انتشار روایاتی از وفا‌داری شیعیان به امام علی (ع) در دوران معاویه

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، دو کتاب «اخبار الوافدات من النساء من اهل البصره و الکوفه علی معاویه بن ابی‎سفیان» و «اخبار الوافدات من الرجال من اهل الکوفه و البصره علی معاویه بن ابی‎سفیان» متعلق به عباس بن بکّار ضَبّی درگذشته به سال ۲۲۲ قمری به همت مصطفی گوهری فخرآباد و مجتبی سلطانی احمدی در قالب یک کتاب تحت عنوان «میثاق‎دارانِ صبح: مدافعان علوی در بارگاه اموی» ازعربی به فارسی ترجمه و در ۱۲۷ صفحه و در قطع رقعی توسط انتشارات کتابخانه تخصصی امیرالمؤمنین علی (ع) مشهد منتشر شد.

این دو کتاب درباره ۱۶ تَن از زنان و ۱۰ تَن از مردان شیعه‎ای است که اغلب از کوفه و بصره به احضار معاویه یا به انگیزه دادخواهی به دربار او آمده‎اند و مورد پرس و جوی او قرار گرفته‎اند.

هر خبر اختصاص به یکی از این زنان و مردان دارد. معمولاً موضوعات گفتگو حول محور شخصیت امیرالمؤمنین علی (ع) و نقش این افراد در نبرد صفّین و حمایتشان از امام می‎گردد.

معاویه در پی آنست که نظر آنان را درباره امام بداند و این‎که آیا او را بیشتر دوست می‎دارند یا امام را؟! گرچه معاویه می‎کوشد با حلم و بردباری و داد و دَهِش نظر آنان را به سوی خود جلب کند، اما موفق نمی‎شود ذره‎ای جای علی (ع) را در دل‎های مجروح و داغ‎دیده آنان بگیرد. قدرت استدلال و شدت وفاداری این شیعیان به ویژه عموم این زنان موجب بهت و حیرت معاویه شد؛ به گونه‎ای که خطاب به یکی از زنان گفت: «علی بن ابی‎طالب جرأت بر سلطان را به شما چشانده است. چقدر طول خواهد کشید تا طعم آن را از زبان شما بازگیرند.» و یا خطاب به زرقاء همدانیه گفت: «به خدا سوگند وفاداری شما به علی پس از مرگش برای من عجیب‎تر است از محبتی که در زمان حیاتش به او نثار می‎کردید.». معاویه زمانی که نتوانست در یک بحث فقهی بر یکی از این زنان غلبه کند خطاب به او گفت: «علی بن ابی‎طالب به شما علم دین آموخته است و کسی را یارای بحث با شما نیست.» وقتی از لابه‎لای سخنان، دلایل این ثبات عقیده را در این کتاب می‎جوییم می‎بینیم آنان بر روی نکات جالبی از شخصیت امام علی (ع) دست می‎گذارند: فسادناپذیری‎اش، رسیدگی به شکایات مردم از عاملان حکومت، علم و آگاهی‎اش به دین، ثبات عقیده‎اش و اعتماش به درستی راه خود، عبادتش، شجاعتش در جنگ، هدایت‎گری‎اش و ...؛ بنابراین گزارش، مؤلف کتاب، ابوالولید عباس بن بکّار ضَبّی (۱۲۹-۲۲۲ ق.)، از اخباریان بزرگ سده دوم و سوم هجری عراق در عصر حضور ائمه معصومین (ع) است که در بصره درگذشته است.

کتاب اخبارالوافدات که درباره زنان شیعه امام علی (ع) است از حجم بیشتری نسبت به اخبارالوافدین که درباره مردان شیعه امام علی (ع) است، برخوردار است چنان‎که اتقان مطالبش نیز بیشتر است.

متن کتاب بر اساس نسخه‎ای منحصر بفرد در کتابخانه اسکوریال مادرید توسط سکینه الشهابی تصحیح و در بیروت در سال ۱۹۸۳ میلادی منتشر شده است.