اوج‌گیری دوباره موارد ابتلا و مرگ از کرونا در ایران؛ وعده‌های عمل نشده و تبلیغ برای «واکسن ملی»

دو روز پس از پایان تعطیلات نوروزی در ایران، آمار رسمی نشان می‌دهد شمار مبتلایان به ویروس کرونا در ۲۴ ساعت، ۱۳ هزار و ۸۹۰ نفر افزایش یافت و ۱۷۲ نفر دیگر نیز جان خود را از دست دادند. 

معاون وزیر بهداشت ایران اعلام کرد که ۲۲۷ شهر در وضعیت قرمز و نارنجی قرار گرفته‌اند. 

از آنجایی که علائم ویروس پس از ابتلا، در بازده‌های زمانی متفاوت در افراد نمود پیدا می‌کند، پیش‌بینی می‌شود افزایش شمار مبتلایان کرونا در پی سفرهای نوروزی بیشتراز این شود. 

نهادهای داخل ایران نسبت به آمار رسمی تردید دارند و آمار واقعی را چند برابر می‌دانند.

وعده‌های عمل نشده و از دست رفتن افسار کرونا

سعید نمکی، وزیر بهداشت ایران با گلایه از عدم رعایت توصیه‌های ایمنی در تعطیلات نوروزی گفت تلاش شبانه‌روزی کادر درمان، شمار جان‌باختگان کرونا را دو رقمی کرده بود اما امروز «مهار اژدهای کووید-۱۹ چموش سرکش از دست ما در رفت.»

اما بسیاری انگشت انتقاد خود را به سوی دولت نشانه می‌گیرند که برنامه درستی در رابطه با واکسیناسیون عمومی ندارد. 

خبرگزاری بلومبرگ که سرعت واکسیناسیون در سراسر جهان را دنبال می‌کند با توجه به داده‌هایی که از ایران در دست دارد پیش‌بینی کرده با سرعت کنونی ۱۰ سال طول بکشد تا ۷۵ درصد از جمعیت کشور واکسینه شوند.

✅اینفوگرافیک - خبرگزاری بلومبرگ، با توجه به آخرین داده‌ها پیش‌بینی کرده، با نرخ کنونی ۳ هزار و ۸۰۶ دز واکسن در روز، در ایران بیشتر از ۱۰ سال طول خواهد کشید تا ۷۵ درصد از جمعیت واکسینه شوند و مردم بتوانند به زندگی عادی بازگردند. pic.twitter.com/pHZaS3zgCy

— VOA Farsi (@VOAIran) April 2, ۲۰۲۱

مقامات دولتی ایران نیز همچنان وعده‌های جدید می‌دهند بدون آنکه به وعده‌های پیشین خود عمل کرده باشند.   

آنها در آغاز، تأخیر در خرید واکسن را به تحریم‌ها مرتبط دانستند. واشنگتن پست در گزارشی به نقل از سخنگوی «کواکس»، برنامه توزیع واکسن سازمان بهداشت جهانی گفت هیچ منع قانونی بر سر خرید واکسن از سوی ایران وجود ندارد.  

در تاریخ پنجم فروردین ، کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو اعتراف کرد که ایران نتوانست به وعده خود مبنی بر واکسیناسیون ۱.۳ میلیون نفر تا پایان سال ۱۳۹۹عمل کند. او تاخیر واکسیناسیون در ایران را «معضلی جهانی» خواند و ۱۰ کشور ثروتمند را مقصر خرید ۷۵ درصد از کل واکسن های تولید شده در دنیا دانست.

کیانوش #جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و داروی #ایران می‌گوید تأخیر در #واکسیناسیون یک معضل جهانی است و ده‌ها کشور مانند ایران از واکسیناسیون عقب مانده‌اند.

"pic.twitter.com/pHZaS3zgCy— VOA Farsi (@VOAIran) April 2, ۲۰۲۱ مقامات دولتی ایران نیز همچنان وعده‌های جدید می‌دهند بدون آنکه به وعده‌های پیشین خود عمل کرده باشند"این اینفوگراف تعداد واکسیناسیون به نسبت هر صد نفر در هشت کشور و میانگین جهانی را نشان می‌دهد. موقعیت ایران را ببینید: pic.twitter.com/QXuOfKOmN7

— VOA Farsi (@VOAIran) March 26, ۲۰۲۱

در ماه بهمن، دولت ایران متعهد شده بود تا اول ماه فروردین، دو میلیون واکسن از روسیه وارد کند، یک واکسن با کوبا تولید کند و حتی قادر باشد به جهان واکسن صادر کند.

