اینجا علم بر زمین نمی‌ماند

عکس آرشیوی است

ایسنا/زنجان همه ساله در هشتم محرم، زنجانی‌ها برای بیعت با عباس‌بن علی و نمایش شور و شعور حسینی گرد هم می‌آمدند، ولی دومین سال است که عزاداران حسینی برای حفظ سلامت خود و عزیزان‌شان در این مراسم حضور ندارند.

هشتم محرم؛ امروز در مجالس روضه اربا اربا شدن علی‌اکبر اشک را از چشمان محبان اهل بیت (ع) جاری کرده و حال روز هشتم محرم به نیمه رسیده است؛ آفتاب تیغ می‌کشد و سایه‌ها زیر پایمان است. حالا دل همه محبان اهل بیت (ع) در زنجان به تپش افتاده است. همه منتظر آغاز قرار عاشقانه‌ای هستند که سالیان سال، برقرار بوده است.

تا چشم کار می‌کند، سیاه‌پوشی دوشادوش سیاه‌پوش دیگری ایستاده است. آدم‌ها همچون حلقه‌های زنجیر به هم متصل هستند.

"هشتم محرم؛ امروز در مجالس روضه اربا اربا شدن علی‌اکبر اشک را از چشمان محبان اهل بیت (ع) جاری کرده و حال روز هشتم محرم به نیمه رسیده است؛ آفتاب تیغ می‌کشد و سایه‌ها زیر پایمان است"تفاوتی ندارد معتقد به چه دینی و مذهبی باشد، اصلا همین که آزاده باشی کافیست. دعوتنامه حضورت در این قرار عاشقانه به مهر ارباب که برسد، هیچ چیز نمی‌تواند تو را از این بزم دور کند، بزمی با ساقی عطشان. تصور کنید بزمی را که ساقیش عطشان است....

مشک را برداشته تنها به دریا می‌رود

آب‌شو ای کربلا! سقا به دریا می‌رود

قطره‌های اشک دنبالش به راه افتاده‌اند

مثل آن رودی که از صحرا به دریا می‌رود

موج، ساکت می‌شود با دیدنش، شوخی که نیست

ماه‌رویی خوش قدو بالا به دریا می‌رود

هیچ‌کس جرات ندارد سد راه او شود

ذوالفقار حضرت مولا به دریا می‌رود

او دلش دریاست، اما دل به دریا می‌زند

اولین بار است که دریا به دریا می‌رود! (۱)

عکس آرشیوی است

دعوتنامه که به اسمت صادر شود، به اینجا می‌آیی؛ حسینیه اعظم زنجان. این حسینیه در جنوبی‌ترین بخش بافت قدیمی شهر زنجان و در محله‌ای معروف به «سیدلر» واقع شده که به دروازه جنوبی شهر (دروازه قلتوق) مشرف است.

طبق اسناد، حسینیه اعظم قدمتی ۵۰۰ ساله دارد.آخرین بار در دهه ۴۰ بازسازی شده است. شبستان فعلی حسینیه اعظم درگذشته حیاط مسجد و تکیه حسینیه بوده که در قدیم پارچه بزرگی را آماده و مردان آن را روی ستون و خیمه برپا می‌کردند و عزاداری‌ها در خیمه به پا می‌شده است.

علم موجود در حسینیه به ۱۲۲۱ قمری برمی‌گردد و دو طرف این علم دهان مار بوده و مار نشان سلامتی و درمان است که دور نام اهل بیت (ع) آورده که نشان می‌دهد اهل بیت (ع) برای ما شفا هستند.

روی کتیبه  که مربوط به بازسازی است، سال ۱۲۶۱ قید شده است.

در این دسته نه علم‌کشی می‌کنند و نه از زنجیرزنی و طبل و دهل رایج در دسته‌های عزاداری خبری است. فقط سیل انسان‌های عزادار نوحه‌های سنتی و قدیمی را زمزمه می‌کنند و بر سر و سینه می‌زنند. جلوه این مراسم به سادگی، مردم دل‌های شکسته و چشمان گریان‌شان، نوحه‌های خاص، پیوستن خودجوش مردم به این دسته عزاداری و نذورات و اعتقادات مردم برای حاجت گرفتن است.

