اولین جلسه دفاعیات حمید نوری در دادگاه استکهلم چگونه گذشت؟

 

دادگاه حمید نوری متهم به مشارکت در اعدام‌های ۶۷ صبح روز سه‌شنبه، دوم آذر (۲۳ نوامبر) در استکهلم برگزار شد. نوری در نخستین قسمت دادگاه در جلسه رسیدگی به اتهامات خود پذیرفت که از سال ۱۳۶۱ تا سال ۱۳۷۲ در زندان اوین بوده است.

دادگاه رسیدگی به اتهامات حمید نوری تاکنون جلسات مختلفی برگزار کرده است. اما اکنون برای نخستین بار است که نوری دفاعیات خود را در دادگاه بیان می‌کند. 

به کانال دویچه وله فارسی در اینستاگرام بپیوندید

وکیل حمید نوری پیش از جلسه دادگاه گفته بود که موکلش اتهامات را نمی‌پذیرد و این اعدام‌ها هرگز اتفاق نیافتاده است. او افزود موکلش در زمان اعدام‌ها به خاطر تولد فرزندش در مرخصی بوده است.

حمید نوری ۶۰ سال دارد و دادگاه سوئد او را به "نقض فاحش قوانین بین‌المللی" و "قتل عمد" متهم کرده است. زندانیان سیاسی سابق هویت او به عنوان دادیار زندان گوهردشت کرج و یکی از دست‌اندرکاران اعدام زندانیان در تابستان ۶۷ را تایید کرده‌اند.

ایرج مصداقی، زندانی سیاسی پیشین و شاهد پرونده درباره نخستین دفاعیات نوری به دویچه‌ وله می‌گوید: «حمید نوری در اولین جلسه دفاعیاتش سعی کرد نوعی جلوه بدهد که گویا اسنادی را برای اولین بار افشا می‌کند و راجع به مواردی که به هیچ وجه و هیچ کجا مطرح نشده را در این دادگاه مطرح می‌کند.

" دادگاه حمید نوری متهم به مشارکت در اعدام‌های ۶۷ صبح روز سه‌شنبه، دوم آذر (۲۳ نوامبر) در استکهلم برگزار شد"نوری تاکید کرده که او موفق و پیروز خواهد شد و بعد از اینکه این دادگاه تمام شد با قاضی، دادستان و هیئت ژوری از ایران تماس خواهد گرفت. نوری سعی می کرد امروز خودش را مطمئن جلوه بدهد و به نتیجه دادرسی و موضوع بی‌گناهی خود مطمئن هست.»

ایرج مصداقی افزود آنچه را که حمید نوری می‌خواست به عنوان رازها مطرح و افشا بکند مربوط به بند یک آموزشگاه اوین بوده و او تمام آن چیزی که مطرح شده را در کتاب خود آورده است.

مصداقی ادامه می‌دهد نقشه‌های اتاق‌ها با جزئیات دقیق آنها و نام واقعی و مستعار مسئولان زندان اوین قبلا مطرح شده و او درباره این افراد ده‌ها صفحه نوشته و حتی با تصاویرشان در کتاب‌هایش اطلاعاتی را منتشر کرده است.

تظاهرات در استکهلم

سابقه جنایت در کردستان و استخدام در اوین

ایرج مصداقی در ادامه در ارتباط با استخدام حمید نوری در اوین هم گفت، حضور او در کردستان قبلا در پرونده‌اش قید شده بود. نوری در داگاه توضیح داد که بعد از اینکه از کردستان برگشته تقاضای استخدام در اوین را داده و پذیرفته شده است.

مصداقی در این ارتباط گفت: «این موضوع نشان‌دهنده این است که اتفاقا افرادی که سوابق جنایتکارانه در کردستان دارند به سادگی می‌توانند در اوین استخدام شوند و در آنجا به جنایات خود ادامه بدهند.»

آیا دادگاه قانع شد؟

مصداقی در ادامه به این موضوع هم اشاره کرد که نوری "نتوانسته دادگاه را تحت تاثیر خود قرار بدهد چونکه مواردی را که مطرح کرده قبلا در پرونده آمده است".

او در ادامه افزود: «نوری کشتار سال ۶۷ را انکار می‌کند، اما اسناد و مدارک کافی برای وقوع این جنایت وجود دارد. اینقدر این اسناد و مدارک مستدل هست که ایشان را در سلول انفرادی نگه داشته‌اند. فتوای خمینی، نوار صوتی آیت‌الله منتطری و صحبت اعضای هیئت کشتار۶۷ هست.

