زندگی‌نامه ابراهیم رئیسی؛ ابراهیم رئیسی؛ از قوه قضاییه تا قوه مجریه
بی بی سی فارسی
زندگی‌نامه ابراهیم رئیسی؛ تلاشی دیگر برای ریاست قوه مجریه
- پوریا ماهرویان
- بی‌بی‌سی
منبع تصویر،
Getty Images
توضیح تصویر،
ابراهیم رئیسی چه برنده انتخابات ریاست جمهوری باشد و چه بازنده، رئیس یکی از قوای سه‌گانه خواهد بود
از همان روزی که ابراهیم رئیسی، نامزد اصلی اصولگرایان، در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۶ نتوانست پیروز شود، بسیاری از کارشناسان او را رئیس قوه قضاییه احتمالی بعدی جمهوری اسلامی می‌دانستند. او کمتر از دو سال بعد در اسفند ۱۳۹۷ از نخستین تلاشش برای ریاست جمهوری با حکم آیتالله علی خامنه‌ای، جایگزین صادق لاریجانی در ریاست قوه قضاییه شد.
با این حال با اینکه هنوز نزدیک به سه سال از دوره‌اش در قوه قضاییه مانده، بار دیگر تصمیم گرفت بختش رای برای ریاست قوه مجریه بیازماید؛ با این تفاوت که به نظر دیگر نامزد قدری چون حسن روحانی را مقابلش ندارد.
هر چند او یکی از پنح نامزدی اصولگرایی بود که صلاحیتش برای انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ تایید شد، اما بسیاری او را نامزد اصلی و نامزدهای دیگر اصولگرا را پوششی او می‌دانستند؛ ادعایی که هم آقای رئیسی و هم نامزدهای دیگر تکذیب می‌کنند.
با این حال در مناظره بیشتر جدال‌های لفظی میان او و عبدالناصر همتی، نامزد میانه‌رو‌ها شکل گرفت و رقابت دو قطبی ضعیفی میان این دو ایجاد شد.
ابراهیم رئیسی چهار سال بعد از انتخابات ۱۳۹۶ در حالی دوباره وارد میدان رقابت شده که این بار ریاست یکی از قوای سه‌گانه را نیز در کارنامه کاری خود دارد، اما مخالفان‌شان همچنان بر این عقیده‌اند که بزرگترین ضعف او کماکان سابقه لاغر او در مدیریت اجرایی است و چهار دهه حضور در مسئولیت‌های ارشد او در قوه قضاییه برای اداره کشور کافی نیست.
اگر او بر مسند ریاست جمهوری بنشیند برای نخستین بار او در مقابل مجلس پاسخگو خواهد بود.
مخالفان آقای رئیسی می‌گویند که با توجه به رد صلاحیت گسترده نامزدهای اصلاح‌طلب و میانه‌رو، این بار همه شرایط برای او مهیا شده که بدون دردسر هشتمین رئیس‌جمهور ایران شود و حتی عدهای بر این عقیده‌اند که دلیل او این بار این بوده که با پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری زمینه را برای خود آماده کند که پس از درگذشت آیتالله خامنه‌ای مسیرش برای جایگزینی او هموار شود.
او در این چهار سال یک مورد دیگر به کارنامه حرفه‌ای‌اش اضافه کرد؛ پیروزی قاطع در انتخابات هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری، آن هم در مقابل صادق لاریجانی، رئیس سابقش و یکی از گزینه‌های مطروحه برای رهبری آینده جمهوری اسلامی.
چهل سال قضاوت
منبع تصویر،
Khameni.ir
توضیح تصویر،
ابراهیم رئیسی سال‌ها مرد شماره دوی قوه قضاییه بود
ابراهیم رئیسی برخلاف سه رئیس دیگر قوه قضاییه (پس از رهبری آیتالله علی خامنه‌ای و بازنگری قانون اساسی) سابقه‌ای طولانی در قوه قضاییه داشته است.
"اگر او بر مسند ریاست جمهوری بنشیند برای نخستین بار او در مقابل مجلس پاسخگو خواهد بود"او در همه سال‌های پس از انقلاب، مشاغل قضایی در اختیار داشته است؛ حتی زمانی که سه سال پیش از دادستانی کل کشور به آستان قدس رضوی رفت و متولی آن شد، همچنان دادستان دادگاه ویژه روحانیت بود.
