سازوکار مصوبات کرونایی به چه شکل است؟

به گزارش تابناک به نقل از ایران، این‌بار این راهکار که هیچ شباهتی به هشدار و توصیه‌های قبلی مسئولان وزارت بهداشت و اعضای ستاد ملی ندارد در حالی به اجرا درمی‌آید که از یک طرف میانگین رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کشور در این ایام به ۵۵ درصد سقوط کرده و در حال حاضر ۲۵۷ شهر در وضعیت قرمز کرونایی به سر می‌برند و ...

در هفته‌های اخیر با شیوع گسترده و پرسرعت بیماری کرونای انگلیسی در کشور و تغییر رنگ اکثر شهرها به سمت قرمز شدن موج انتقادات و هجمه به سمت دولت در رسانه‌ها و فضای مجازی شدت گرفت تا جایی که برخی منتقدان و مخالفان بدون مطالعه و اطلاع از ساختار و روند تصمیم‌گیری در ستاد ملی مقابله با کرونا مسئولیت بحرانی شدن و آغاز پیک چهارم کرونا در کشور را متوجه دولت و در نهایت شخص رئیس جمهوری می‌دانند، این در حالی است که نگاهی به ساختار تشکیل و تقسیم وظایف و مسئولیت‌ها در ستاد ملی مقابله با کرونا گواه این است که هرگونه سیاستگذاری و تصمیمی در این ستاد پس از کار کارشناسی و مطالعات علمی و پژوهش‌های صورت گرفته توسط اعضا و رؤسای کمیته‌های تخصصی در قالب پیشنهادات و تصمیمات اتخاذ شده جهت بررسی برای تصویب و اجرا در سراسر کشور به ستاد ملی مقابله با کرونا که شورای عالی متشکل از نمایندگان قوه قضائیه و مجلس، نیروهای مسلح، وزرای دولت و... است ارسال می‌شود و سرانجام در این ستاد که ریاست آن برعهده رئیس جمهوری است پس از بحث و گفت‌وگو و کار کارشناسی تصمیم نهایی به تصویب اعضا رسیده و برای اجرا در کل کشور ابلاغ عمومی می‌شود، بنابراین تصمیمات چنین ستاد مهمی که در سطح ملی تشکیل شده تنها توسط یک نفر نبوده بلکه براساس خرد جمعی و کار کارشناسانه و با اجماع نظرات موافق اعضا انجام می‌شود. در گزارش ذیل نگاهی به ساختار و روند تصمیم‌گیری در ستاد ملی مقابله با کرونا داریم که می‌خوانید:

تشکیل ستاد ملی مقابله با کرونا در اسفند ۹۸

ستاد ملی مقابله با کرونا تشکیلاتی است که اوایل اسفند ۱۳۹۸ در پی شیوع کروناویروس در ایران با مصوبه شورای عالی امنیت ملی، تشکیل شد. نخستین جلسه این ستاد ۶ اسفند ۱۳۹۸ برگزار شد و همه تصمیم‌ها درخصوص اقدامات ضروری درباره مقابله با بیماری کروناویروس از جمله اعلام تعطیلی‌ها از سوی این ستاد انجام می‌شود. در ستاد اصلی که ۱۴ عضو دارد برخی وزیران و معاونان دولت، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، دادستان کل کشور، رئیس صدا و سیما، رئیس سازمان حج و زیارت، سخنگوی دولت ایران، فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و عضو فقهای شورای نگهبان حضور دارند.

"نخستین جلسه این ستاد ۶ اسفند ۱۳۹۸ برگزار شد و همه تصمیم‌ها درخصوص اقدامات ضروری درباره مقابله با بیماری کروناویروس از جمله اعلام تعطیلی‌ها از سوی این ستاد انجام می‌شود"در کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا هم ۲۲ نفر از معاونان وزیر بهداشت و رؤسای دانشگاه‌های علوم پزشکی هستند.

نظارت قرارگاه عملیاتی ستاد ملی مبارزه با کرونا بر اجرای همه مصوبات ستاد ملی مقابله با کرونا

اوایل آبان ماه سال گذشته حسن روحانی قرارگاه عملیاتی ستاد ملی مبارزه با کرونا را محور نظارت بر اجرای تمامی مصوبات ابلاغی ستاد ملی مبارزه با کرونا دانست و تأکید کرد که تمامی اقدامات و مصوبات ستاد ملی مبارزه با کرونا نیز صرفاً از طریق سخنگوی ستاد ملی به مردم اعلام می‌شود.

رئیس جمهوری اظهار داشت: در همین راستا اعضای هر یک از کمیته‌ها طبق وظایف هشت ماه گذشته خود موظف به رصد روند مقابله با بیماری و مصوبات ستاد هستند و تصمیمات متخذه را که با مشورت متخصصان حاصل می‌شود نیز در اختیار جلسه رؤسای کمیته‌ها می‌گذارند که هر پنجشنبه برگزار می‌شود. این تصمیمات پس از تأیید و نهایی شدن در جلسه رؤسای کمیته‌ها، برای تصویب نهایی در جلسه ستاد ملی مبارزه با کرونا مطرح می‌شود، همچنین همه مصوبات ستاد ملی برای اجرای دقیق و نظارت بر روند اجرا در قرارگاه عملیاتی ستاد ملی مقابله با کرونا پیگیری خواهد شد.
رئیس جمهوری با اشاره به انتصاب سخنگوی ستاد ملی مبارزه با کرونا اظهار داشت: کمیته تبلیغات باید به همه رسانه‌ها ابلاغ کند از این به بعد درخصوص کرونا از یک مسیر واحد اطلاع‌رسانی می‌شود و آن سخنگوی ستاد است، همچنین از آنجایی که از جمله وظایف قرارگاه عملیاتی ستاد ملی مبارزه با کرونا، هم‌افزایی و تقویت توانایی‌های مختلف در سطح کشور است، لازم است این قرارگاه از تمامی ظرفیت‌های درون کشور اعم از دولتی و خصوصی، قوای نظامی و انتظامی و سازمان‌های مردم نهاد، بسیج، تشکل‌های مذهبی، مساجد و خیرین استفاده کند.