سخنگوی «گَوی» که مسئولیت هماهنگی توزیع واکسن و به اجرا درآوردن آن را در برنامه «کواکس» بر عهده دارد، به بخش فارسی صدای آمریکا گفت برای تحویل دزهای واکسن از طریق اولین مرحله تخصیص به مراکز شرکت‌کننده، چندین نکته مهم از جمله تأیید ضوابط قانونی نهادهای ناظر کشورها، توافق‌نامه‌های جبران خسارت برای هر دو طرف، برنامه ملی واکسیناسیون، و سایر عوامل لجستیکی مانند مجوزهای صادرات و واردات مدنظر قرار داده می‌شود.

چرا واکسن‌های سازمان جهانی بهداشت هنوز به ایران نرسیده است؛ پاسخ نهاد هماهنگی توزیع واکسن در برنامه کواکس به صدای آمریکا در آغاز ماه فوریه، وزیر بهداشت ایران از دریافت بیش از ۴ میلیون دز واکسن آسترازنکا تحت طرح توزیع واکسن «کواکس» خبر داد. اما تا امروز (یازدهم فروردین) خبری از واکسن دریافتی از سبد «کواکس» سازمان بهداشت جهانی نیست.

با بارگیری نخستین محموله ۷۰۰ هزار دوزی آسترازنکا از سبد «کواکس» در روز پانزدهم فروردین، مجموع واکسن‌های وارداتی چینی، روسی، هندی (که آن نیز فعلا متوقف شده است) به حدود یک میلیون و نیم واکسن می‌رسد.

به گفته مقامات وزارت بهداشت، تاکنون تنها ۱۶۱هزار و ۶۰۱ دز واکسن تزریق شده است.

وعده جدید واکسیناسیون با «واکسن ملی» تا پایان بهار ۱۴۰۰

همزمان با آغاز واکسیناسیون در جهان و تکاپوی کشورها بر سر خرید واکسن‌های تأیید شده، آیت‌الله علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی واردات واکسن‌های آمریکایی و بریتانیایی را ممنوع کرد.

تمرکز، بر واکسن تولید داخلی معطوف شد؛ ازواکسن «فخرا»، که توسط «سازمان پژوهش‌های نوین دفاعی» (سپند) وابسته به وزارت دفاع ایران تولید شده است تا واکسن «برکت» که فاز سوم آزمایش‌های بالینی را می‌گذراند. مقامات همچنین از راه‌اندازی کارخانه‌ای خبر داده‌اند که ادعاهای ضد و نقیضی در مورد ظرفیتش منتشر شده است.

در حالی که این ظرفیت، ۳ میلیون دز در ماه اعلام شده بود، حالا می‌گویند در مراحل بعدی قادر است تا ۱۲ میلیون دز واکسن در ماه تولید کند.

به عمل کار برآید ...

تایم لپس پروژه بزرگ احداث خط تولید صنعتی #واکسن کوویران برکت با ظرفیت تولید ۱۲ میلیون دز واکسن کرونا در گروه دارویی برکت بعنوان بزرگترین کارخانه واکسن سازی منطقه

/۱ pic.twitter.com/1cAsDS9YVj

— Kianush Jahanpur, MD 🇮🇷 (@drjahanpur) April 5, ۲۰۲۱

در همین حال، حضور آیت‌الله خامنه‌ای در بهشت زهرا بار دیگر توجه‌ها را به اینکه رهبر جمهوری اسلامی مدتها پیش واکسن زده است جلب کرد.

اما وزیر بهداشت ایران روز شانزدهم فروردین گفت هیچ یک از مقامات جمهوری اسلامی واکسن نزده‌اند و آقای خامنه‌ای نیز اعلام کرده که تنها واکسن ایرانی خواهد زد.

خصوصی‌سازی واردات واکسن 

حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران اعلام کرد که بخش خصوصی  برای واردات واکسن با ارز نیمایی چراغ سبز گرفته است. این خبر با انتقادهای زیادی همراه شد.

بسیاری از احتمال رانت ارزی ابراز نگرانی کردند و عده‌ای دیگر، توزیع ناعادلانه واکسن بر اساس ثروت و نفوذ را در پی سپردن واردات واکسن به بخش خصوصی مطرح کردند.

در عین حال رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی ایران گفته است کشورهای متقاضی واکسن، از قبل نیاز خود را پیش‌خرید کرده‌اند و دیگر واکسنی وجود ندارد که شرکت‌های خصوصی ایرانی بخواهند بخرند.

دکتر گنج‌بخش در گفت‌وگو با صدای آمریکا: خامنه‌ای قصد داشت واکسن چینی را به مردم ایران تحمیل کند دکتر امیرحسین گنج‌بخش، رئیس بخش بیوفتونیک انستیتوی ملی بهداشت آمریکا، به اعلام اخیر رئیس جمهوری ایران مبنی بر ورود بخش خصوصی به عرصه واردات واکسن در ایران واکنش نشان داد