دیپلمات‌های غربی: مذاکرات برجام احتمالا پس از سفر بایدن به خاورمیانه از سر گرفته می‌شود

خبرگزاری بلومبرگ روز جمعه دهم تیرماه به نقل از «دیپلمات‌های آگاه» گزارش داد که در پی شکست دور فشرده مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در دوحه، تلاش‌ها برای احیای برجام احتمالا پس از سفر جو بایدن به خاورمیانه در اواسط ماه ژوئیه از سر گرفته می‌شود.

بر اساس این گزارش، دو دیپلمات اروپایی که مستقیما در جریان مذاکرات دو روزه دوحه قرار دارند، گفته‌اند که به‌رغم عدم پیشرفت در دور تازه گفت‌وگوها برای حل‌وفصل اختلاف‌های باقی‌مانده بین تهران و واشینگتن، انتظار می‌رود که پس از «مهلت پیشنهادی»ِ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پایان ژوئیه نیز تلاش‌ها برای احیای توافق هسته‌ای با ایران همچنان ادامه یابد.

از زمان توقف مذاکرات احیای برجام تنش‌ها بر سر پرونده هسته‌ای ایران افزایش یافته که نشانه‌های آن از جمله صدور قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه تهران به دلیل عدم همکاری با آژانس و واکنش ایران با غیرفعال کردن دوربین‌های نظارتی آژانس است.

به نوشته بلومبرگ، یک شخص سوم آشنا به مذاکرات نیز احتمالی مشابه را مطرح کرده و از ادامه مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در پایتخت قطر پس از اتمام سفر رئیس جمهور بایدن خبر داده است.

این گزارش می‌افزاید که به گفته یکی از منابع آگاه، مذاکرات دوحه بر «تحریم‌های نفتی» متمرکز بوده و بحث بر سر سایر موارد اختلافی از جمله «دسترسی ایران به منابع مالی مسدود شده در کره جنوبی، تحریم شرکت‌های هواپیمایی و لغو مجازات‌های مربوط به تجارت با سپاه پاسداران» همچنان در جریان است.

این منبع آگاه که نخواست نامش فاش شود، در گفت‌وگو با بلومبرگ تصریح کرده که بعید است واشینگتن با مورد آخر (برداشتن تحریم‌های سپاه) موافقت کند اما دستیابی به توافق بر سر دو مورد نخست، امکان‌پذیر است.

بیشتر در این باره:

سالیوان می‌گوید بایدن در سفر به خاورمیانه به دنبال موضوع سامانه دفاع موشکی نیست

در این میان، با وجود ارزیابی منفی مقام‌های آمریکایی از چشم‌انداز احیای برجام به‌ویژه پس از ناکامی در مذاکرات دوحه، مقام‌های ایرانی از جمله حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه، بر ارزیابی «مثبت» تهران از این مذاکرات پافشاری کرده و گفته‌اند که تهران برای دستیابی به توافق هسته‌ای با قدرت‌های جهانی مصمم است.

به دنبال خروج «یک‌جانبه» آمریکا از برجام در سال ۹۷، دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری وقت ایالات متحده، تحریم‌های شدیدی علیه بخش مالی و صادرات نفت ایران وضع کرد.

ایران در واکنش یک سال بعد به‌تدریج از بسیاری تعهدات خود در چارچوب این توافق عدول کرده و علاوه‌بر از سرگیری غنی‌سازی ۲۰ و ۶۰ درصدی، پروتکل الحاقی برای بازدید سرزده بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را نیز به حالت تعلیق در آورده است.

بر اساس یکی از تازه‌ترین گزارش‌های این سازمان، ایران با آماده کردن آبشاری از ۱۶۶ دستگاه سانتریفوژ پیشرفته آی‌آر-۶ در سایت فردو، غنی‌سازی اورانیوم را تشدید کرده است.

سه قدرت اروپایی عضو برجام هم روز پنج‌شنبه ۹ تیر در بیانیه‌ای مشترک بار دیگر در مورد شتاب پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران هشدار دادند و جمهوری اسلامی را به انعقاد فوری توافق روی میز، فراخواندند.

جو بایدن قرار است در روزهای ۱۳ تا ۱۶ ماه ژوئیه از اسرائیل، سرزمین‌های فلسطینی و عربستان سعودی دیدار کند. به گفته خبرگزاری رسمی عربستان، آقای بایدن در سفر به این کشور در نشست مشترک رهبران کشورهای حاشیه خلیج فارس، مصر و اردن نیز شرکت خواهد کرد.