او امسال در مناظره‌ها و تبلیغاتی انتخاباتی خود، کارنامه خود را در بیش دو سال ریاستش بر دستگاه قضایی موفق خواند، با این حال بسیاری بر این عقیده‌اند عملکرد قوه قضاییه به‌ویژه در زمینه حقوق بشر تفاوتی با دوره‌های پیش از او نداشته است.
بازداشت و زندان فعالان حقوق بشر و فعالان سیاسی، ادامه بازداشت فعالان محیط زیستی، اعدام معترضان حکومت جمهوری اسلامی مانند نوید افکاری و روح‌الله زم، عدم رسیدگی به شکایات خانواده‌های قربانیان هواپیمای اوکراینی و کشته‌شدگان آبان ۹۸، بسته شدن چندین وبسایت و پیام‌رسان و بازداشت چندین روزنامه‌نگار از جمله مواردی است که در دوره ریاست او در قوه قضاییه رخ داد.
هر چند ابراهیم رئیسی در یکی از مناظره‌های امسال گفت که نسبت به تمام مسئولیت‌هایی که در بیش از چهل سال در قوه قضاییه داشته، پاسخگو خواهد بود، اما به نظر نمی‌رسد او در مقابل انبوهی از پرسش‌هایی که مطرح است بتواند افکار عمومی را قانع کند.
از قوه قضاییه تا تولیت آستان قدس رضوی
انتصاب ابراهیم رئیسی به تولیت آستان قدس رضوی در آخرین روزهای سال ۱۳۹۴ نام او را بر سر زبان‌ها انداخت؛ صرفا به این خاطر که کسی که به نظر می‌رسید ستاره بختش در قوه قضاییه رو به افول است٬ ناگهان در راس یکی از بزرگترین بنگاه‌های اقتصادی خاورمیانه قرار گرفت که رئیسش مستقیما منصوب رهبر است.
این انتصاب نام او را در اندازه‌ای مطرح کرد که از او به عنوان یکی از گزینه‌های احتمالی رهبری آینده جمهوری اسلامی نام برده می‌شد.
یک سال بعد اصولگرایان که چندان امیدی به پیروزی در مقابل حسن روحانی نداشتند، دنبال چهرهای می‌گشتند که بتوانند در انتخابات از پس روحانی برآید. برخی از آنان سراغ ابراهیم رئیسی رفتند که سابقه زیادی در امور اجرایی نداشت و هر چه داشت از قوه قضاییه بود.
- از بهشتی تا لاریجانی؛ چهار دهه جمهوری اسلامی و پنج رئیس قوه قضاییه
- پله‌های قدرت چگونه برای صادق لاریجانی کوتاه شد؟
دیدار او با امیر تتلو، خواننده رپ در جریان رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۶ انتقادهای زیادی در پی داشت
ابراهیم رئیسی نهایتا پذیرفت که وارد عرصه انتخابات بشود.
او هدف را برای ریاست جمهوری "مبارزه با فقر و فساد" اعلام کرد.
اصولگرایان که با چند نامزد وارد رقابت شده بودند، به جز یکی-دو گروه (مانند حزب موتلفه) نهایتا بر روی ابراهیم رئیسی اجماع کردند و محمدباقر قالیباف، نامزد دیگر اصولگرایان در روزهای پایانی مانده به روز رای‌گیری به نفع آقای رئیسی کنار رفت. نهایتا فضای انتخابات دوقطبی شد، همان چیزی که مورد پسند آیتالله خامنه‌ای نبود.
نکته‌ای که هواداران آقای روحانی در مخالفت با آقای رئیسی در روزهای انتخابات بر آن دست می‌گذاشتند، سابقه قضایی آقای رئیسی -به ویژه در دهه شصت- بود.
حتی خود آقای روحانی در اوج روزهای رقابت با آقای رئیسی گفت: "مردم ایران اعلام می‌کنند آنهایی که در طول ۳۸ سال فقط اعدام و زندان بلد بودند را قبول ندارند."
اشاره آقای روحانی و طرفدارانش به سال‌هایی است که ابراهیم رئیسی، معاون دادستان تهران بود.
