رصدخانه ملی ایران افتتاح شد / فراهم‌سازی مسیر توسعه فناوری‌های دانش نجوم و اخترفیزیک

به گزارش گروه فناوری خبرگزاری دانشجو، طی مراسمی صبح امروز، دوشنبه هفتم تیرماه حسن روحانی، رییس جمهور دستور افتتاح رسمی رصدخانه ملی ایران با حضور معاون علمی و فناوری را صادر کرد. در این مراسم  مجموعه رصدخانه ملی ایران در قله گرگش واقع در مرکز کشور و در ارتفاع ۳۶۰۰ متری از سطح دریا و در ۴۰ کیلومتری جنوب کاشان از طریق ویدئو کنفرانس افتتاح شد و به بهره‌برداری رسید.

زیرساختی برای توسعه فناوری اخترفیزیک

این مجموعه در زیرساختی به مساحت ۸ هزار و ۵۰۰ متر مربع با زیربنای ۵ هزار و ۱۰۰ متر مربع شامل تلسکوپ ۳ و چهار دهم متری با فناوری روز، تلسکوپ یک متری، ابزار‌های رصدی پیشرفته، پایشگاه و همچنین ساختمان کنترل و لایه نشانی آیینه‌ها است.

تحقق این طرح کلان ملی فناورانه با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، دست‌یابی به اهداف ایران به عنوان مهمترین کانون منطقه‌ای نجوم و کیهان شناسی را محقق می‌کند. با سرمایه ۲۰۰ میلیارد تومانی بخش دولتی در این مجموعه، زمینه برای اشتغال ۴۰ نیروی انسانی خلاق به طور مستقیم فراهم شد.

رصدخانۀ ملی ایران به علت موقعیت جغرافیایی آن و ویژگی‌های نجومی بخصوص دید نجومی و طراحی تجهیزات رصدی آن، مطالعه اجرام درون کهکشان راه شیری، و دیگر کهکشان‌های عالم تا عمق ۷ میلیارد سال نوری، مواد میان ستاره ای، تحول ستاره‌ها و پدیده‌های پر انرژی را برای منجمان ایران و جهان فراهم خواهد ساخت.

برای انتقال تجربه و دانش فنی، مدیریت طرح بر عهده تیمی از دانشمندان و مهندسان ایرانی بوده و کلیه مراحل مرتبط با طراحی، ساخت و نصب و راه اندازی و همچنین امور اجرایی رصدخانۀ ملی به همت مدیران، دانشمندان، مهندسان و صنعتگران ایرانی‌انجام می‌شود. به طور همزمان از مشاوره متخصصین برجسته بین‌المللی استفاده شده است.

این پروژه ضمن این‌که حرکت به سوی مرز‌های دانش در حوزه نجوم، کیهان شناسی و علوم فضایی را هموار می‌کند بلکه صنعت مکانیک، اپتیک و کنترل ابزار دقیق را در یک محصول به چالش می‌کشد و مرز‌های هر سه صنعت راهبردی را فراتر از آنچه تاکنون به آن دست یافته اند گسترش می‌دهد.

بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته ایران‌ساخت

این نخستین پروژه از این نوع است که صفر تا صد آن توسط محققان و مهندسان کشورمان به اجرا در می‌آید و در آن مهندسی معکوس یا کپی از محصول مشابه وجود ندارد. تلسکوپ ۴/۳ متری رصدخانه ملّی ایران سازه مکانیکی به ارتفاع ۱۱ متر و وزن ۹۰ تن است.

"به گزارش گروه فناوری خبرگزاری دانشجو، طی مراسمی صبح امروز، دوشنبه هفتم تیرماه حسن روحانی، رییس جمهور دستور افتتاح رسمی رصدخانه ملی ایران با حضور معاون علمی و فناوری را صادر کرد"آینه‌های آن به قطر ۳.۴ متر (به وزن ۴۰۰۰ کیلوگرم) و ۶۰ سانتی متر با دقت نانو متر صیقل داده شده اند.

در ساخت و کنترل این تلسکوپ از فناوری اپتیک فعال استفاده می‌شود تا از امتیاز مکان رصدی که یکی از بهترین مناطق جهان است بهره‌مندی کامل صورت گیرد.

استقرار گنبد رصدخانه ملی ایران و توسعه دانش و فناوری

گنبد تلسکوپ به ارتفاع ۲۲ متر و قطر ۱۶ متر بر روی سازه‌ای بتنی در قله مذکور نصب شده است و تجهیزات مستقر در آن سرمایش مطلوب تلسکوپ را تامین می‌کنند. داده‌های تولید شده توسط تجهیزات رصدی این تلسکوپ و سایر تجهیزات رصدی مستقر در قله یکی از بزرگترین منابع تولید اطلاعات دیجیتال کشور خواهد بود.

سرریز دانش این طرح برای علم و فناوری ایران بسیار مغتنم است. بطور قطع پژوهشگاهی که این تلسکوپ و تجهیزات مرتبط با آن را طراحی کرده و به اجرا در آورده است جزء معدود موسسات جهان در تولید این محصول خواهد بود و به رقابت‌های جهانی در فن‌آوری راه خواهد یافت. بومی کردن دانش تولید و سنجش اپتیک صنعتی از دیگر فواید این طرح تاکنون بوده است. تولید محصول راهبردی لایه نشانی در مقیاس بزرگ از دیگر محصولات جانبی این طرح کلان ملی فناوری ایران‌ساخت است.