دولت حامی ترانزیت/ می‌توانیم به ترانزیت ۳۰ میلیون تن در سال برسیم

به گزارش خبرنگار مهر، علیرضا مقدسی معاون وزیر اقتصاد و رئیس کل گمرک ایران اخیراً از افزایش ۷۵ درصدی ترانزیت از خاک ایران خبر داده است.

وی افزود: در ۱۰ ماهه سال ۱۴۰۰ بیش از ۱۰ میلیون و ۲۲۸ هزار تن کالای خارجی از مسیر عبور کرد که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۷۵ درصد رشد داشته است.

رئیس کل گمرک: رشد ۷۵ درصدی ترانزیت در ۱۰ ماهه ۱۴۰۰ در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته

مقدسی یکی از سیاست‌های مهم دولت سیزدهم را توسعه تجارت با همسایگان و تسهیل تردد محموله‌های تجاری خارجی از مسیر جمهوری اسلامی ایران دانست و افزود: بر اساس اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و برنامه‌های پنجم و ششم توسعه کشور هر ساله می‌بایست رشد ۱۰ درصدی در ترانزیت را در کشور شاهد بودیم که متأسفانه در چند سال اخیر پس از رشدی مناسب، روند کاهشی را در ترانزیت داشتیم.

به گفته معاون وزیر اقتصاد، بیشترین میزان ترانزیت به سال ۹۳ با بیش از ۱۳ میلیون تن اختصاص داشت اما در سال‌های ۹۸ و ۹۹ این کمتر از نصف حجم ترانزیت در سال ۹۳ رسید.

درآمد هر یک تن ترانزیت معادل فروش یک بشکه نفت

برخی کارشناسان معتقدند از آنجا که ترانزیت هر تن کالا، می‌تواند درآمدی معادل فروش یک بشکه نفت خام دارد، می‌توان گفت که اقتصاد ایران از محل بی توجهی به اهمیت ترانزیت کالا در سال‌های گذشته، درآمد قابل توجهی را هر ساله از دست می‌دهد.

علی ضیایی کارشناس ترانزیت در گفت وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه قیمت نفت سنگین ایران در حال حاضر در بازه ۷۵ تا ۷۸ دلار در هر بشکه قرار دارد، گفت: درآمد ترانزیت نیز برای هر تن کالا در بازه ۵۰ تا ۷۰ دلار است.

وی افزود: برخی محاسبات نیز درآمدهای ترانزیتی را ۵۰ تا ۱۰۰ دلار می‌دانند که ۵۰ دلار برای ترانزیت ریلی کالا و ۱۰۰ دلار برای ترانزیت جاده‌ای هر تن کالاست.

سفرهای هوشمند استانی و خارجی در راستای کسب سهم ایران از ترانزیت منطقه

با این حال برخی کارشناسان اقتصاد حمل و نقل بر این نظرند که دولت سیزدهم در پی توجه بیشتر به موضوع ترانزیت و همچنین دستیابی به منابع ارزی جایگزین فروش نفت است؛ نمونه آن را می‌توان در سفرهای استانی و خارجی رئیس جمهور و برخی وزرای مرتبط با ترانزیت از جمله وزیر راه و شهرسازی به کشورهای منطقه و نیز دیدارهای وزرای راه و صنعت با مقامات اقتصادی همسایگان همچون سفر وزیر حمل و نقل ترکمنستان به تهران برای دیدار با وزیر راه یا مشاور نخست وزیر پاکستان به ایران برای دیدار با وزیر صمت جست وجو کرد.

تأکید رئیس جمهور در سفر استانی به هرمزگان مبنی بر توسعه بندر شهید رجایی و تقویت ترانزیت دریایی و ریلی و بلافاصله سفر وی به گیلان و تأکید بر احداث خط آهن رشت-آستارا و رشت-انزلی برای تکمیل کریدور ریلی شمال-جنوب، نمونه‌ای از تلاش‌های دولت سیزدهم در این راستاست.