نام آقای رئیسی در بعضی مکاتبات و گزارش‌های مربوط به اعدام‌های زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ در کنار هیئت سه نفره استان تهران یعنی حسینعلی نیری، مرتضی اشراقی و نماینده وزارت اطلاعات (مصطفی پورمحمدی) آمد که از سوی آیتالله خمینی مسئول بررسی وضعیت زندانیان سیاسی و اعدام آن دسته از زندانیان شده بود که هنوز "سر موضع" بودند.
حدود سه سال پیش با انتشار فایل صوتی دیدار آیتالله حسینعلی منتظری با این چهار نفر، بار دیگر نام ابراهیم رئیسی مطرح شد.
منبع تصویر،
ABNA
توضیح تصویر،
ابراهیم رئیسی در کنار قاسم سلیمانی و محمدعلی جعفری. دیدار فرماندهان عالی سپاه و ابراهیم رئیسی کمی پس از انتصاب او به تولیت آستان قدس رضوی خبرساز شد
پس از تابستان ۱۳۶۷ و فروکش کردن موج اعدام‌ها، آیتالله خمینی "چندین پرونده مهم را برای تصمیم قضایی" به او و حسینعلی نیری، قاضی شرع سپرد که "حکم خدا" را در مورد "پروندههایی که در شورای عالی قضایی راکد مانده بود"، اجرا کنند.
پس از آغاز رهبری آیتالله خامنه‌ای و آغاز ریاست محمد یزدی بر قوه قضاییه در سال ۱۳۶۸ ابراهیم رئیسی از معاونت دادستانی تهران به دادستانی تهران ارتقا یافت و پنج سال این سمت را در اختیار داشت و سپس به مدت ده سال رئیس بازرسی کل کشور شد.
او از سال ۱۳۸۳ به مدت ۱۰ سال معاون اول رئیس قوه قضاییه بود که عملا نفر دوم دستگاه قضایی ایران محسوب می‌شود.
در سال‌هایی که معاون اول قوه قضاییه بود٬ با توجه به سابقه‌اش عملا بسیاری او را همه‌کاره دستگاه قضایی می‌دانستند٬ اما به ندرت در مجامع عمومی سخن می‌گفت؛ برخلاف امروز که معاون اول و سخنگوی این قوه (غلامحسین محسنی اژه‌ای) یک نفر است.
- تمام منصوبان رهبر ایران
- 'این تصویر را به یاد بسپارید'؛ مناصب مهم برای روحانیون جوان خالی می‌شود؟
- از 'بیدادگاه' شاه تا 'ویرانه' آیتالله
- مقام‌های عالی قضایی جمهوری اسلامی
قاضی جوانی که شاگرد رهبر شد
منبع تصویر،
iSna
توضیح تصویر،
از راست: ابراهیم رئیسی، غلامحسین محسنی اژه‌ای و حسینعلی نیری سالهاست که مناصب مهم قضایی را بر عهده دارند
می‌گویند وزن علمی روحانیون عالی‌رتبه را نه بر اساس استادان‌شان بلکه با توجه به وزانت شاگردان‌شان می‌سنجند.
آیتالله خامنه‌ای یکی دو سال پس از آغاز رهبری در سال ۱۳۶۸ تدریس دروس عالی را نیز آغاز کرد که از پیش‌نیازهای مرجعیت است.
ابراهیم رئیسی که آن زمان سی ساله بود به جمع شاگردان آیتالله خامنه‌ای پیوست و چهارده سال شاگرد درس خارج او بود.
"یک سال بعد اصولگرایان که چندان امیدی به پیروزی در مقابل حسن روحانی نداشتند، دنبال چهرهای می‌گشتند که بتوانند در انتخابات از پس روحانی برآید"در اوایل انقلاب ایران هم آقای رئیسی مدتی در کلاس‌هایی که در مدرسه عالی شهید مطهری برپا می‌شد، شاگرد آقای خامنه‌ای بود.
ابراهیم رئیسی برخلاف تعدادی از روحانیون هم‌‌سن و سال خود که اکنون در رده‌های بالای حکومتی قرار دارند٬ به نسلی از مسئولان جمهوری اسلامی تعلق دارد که راه خود را از سنین پایین با مشاغل قضایی آغاز کردند؛ کسانی که در همان سال‌های ابتدایی انقلاب در بیست و چند سالگی در کسوت روحانی سمت‌های مهمی در دستگاه قضایی گرفتند.