انتقاد به سفرهای نوروزی و کمرنگ شدن پروتکل‌ها

در روزهای اخیر برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی همزمان با بالا رفتن پیک جدید، دولت را مقصر چنین اتفاقی می‌دانند. منتقدان می‌گویند، رئیس جمهوری مخالف سفرهای نوروزی نبوده و درباره سفرها در ستاد ملی مقابله با کرونا تصمیم‌گیری صورت نگرفته و محدودیتی هم ایجاد نشده است. این مسائل موجب شد اعتراض‌ها به تصمیم‌گیری‌ها در ستاد ملی مقابله با کرونا شدت یابد.
البته این در حالی است که در تصمیمات مرتبط با موضوعات کرونا در ستاد ملی هیچ‌گونه تصمیم فردی جایگاهی ندارد، تصمیمات از دایره تصمیم فردی رئیس جمهوری فراتر است و بجز وزرای دولت که هرکدام مطالبات و فرایند تأثیر کرونا بر نحوه اجرای دستگاه‌های ذیربط‌شان را عنوان می‌کنند همچنین از حوزه علمیه، فرماندهی کل قوا، نیروهای مسلح، مجلس شورای اسلامی و... نمایندگانی وجود دارد.

تصمیم‌گیری نیز به این شکل است که کمیته‌های تخصصی از جمله سلامت، حمل و نقل، آموزش و امنیتی و...

مباحث مختلفی را بحث می‌کنند و در نهایت موضوعات پیشنهادی در قرارگاه عملیاتی کرونا مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد و نظر قرارگاه در روزهای آخر هفته در جلسات کمیته‌های تخصصی مورد بررسی مجدد قرار می‌گیرد و سپس برآیند این پیشنهادات و نظرات در ستاد ملی بررسی و در نهایت تصمیم‌گیری می‌شود. بنابراین رئیس جمهوری تصمیم گیرنده نهایی در اعمال محدودیت‌ها و قوانین مربوط به پروتکل‌های بهداشتی نیست.

چرا آمارها در موج چهارم با شیب بسیار تندی بالا رفت؟

بررسی هر سه موج قبلی شیوع کرونا در کشور بویژه موج دوم و سوم نشان می‌دهد هر زمان موج ابتلا و بستری روند کاهشی به خود گرفت محدودیت‌های کرونایی نیز کمرنگ‌تر شدند. این موضوع البته در همه جای دنیا وجود دارد که با کاهش آمار ابتلا و بستری از شدت محدودیت‌ها کاسته می‌شود اما با توجه به اینکه شدت سرایت و ابتلا به بیماری در اپیدمی‌ها همچنان به قوت خودش باقی می‌ماند، تأکید بر رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی و کاهش تماس‌های اجتماعی است، با وجود این تجربه چند ماه گذشته نشان می‌دهد برداشته شدن محدودیت‌ها نوعی عادی‌انگاری را در ذهن‌ها متبادر ساخته است. با آغاز فعالیت کسب و کارها و برداشته شدن ترددهای بین شهری مردم علی‌رغم هشدارها توصیه‌های بهداشتی را نادیده گرفتند و طبیعتاً روند ابتلا افزایش یافت.

نکته بعدی که از همان روزهای آغازین در ستاد ملی مقابله با کرونا مورد توجه قرار گرفت رنگ‌بندی کرونایی شهرها بود و طبیعتاً محدودیت‌ها طبق رنگ‌بندی شهرها اعمال می‌شد. مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا بر این بود تا هر زمان تعداد موارد بستری به ازای هر هزار تخت در شهرها روندی کاهشی داشت و رنگ شهرها به آبی و زرد تغییر رنگ می‌داد، کسب و کارها اجازه فعالیت داشته باشند و هر زمان رنگ‌بندی شهرها تغییر کرد و وارد فاز نارنجی و قرمز می‌شد مشاغل گروه دو و سه و چهار باید تعطیل می‌شدند و ورود و خروج از این شهرها نیز ممنوع اعلام می‌شد.

سفرها نیز طبق همین رنگ‌بندی شهرها باید صورت می‌گرفت.

"منتقدان می‌گویند، رئیس جمهوری مخالف سفرهای نوروزی نبوده و درباره سفرها در ستاد ملی مقابله با کرونا تصمیم‌گیری صورت نگرفته و محدودیتی هم ایجاد نشده است"از طرفی افزایش آمارهای ابتلا در روزهای اخیر ناشی از رفتارهای بهداشتی مردم در شب عید است و هنوز نتیجه سفرها مشخص نیست. با توجه به طولانی شدن محدودیت‌ها و خستگی مردم از در خانه ماندن و شرایط جامعه ایرانی، دوباره دورهمی‌های خانوادگی شروع شد و همین مسأله به عنوان یک عامل مهم در ابتلا به بیماری شناخته می‌شود برای همین ستاد ملی مقابله با کرونا از چند ماه پیش محدودیت شبانه تردد از ساعت ۹ شب تا ۴ صبح را اعمال کرد تا خانواده‌ها کمتر دور هم جمع شوند و از سوی دیگر آمار مبتلایان و فوتی‌ها روند کاهشی پیدا کند.