مدیرکل دفتر تجاری سازی وزارت راه: ترانزیت رو به بهبود است

در همین زمینه امین ترفع مدیرکل دفتر تجاری سازی و امور تشکل‌های وزارت راه و شهرسازی در گفت وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه تقویت ترانزیت صرفاً مربوط به دولت‌ها نیست و به همه مردم تعلق دارد اظهار کرد: هر کسی به سهم خود تلاش می‌کند گره‌ی از مشکلات و موانع توسعه ترانزیت باز کند.

وی افزود: دولت سیزدهم هم در حال تلاش است تا موانعی که از قبل به وجود آمده یا در سال‌های اخیر ایجاد شده را از میان بردارد و بتوان آنها را حل و فصل کند.

این مقام مسئول در معاونت حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی با بیان اینکه ترانزیت به طور کلی تابعی از شرایط بین المللی و وضعیت کشورمان در صحنه بین الملل است، گفت: فضای حاکم بر روابط بین الملل کشورمان از اصلی ترین عوامل مؤثر بر ترانزیت است به خصوص که ترانزیت تابعی از همکاری‌های کشورمان با منطقه و دنیاست؛ هر چه فضای کلان روابط بین المللی کشورمان بهبود یابد، ترانزیت هم به دلیل کاهش ریسک عبور از سرزمینی مان توسعه بیشتری می‌یابد.

مدیرکل دفتر تجاری سازی و امور تشکل‌های وزارت راه و شهرسازی درباره تأثیرات مذاکرات و گفت‌وگوهای دو یا چند جانبه مقامات کشورمان با همسایگان و کشورهای منطقه به خصوص برخی سفرهای بین المللی رئیس جمهور از جمله سفر اخیر وی به مسکو بر افزایش ترانزیت تصریح کرد: هر مسئولی که در دولت سیزدهم تلاش می‌کند تا روابط با کشورهای منطقه و همسایگان در حوزه تجارت و حمل و نقل بهتر شود، در جهت صحیح در حال گام برداشتن است.

وی ادامه داد: سال گذشته در ابتدای سال ترانزیت فرآورده‌های نفتی ممنوع شد و این ممنوعیت تا پایان دی ماه ادامه داشت؛ از سوی دیگر به دلیل شیوع کرونا، بسیاری از مرزهای کشورمان مسدود بودند؛ طبیعی است که ترانزیت بسیار کم شده بود؛ اما ممنوعیت ترانزیت فرآورده‌های نفتی و سوخت در دو ماه پایانی سال گذشته برداشته شد از سوی دیگر هم بسیاری از مرزهایمان باز شدند لذا با حذف یا کاهش این دو محدودیت، میزان ترانزیت به رقم دو سال قبل برگشت و عملکرد ما در بخش ترانزیت در سال جاری تقریباً مشابه میزان ترانزیت در دو سال قبل است.

عملکرد فعلی ترانزیت قابل قبول نیست / ‬ باید به ۲۰ تا ۳۰ میلیون تن برسیم

ترفع تأکید کرد: سال گذشته حجم ترانزیت به دلیل محدودیت‌های مذکور به ۵ میلیون تن کاهش یافت که در سال جاری به حدود ۱۰ میلیون تن رسیده است. اما نگاه من این است که حتی در بهترین شرایط هم که عملکرد ترانزیت ما ۱۳ میلیون تن بود، رقم بسیار کم و دست پایینی برای کشوری با جغرافیای ماست.

وی خاطرنشان کرد: اهداف ما باید حداقل به سمت ترانزیت سالانه ۲۰ تا ۳۰ میلیون تن کالا در سال سوق داده شود؛ در صورت توسعه روابط بین الملل با کشورها، توسعه و تکمیل زیرساخت‌های حمل و نقلی و برگزاری جلسات هماهنگی داخلی و خارجی، می‌توانیم به هدف گذاری ترانزیت ۳۰ میلیون تُنی دست یابیم.

این مقام مسئول در وزارت راه و شهرسازی یادآور شد: با زیرساخت‌های موجود حمل و نقلی می‌توانیم به ترانزیت ۳۰ میلیون تن کالا در سال دست یابیم اما اگر برخی زیرساخت‌های حمل و نقلی کامل شود می‌توانیم به ۵۰ میلیون تن برسیم.