منبع تصویر،
ISNA
توضیح تصویر،
ابراهیم رئیسی از خبرسازترین چهره‌های سیاسی ایران در سال ۱۳۹۵ بود
ابراهیم رئیس السادات، معروف به رئیسی، متولد ۱۳۳۹، کمتر از ۲۰ سال داشت که نخستین مسئولیت قضایی خود (دادیار کرج) را بر عهده گرفت که تا امروز (دادستان کل ویژه روحانیت) ادامه دارد و به گفته خودش در طول این سال‌ها همزمان تحصیل و تدریس هم می‌کرده است.
خود می‌گوید: "گرچه اشتغال به فعالیت‌های انقلابی و مناصب قضایی و فرهنگی در طول دوره مبارزات انقلابی و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، برای ما که تابع ولایت فقیه و مقلد حضرت امام بودیم، یک واجب کفایی محسوب می‌شد و گریزی از تقید به آن نبود، اما واقعیت آن است که برای یک طلبه، حلاوت قرار گرفتن در بحبوحه درس و بحث حوزوی و فقهی، با هیچ اشتغالی قابل معاوضه نیست."
او می‌گوید که پس از انقلاب ایران در میان هفتاد طلبه جوانی بوده که محمد بهشتی با هدف کادرسازی برای تامین نیازهای مدیریتی نظام نوپا انتخاب کرد که "آنها را برای به دوش کشیدن بار مسئولیت‌های مختلف در کشور مناسب تشخیص داده بود".
پس از عهدهداری چند مسئولیت مهم قضایی در شهرهای مختلف از جمله دادستانی همزمان شهرهای کرج و همدان و سپس دادستانی استان همدان٬ در سال ۱۳۶۴ به تهران آمد و جانشین دادستان تهران شد و در جریان اعدام زندانیان مخالف جمهوری اسلامی در تابستان ۱۳۶۷ در همین سمت بود.
- ابراهیم رئیسی اعلام کرد نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری می‌شود
- ابراهیم رئیسی 'نامزد انتخابات ریاست جمهوری خواهد بود'
- دعوت از ابراهیم رئیسی برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری؟
در سال‌هایی که معاون اول قوه قضاییه بود٬ با توجه به سابقه‌اش عملا بسیاری او را همه‌کاره دستگاه قضایی می‌دانستند
وقتی که در سال ۹۴ ابراهیم رئیسی جایگزین عباس واعظ طبسی در آستان قدس رضوی شد، برخی او را محتمل‌ترین رهبر آینده جمهوری اسلامی ایران می‌دانستند.
هر دیداری با او در مشهد به نوعی بیعت پیش از رهبری با او تعبیر می‌شد٬ به خصوص اگر این دیدار با فرماندهان سپاه بود. حتی رفتار دیگران و احترام به او از روی عکس یا ویدئوهای این دیدارها زیر ذره‌بین می‌رفت.
وقتی در مهرماه سال پیش خبر آمد که او تدریس درس خارج فقه٬ عالی‌ترین سطح دروس حوزوی را آغاز کرده٬ از سوی برخی از ناظران این گونه تعبیر شد که این قدم دیگری است در مسیر مطرح شدن نام او به عنوان اصلی‌ترین گزینه رهبری آینده ایران.
شاگردی آیتالله خامنه‌ای٬ سیادت٬ خراسانی بودن و حتی شباهت ظاهری بوده که به نظر می‌رسد مسیر او را برای آنچه بسیاری برایش پیش‌بینی کرده‌اند٬ هموارتر می‌ساخت.
با این حال پس از شکست او در انتخابات ریاست جمهوری، ستاره بخت او برای جایگزینی رهبری کم‌فروغ‌تر شد. می‌گفتند که مردم به او نه گفته‌اند و عدهای نیز معتقد بودند که افزایش رای حسن روحانی نسبت به دوره قبل در واقع رای منفی به ابراهیم رئیسی بوده است.