آنها بعدا اعتراف کردند. اما اکنون اینها افتخار می‌کنند به کاری که انجام دادند.» 

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

حمید نوری در نوامبر سال ۲۰۱۹ هنگام ورود به سوئد در فرودگاه استکهلم بازداشت شد و کیفرخواست علیه او پس از ۲۰ ماه بازداشت موقت صادر شده بود. 

دادگاه رسیدگی به پرونده نوری از اهمیتی تاریخی برخوردار است، چرا که کشتار زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ سال‌هاست در گزارش‌های نهادهای حقوق بشری مطرح شده، اما هیچ متهمی تا کنون در این ارتباط محاکمه نشده است.

طبق گفته مقامات قضائی سوئد دادگاه استکهلم تا ۱۴ آوریل ۲۰۲۲ ادامه خواهد یافت.

• گزارش تازه عفو بین‌‌الملل در مورد کشتار سال ۶۷؛ "نام‌های جعلی"، چهره‌های واقعی

  تصاویر ۱۳ قربانی اعدام‌های سال ۶۷. از بالا چپ به راست: جبار شبانی، مریم پاکباز، ابوالقاسم زهرایی، نسرین رجبی، اقدس همتی، محمدرضا صادقی، سیمین خیریه صفایی، آصف رزم‌دیده، پرویز سلیمی، محمود پولچی، امیرهوشنگ هادی‌خانلو و سید احمد سیدین. حکومت ایران در جوابیه خود به نماینده ویژه سازمان ملل در رابطه با اعدام‌ این افراد گفته بود، این اسامی "جعلی" بوده و این افراد "وجود خارجی نداشته‌اند".

• گزارش تازه عفو بین‌‌الملل در مورد کشتار سال ۶۷؛ "نام‌های جعلی"، چهره‌های واقعی

  نسرین رجبی (نشسته در عکس) یکی از قربانیان کشتار ۶۷ بود. مقام‌های ایران سال ۶۸ در جوابیه‌ای به نماینده حقوق بشر سازمان ملل نه تنها قتل او را انکار کردند بلکه مدعی شدند این نام جعلی است و چنین کسی وجود خارجی ندارد.

  "نوری در نخستین قسمت دادگاه در جلسه رسیدگی به اتهامات خود پذیرفت که از سال ۱۳۶۱ تا سال ۱۳۷۲ در زندان اوین بوده است.دادگاه رسیدگی به اتهامات حمید نوری تاکنون جلسات مختلفی برگزار کرده است"اما طاهره خرمی (ایستاده) به سازمان عفو بین‌الملل گفته او و نسرین رجبی هر دو به اتهام حمایت از مجاهدین خلق در اوایل دهه ۶۰ در ایلام زندانی شده بودند.

• گزارش تازه عفو بین‌‌الملل در مورد کشتار سال ۶۷؛ "نام‌های جعلی"، چهره‌های واقعی

  طبق گزارش عفو بین‌الملل در گواهی فوت قربانیان که با پیگیری و به درخواست خانواده آنان صادر شده، در بیشتر موارد اطلاعات نادرست، گمراه‌کننده یا ناقص در مورد علت، شرایط و تاریخ فوت درج شده است. تصاویری از گواهی‌های فوت مربوط به سه قربانی کشتار ۶۷ که به دست عفو بین‌الملل رسیده است.

• گزارش تازه عفو بین‌‌الملل در مورد کشتار سال ۶۷؛ "نام‌های جعلی"، چهره‌های واقعی

  تصویری از اقدس همتی و همسرش حسین مؤکدی در روز ازدواج. اقدس همتی نیز یکی از قربانیان کشتار ۶۷ بود که مقام‌های ایران اعدام او را انکار کردند. به رغم این انکار، مقام‌های امنیتی به خانواده اقدس همتی اطلاع داده بودند که او کجا دفن شده است.

• گزارش تازه عفو بین‌‌الملل در مورد کشتار سال ۶۷؛ "نام‌های جعلی"، چهره‌های واقعی

  پنج قربانی سال ۶۷ که در جریان کشتار جمعی در ایلام اعدام شدند.

  به گفته عفو بین‌الملل اجساد آنان توسط خانواده‌هایشان در یک گور جمعی در حومه گورستان صالح‌آباد در خارج از ایلام پیدا شد. از بالا سمت چپ: جسومه حیدری‌زاده، حکیمه ریزه‌بندی، نسرین رجبی، فرح اسلامی و مرضیه رحمتی.

