهزینه‌تر کرد.»

«ریچارد نفیو»، البته از منتقدان شدید تحریم‌های دوران ترامپ و سیاست فشار حداکثری بود، اما انتقادات او نه متوجه اصل استفاده از تحریم برای اعمال فشار بر ایران بلکه بر ضرورت استفاده هوشمند از آن متمرکز بود.

او به عنوان مثال، هشدار داده که استفاده مفرط و بی‌برنامه از تحریم‌ها می‌تواند به ضدضربه‌شدن کشور هدف منجر شود. نفیو همچنین بر ضرورت همراه کردن متحدان آمریکا در اجرای تحریم‌ها تأکید کرده است.

بر همین اساس به نظر می‌رسد انتخاب او بی‌ارتباط با اجرای راهبرد «فشار هوشمندانه» که جو بایدن اعلام کرده قصد دارد آن را جایگزین سیاست «فشار حداکثری» کند نیست. از جمله عناصر مهم این سیاست- آن‌طور که بایدن آن را توضیح داده- اولاً همراه کردن کشورهای اروپایی با سیاست‌های آمریکا علیه ایران و ثانیاً اجرای فشار به گونه‌ای است که در فضای بین‌المللی به صورت ضدیت با دیپلماسی یا یکجانبه‌گرایی تعبیر نشود.  

۲۳۳۱۱