عکس آرشیوی است

اینجا پیر و جوان همه نوحه و تک‌بیت‌های قدیمی را به خوبی از حفظ هستند. در روزهای محرم این نواها لالایی مادران برای کودکان‌شان است. محبت عباس‌بن علی از همان دوران کودکی قطره قطره به جان‌شان نفوذ کرده و بارها ثابت کرده‌اند که در میدان‌های حق علیه باطل هر کدام‌شان عباسی برای زینب هستند.

همه ساله در یوم‌العباس (هشتم محرم) با نوای مداحان زنجانی و هم‌نوایی سوگواران حسینی همه کوچه و خیابان‌های منتهی به امامزاده سید ابراهیم (ع)، نوحه‌های «یل یاتار طوفان یاتار یاتماز حسینین پرچمی/ ای شمع حرم‌خانه قربانون اولوم عباس و هانسی گروهین بله مولاسی وار، شیعه‌لرین حضرت عباسی وار» به گوش فلک می‌رسد.

این روز در زنجان به یوم‌العباس مشهور است.

"همه منتظر آغاز قرار عاشقانه‌ای هستند که سالیان سال، برقرار بوده است.تا چشم کار می‌کند، سیاه‌پوشی دوشادوش سیاه‌پوش دیگری ایستاده است"در مسیر این دسته، هزاران رأس قربانی اعم از شتر، گاو و گوسفند ذبح می‌شود. همچنین در طول مسیر حرکت، مردم زنجان و دیگر میهمانانی که از راه‌های دور و نزدیک به زنجان آمده‌اند، نذورات نقدی خود را به اکیپ‌های ثابت و سیار جمع‌آوری نذورات تقدیم می‌کنند.

عظمت و شکوه این برنامه و حضور صدها هزار نفری مردم به‌قدری است که نظیر آن در هیچ کجای ایران دیده نشده است و زنجان در بین محافل مذهبی و فرهنگی کشور به‌عنوان پایتخت شور و شعور حسینی شناخته‌ شده و حسینیه اعظم، امروزه یکی از بزرگ‌ترین مراکز بزرگ شیعیان جهان به شمار می‌آید. از دیگر جنبه‌های حائز اهمیت دسته حسینیه اعظم زنجان، تعداد قربانیان ذبح شده است که سبب شده این مکان مقدس به‌عنوان دومین قربانگاه جهان اسلام بعد از منا در مکه و نخستین قربانگاه در جهان تشیع شناخته شود.

عکس آرشیوی است

هشتم محرم در گوشه به گوشه شهر زنجان بوی حسین و برادرش را می‌گیرد و  طنین یا عباس دل ‌شیفتگان حسینی را می‌نوازد. "یل یاتار، طوفان یاتار، یاتماز حسینین پرچمی" اینجا پرچم حسین همیشه بر افراشته است در هشتم محرم، زنجان وسعتی به تمام جهان می‌شود.

حالا دیگر آفتاب به سمت قرارگاه خود در حرکت است. ماه برای دیدن عزاداران قمر بنی هاشم با میانه آسمان می‌آید.

عزاداران از امام‌زاده سید ابراهیم (ع) که مقصد بود به حسینه اعظم باز می‌گردند. دیگر رجزی خوانده نمی‌شود، بلکه همگی آرام و حزین نوحه‌ای را زمزه کرده و برای فرق شکافته عباس‌بن علی و تنها سری که از پهلو به نیزه شد، می‌گریند.

ای شمع حرمخانه قربانون اولوم عبّاس

جان لار سنه پروانه قربانون اولوم عباس

ایلده شب تاسوعا سسلر آدوی دنیا

معناده دیَر زهرا قربانون اولوم عباس

دویسه قاپیوی سائل منظوری اولار حاصل

ای مونس اهل دل قربانون اولوم عباس

انسان و ملک سندن ایستلر کمک سندن

اَل بیزدن اتک سندن قربانون اولوم عباس

عکس آرشیوی است

از روزی که ویروس کرونا سایه بر زندگی مردم انداخته، انجام بسیاری از امور چهره جدید به خود گرفته که یوم‌العباس زنجانی‌ها نیز از این قاعده مستثنی نیست. سال گذشته زنجانی‌ها با مشارکت عظیم در طرح مواسات مومنانه نشان دادند که علاوه‌بر شور حسینی، شعور حسینی دارند و علم بر زمین نمی‌ماند.

(۱)عطر تربت ۳، مجموعه شعر منتخب سومین سوگواره ملی میعادگاه عاشورایی دانشجویان، صفحه ۵۴، شعر از حسین طاهری

انتهای پیام