• گزارش تازه عفو بین‌‌الملل در مورد کشتار سال ۶۷؛ "نام‌های جعلی"، چهره‌های واقعی

  تصاویری از سنگ قبر هشت قربانی اعدام‌های سال ۶۷: مجید عراقی، طاهر بزاز، اقدس همتی، محمدحسن رحیمی مطعم، مریم پاکباز، محمد صفائی (فخودی)، نسرین رجبی و پرویز سلیمی. به گفته عفو بین‌‌الملل ایران در سال ۶۸ در جوابیه خود به سازمان ملل این افراد را "دارای وجود خارجی" ندانسته و قتل آنان را انکار کرده بود. با این حال نهادهای امنیتی محل دفن آنان را به خانواده‌هایشان اطلاع داده بودند.

• گزارش تازه عفو بین‌‌الملل در مورد کشتار سال ۶۷؛ "نام‌های جعلی"، چهره‌های واقعی

  یک گور دسته‌جمعی در شهر قروه در استان کردستان که در جریان کشتار تابستان ۶۷ اجساد زندانیان سیاسی سنندج در آنجا به خاک سپرده شدند.

  "او افزود موکلش در زمان اعدام‌ها به خاطر تولد فرزندش در مرخصی بوده است.حمید نوری ۶۰ سال دارد و دادگاه سوئد او را به "نقض فاحش قوانین بین‌المللی" و "قتل عمد" متهم کرده است"تابستان دو سال پیش این قبر گروهی با بولدوزر تخریب و زیر و رو شد.

• گزارش تازه عفو بین‌‌الملل در مورد کشتار سال ۶۷؛ "نام‌های جعلی"، چهره‌های واقعی

  گمان می‌رود اجساد گروهی از زندانیان سیاسی در سال ۶۷ در یک گور دسته‌جمعی در این نقطه در مشهد به خاک سپرده شده باشد. به گفته عفو بین‌الملل این منطقه به شدت تحت کنترل امنیتی قرار دارد و به خانواده‌های قربانیان اجازه برگزاری هیچ‌گونه تجمع و مراسم یادبودی داده نمی‌شود. احتمال می‌رود در این قطعه زمین ساخت و ساز صورت بگیرد.

• گزارش تازه عفو بین‌‌الملل در مورد کشتار سال ۶۷؛ "نام‌های جعلی"، چهره‌های واقعی

  گورستان خاوران در جنوب شرق تهران که در گذشته از سوی مقامات قضایی و سازمان زندان‌ها به اسم "لعنت‌ آباد" خوانده می‌شد. در این گورستان پیکر کسانی که به دلایل سیاسی یا عقیدتی زندانی و اعدام شده بودند، به خاک سپرده شدند.

  اواخر سال ۶۷ شماری از خانواده‌های زندانیان سیاسی دریافتند که اجساد عزیزانشان به صورت مخفیانه و بدون نام و نشان در گورهای جمعی در خاوران دفن شده است.

• گزارش تازه عفو بین‌‌الملل در مورد کشتار سال ۶۷؛ "نام‌های جعلی"، چهره‌های واقعی

  عفو بین‌‌الملل در گزارش خود به تشریح سیاست‌های حکومت ایران در طول سه دهه گذشته برای پنهان کردن حقیقت از افکار عمومی در مورد "ناپدید کردن و اعدام سازمان‌یافته مخالفان" پرداخته است. عفو بین‌الملل از سازمان ملل خواسته تا درباره ناپدید شدن اجباری و اعدام‌ زندانیان سیاسی که در دهه ۶۰ خورشیدی بدون طی شدن روند قضایی و قانونی صورت گرفته، تحقیقات مستقل و کامل انجام شود.

• گزارش تازه عفو بین‌‌الملل در مورد کشتار سال ۶۷؛ "نام‌های جعلی"، چهره‌های واقعی

  در گزارش عفو‌ بین‌الملل با عنوان "اسرار به خون آغشته: چرا کشتار ۶۷ جنایت ادامه‌دار علیه بشریت است؟" آمده است: «تا زمانی ‌که جمهوری اسلامی به خانواده‌های قربانیان در مورد سرنوشت و محل دفن عزیزان‌شان اطلاعات ندهد و شفاف‌سازی نکند، هم‌چنان به "جنایت علیه بشریت" ادامه‌ می‌دهد.»