شاید همین دلیل مجابش کرد که بار دیگر در انتخاباتی با رقبایی ضعیف‌تر (در نتیجه تصمیم شورای نگهبان برای رد صلاحیت داوطلبان سرشناسی چون علی لاریجانی) طعم تلخ شکست را با پیروزی -هر چند نه چندان رقابتی- به شیرینی تبدیل کند.
او این بار در رقابتی وارد شده که چه برنده باشد و چه بازنده رئیس یکی از قوای سه‌گانه خواهد بود. اما در صورت پیروزی مسئولیتی را برعهده می‌گیرد که شاید هدف انتقادهای شدید حتی بسیاری از هم‌جناحی‌هایش نیز شود و شاید دیگر حمایتی که به عنوان رئیس قوه قضاییه از رهبر جمهروی اسلامی می‌گیرد، در جایگاه رئیس قوه مجریه نگیرد.
توضیح تصویر،
ابراهیم رئیسی سی ساله بود که به جمع شاگردان آیتالله خامنه‌ای پیوست و چهارده سال شاگرد درس خارج او بود
ابراهیم رئیسی در یک نگاه
- متولد ۱۳۳۹، مشهد
- آغاز تحصیلات حوزوی در ۱۵ سالگی
- دادستان همزمان کرج و همدان در ۲۱ سالگی
- معاون دادستان تهران از سال ۶۸-۱۳۶۴
- دادستان تهران ۷۳-۱۳۶۸
- رئیس سازمان بازرسی کل کشور ۸۳-۱۳۷۳
- معاون اول قوه قضاییه ۹۳-۱۳۸۳
- دادستان کل کشور از سال ۱۳۹۳ تا سال ۱۳۹۵
- دادستان ویژه روحانیت ۱۳۹۱ تاکنون
- عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت تهران از سال ۱۳۷۶ تاکنون
- عضو مجلس خبرگان رهبری دوره چهارم و پنجم از خراسان جنوبی
- نخستین دبیر ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر کشور
- تولیت آستان قدس رضوی از سال ۱۳۹۴ تا کنون
- تدریس فقه و حقوق در دانشگاه آزاد، دانشگاه شهید مطهری و دانشگاه امام صادق
- او داماد احمد علم‌الهدی، امام جمعه مشهد و نماینده رهبر ایران در استان خراسان رضوی است
تحصیلات
- سطح چهار فقه و اصول از حوزه علمیه قم
- فوق لیسانس حقوق بین الملل خصوصی
- دکترای فقه و مبانی حقوق با گرایش حقوق خصوصی از دانشگاه شهید مطهری
منبع تصویر،
Raisi.ir
احکام آیتالله خمینی به ابراهیم رئیسی
بسمه تعالی
جناب حجت الاسلام آقای نیّری ـ دامت افاضاته
از آنجا که گزارشات متعددی در مورد ضعف دستگاه قضایی به اینجانب رسیده است و مردم شریف و متعهد ایران انتظار برخورد جدیتری با مسائل مختلف را دارند، به جنابعالی و حجت الاسلام آقای رئیسی مأموریت قضایی داده می شود تا نسبت به گزارشات شهرهای سمنان، سیرجان، اسلام آباد و دورود رسیدگی نموده و فارغ از پیچ و خمهای اداری با دقت و سرعت آنچه حکم خداست در موارد مذکور اجرا نمایید.
باید سعی کنید خدای ناکرده حقی از کسی ضایع نگردد. و السلام.
به تاریخ ۱۱ دیماه ۱۳۶۷روح اللّه الموسوی الخمینی
بسمه تعالی
شورای عالی قضایی جمهوری اسلامی
کلیۀ پروندههایی که تاکنون در آن شورا با کمال تعجب راکد مانده است و اجرای حکم خدا تأخیر افتاده است در اختیار حجتی الاسلام آقایان: نیّری و رئیسی قرار دهید، تا هرچه زودتر حکم خدا را اجرا نمایند، که درنگ جایز نیست. به آقایان نیّری و رئیسی هم سفارش اکید مینمایم که جهات شرعیه را کاملاً رعایت نمایند. والسلام.
۱/۱۱/۶۷روحاللّه الموسوی الخمینی
اخبار مرتبط
دیگر اخبار این روز
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۵ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران
