توافق در ایستگاه پکن؛ احیای روابط همسایگی در دستور کار تهران و ریاض

خبرگزاری میزان – چهار دور مذاکره ایران و عربستان در سطح امنیتی با میانجیگری عراق و مذاکرات میان هیئت‌های دو کشور در عمان در نهایت به مذاکرات فشرده پنج روزه‌ای در پکن منجر شد که نقطه عطفی را در موضوع روابط ایران و عربستان رقم زد.

مذاکرات پکن که با سفر علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان به چین برگزار شد، در واقع اقدامی بود که در چارچوب درخواست شی جین پینگ، رئیس جمهور چین از آیت الله رئیسی در جریان سفر اخیر رئیس جمهور کشورمان به این کشور و با هدف توسعه روابط دوجانبه با چین از یک سو و با عربستان از سوی دیگر انجام شد.

باید توجه داشت مذاکرات میان ایران و عربستان که از ۲ سال پیش و زیر نظر شورای عالی امنیت ملی آغاز شده بود، با رویکرد مورد تاکید دولت سیزدهم مبنی بر گسترش دوستی و حسن همجواری با کشور‌های اسلامی به خصوص همسایگان با جدیت قابل توجهی دنبال شد.

در نهایت روز ۱۹ اسفند ۱۴۰۱ در پایان مذاکرات سه جانبه ایران، چین و عربستان، بیانیه مشترکی به امضای علی شمخانی، نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان، مساعد بن محمد العبیان، وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی عربستان و وانگ یی، عضو شورای دولتی و رئیس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب حاکم چین رسید؛ بیانیه‌ای که از تحولات مثبت جدی در منطقه خبر می‌داد و به بمب خبری در رسانه‌های جهان تبدیل شد.

نگاهی به محتوای توافق میان ایران و عربستان، چشم انداز‌های مثبتی در روابط دو کشور را نشان می‌دهد؛ موضوع مهم و فراتر از دستاورد بازگشایی سفارت خانه‌ها و نمایندگی‌های دو کشور ظرف دو ماه در توافق مذکور، این است که طرفین در پی گفت‎وگو‌های صریح، همه جانبه، شفاف و سازنده میان طرفین قصد دارند سوءتفاهم‌های پیشین را با نگاه رو به جلو و تلاش بیشتر برای توسعه ثبات و امنیت منطقه‌ای رفع کنند و همکاری‌های کشور‌های حوزه خلیج فارس و جهان اسلام را با هدف مدیریت چالش‌های موجود افزایش دهند.

توافق مذکور از جهت وزن و تاثیرگذاری کشور‌های طرف توافق، دارای پتانسیل قابل توجهی برای حل و فصل چالش‌های منطقه در زمینه‌های مختلف است و می‌تواند علاوه بر تاثیرات مثبت بر روابط دو کشور ایران و عربستان، توسعه فزاینده روابط کشور‌های حوزه خلیج فارس را به دنبال داشته باشد و روابط مسالمت آمیز میان کشور‌ها و ملت‌های مسلمان منطقه را تقویت کند.

موید این ادعا، تلاش و نقش سازنده عراق و عمان به عنوان میزبان‌های پیشین نشست‌های میان ایران و عربستان است که با آگاهی از پیامد‌های مثبت رفع سوءتفاهم‌های میان این دو کشور بزرگ جهان اسلام، دست به ابتکاری این چنینی زدند.

امضای توافق میان ایران و عربستان و رفع سوءتفاهم‌ها هرچقدر که برای طرفین و منطقه ارزشمند و مفید است، می‌تواند برای دولت‌های متخاصم به ویژه آمریکا و البته رژیم صهیونیستی به نوعی به صدا درآورنده زنگ هشدار باشد.

دور از انتظار نیست که سیاست همسایگی دولت سیزدهم به دلیل قرار داشتن در نقطه مقابل رویکرد خاورمیانه‌ای آمریکا مبنی بر ایجاد تقابل میان کشور‌های منطقه از یک سو و تلاش رژیم صهیونیستی برای تفرقه افکنی با هدف تسهیل پروژه تاکنون ناکام عادی سازی روابط با کشور‌های عربی، قرار دارد.

عملکرد آمریکا در غرب آسیا در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که واشنگتن همواره درصدد ایجاد درگیری میان کشور‌های منطقه بوده و به ویژه تلاش زیادی برای پیشبرد پروژه ایران هراسی خود داشته است.

ناگفته پیداست که رژیم صهیونیستی زیر چتر سیاست‌های تفرقه افکنانه و ایران هراسانه آمریکا تلاش می‌کرد تا از خود چهره‌ای متفاوت به منطقه مخابره کرده و به کشور‌های منطقه القا کند که آن‌ها برای محافظت از خود در برابر ایران ناگزیر به همکاری و داشتن رابطه نزدیک با این رژیم هستند.

با در نظر داشتن موضوع نقش بر آب شدن همه نقشه‌های مذکور، لزوم توجه به حاشیه سازی‌ها و کارشکنی‌ها در توسعه مناسبات ایران و عربستان به ویژه در هفته‌ها و ماه‌های نخست پس از امضای توافق باید در دستور کار قرار بگیرد؛ زیرا توافق میان ایران و عربستان مانعی جدی در مسیر منافع آمریکا و رژیم صهیونیستی است.

از بعد بین المللی نیز نقش آفرینی چین در دستیابی ایران و عربستان به توافق، مانعی جدی برای سودا‌های منطقه‌ای آمریکاست؛ به گفته جان فلتمن، مقام ارشد سابق آمریکا، توافق ایران و عربستان با نقش آفرینی چین سیلی بر دولت بایدن و مدرکی متقن برای قدرت رو به رشد چین است.

پیامد‌های بالقوه توافق ایران و عربستان و برقراری مجدد تعاملات دیپلماتیک میان دو کشور را اینگونه برشمرد:

-خنثی سازی پروژه آمریکا در جهت ایران هراسی و انزوای ایران
-تسهیل مذاکرات رفع تحریم‌ها
-سرمایه گذاری عربستان و ایران در کشور‌های یکدیگر
-تثبیت و تقویت رویکرد حمایت از فلسطین در منطقه در برابر جنایت‌های تشدید شده رژیم صهیونیستی
-به حاشیه رفتن بیشتر توافقنامه آمریکایی موسوم به آبراهام برای عادی سازی روابط کشور‌های عربی مسلمان با رژیم صهیونیستی و ناکام ماندن طرح توطئه آمیز رژیم صهیونیستی مبنی بر گرم کردن روابط با کشور‌های مسلمان منطقه
-بهبود وضعیت امنیتی منطقه

به گفته تحلیلگران، ایران و عربستان هر دو به اندازه‌ای برابر از کاهش تنش‌های میان خود سود می‌برند و برخی ادعاهای مقام‎ها و کارشناسان غربی و صهیونیستی در این باره نوعی فرافکنی و تلاش برای کم اهمیت جلوه دادن توافق مذکور است. 

نکته‌ای که در پی توافق ایران و عربستان نمود بیشتری پیدا کرد موضوع رشد بیش از پیش احساسات ضد آمریکایی و ضد صهیونیستی در منطقه و ناامیدی کشور‌های منطقه از ادعای چتر امنیتی آمریکا است.

انتهای پیام/