آیت‌الله سید جواد خامنه‌ای؛ الگویی مناسب برای نسل امروز

به گزارش خبرنگار مهر، در نشست پیش‌همایش بزرگداشت آیت‌الله حاج سید جواد حسینی خامنه‌ای که به همت ستاد برگزاری بزرگداشت این عالم ربانی در مشهد برگزار شد، شخصیت این فقیه وارسته با حضور اساتید و پژوهشگران مورد تبیین و بررسی قرار گرفت.

در این نشست که با حضور اساتید سطوح عالی حوزه علمیه خراسان، پژوهشگران حوزه و دانشگاه و برخی از بستگان آیت‌الله سید جواد خامنه‌ای در محل تالار موزه قرآن حرم مطهر رضوی برگزار شد، برخی از پژوهشگران و اساتید دانشگاه به بیان ضرورت بررسی سیره و سلوک شخصیت‌های برجسته و عالمانی چون آیت‌الله حاج سید جواد حسینی خامنه‌ای و نیز تبیین ابعاد گوناگون شخصیت ایشان پرداختند.

آیت‌الله سید جواد خامنه‌ای تجسمی از علم‌ورزی، زهد و تقواست

حجت‌الاسلام سید امید مؤذنی؛ دبیر اجرایی بزرگداشت آیت‌الله حاج سید جواد حسینی خامنه‌ای به‌عنوان اولین سخنران این جلسه به بیان اهداف برگزاری این پیش‌همایش و تبیین فرایند برگزاری بزرگداشت در ماه‌های آینده پرداخت.

وی با اشاره به ضرورت برگزاری چنین همایش‌هایی گفت: یکی از بزرگترین آسیب‌های فرهنگی این است که پیشینه و ریشه‌های فرهنگ جامعه به‌خوبی معرفی نشود و نسبت به داشته‌ها و میراث معنوی‌مان دچار غفلت شویم و ازاین‌رو برای جلوگیری از این آسیب ضرورت دارد که برای شناخت و معرفی عالمان ربانی که هر یک حلقه‌ای از سلسله مبارک عمل به سنت و معارف اهل‌بیت علیهم‌السلام بوده‌اند، به‌طور ویژه عمل کنیم.

دبیر اجرایی بزرگداشت آیت‌الله سید جواد خامنه‌ای با اشاره به برخی از جلوه‌های اخلاقی و جایگاه علمی والای آیت‌الله سید جواد خامنه‌ای افزود: چنین شخصیتی که تجسمی از علم‌ورزی، زهد و تقواست می‌تواند الگویی بسیار مناسب برای نسل امروز و به‌ویژه حوزه‌های علمیه و طلاب باشد.

حجت‌الاسلام مؤذنی در ادامه درباره فرایند برگزاری این بزرگداشت گفت: این ستاد از سال گذشته به همت مؤسسه پژوهشی‌فرهنگی انقلاب اسلامی در مشهد و با همکاری کتابخانه و بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی، علمای حوزه علمیه خراسان، نمایندگی ولی فقیه در خراسان و تبریز، تشکیل و از همان ابتدا فعالیت‌های پژوهشی آن آغاز شد که تاکنون حاصل کار این ستاد انجام بیش از ۱۰۰ مصاحبه و گردآوری بیش از ۳۰۰ قطعه سند در ارتباط با ایشان است که از جمله اسناد مهم می‌توان به برخی آثار علمی و اجازات اجتهاد آیت‌الله سید جواد خامنه‌ای و علمای خاندان ایشان اشاره کرد.

وی در پایان با تأکید بر اینکه همایش اصلی بزرگداشت آیت‌الله سید جواد خامنه‌ای در ماه‌های آینده و پس از تکمیل آثار علمی برگزار خواهد شد، گفت: پژوهشگران و اساتیدی که مایلند در عرصه پژوهش و گردآوری اسناد یا نگارش مقالات به ستاد بزرگداشت یاری برسانند، می‌توانند از طریق دبیرخانه این ستاد اعلام آمادگی کنند.

منابع خوبی از کتابخانه آیت‌الله سید جواد خامنه‌ای پیدا شده است که حدود ۱۰ نسخه از آن‌ها خطی است

در ادامه این نشست ابوالفضل حسن‌آبادی، پژوهشگر تاریخ شفاهی علمای خراسان گفت: برای پاسداشت یک عالم از چند منظر باید به بررسی پرداخت که در این میان بافت زمانی و مکانی که آن شخصیت در آن قرار داشته است، اهمیت ویژه‌ای دارد.

وی تبارشناسی علمی، اخلاقی و محلی در بررسی شخصیت‌های اثرگذار تاریخی را یکی از راه‌های شناخت هرچه‌بیشتر شخصیت برشمرد و نماز جماعت پنجاه‌ساله آیت الله سید جواد حسینی خامنه‌ای (ره) در یکی از مساجد و محلات مهم مشهد را یکی از مصادیق تبارشناسی محلی ذکر کرد.

این پژوهشگر تاریخ شفاهی علمای مشهد ضمن اشاره به ویژگی‌های فرایند تاریخ شفاهی به بررسی‌های اخیر در مجموعه نسخ خطی آستان قدس رضوی اشاره کرد و گفت: اخیراً منابع خوبی از کتابخانه ایشان پیدا شده است که حدود ۱۰ نسخه از آن‌ها خطی است و در برخی از آن‌ها از دست‌خط رهبر معظم انقلاب متوجه شدیم این آثار مربوط به افراد خاندان ایشان است.

استاد غلامرضا جلالی، عضو هیأت علمی پژوهشکده اسلام تمدنی دفتر تبلیغات اسلامی از دیگر مدعوین این همایش در سخنرانی با موضوع «مقاطع حیات اجتماعی آیت‌الله سید جواد حسینی خامنه‌ای (ره)» گفت: اگر بخواهیم چنین شخصیت‌های مهم و اثرگذار تاریخی را به‌درستی بررسی کنیم باید به شرایط حیات اجتماعی و محیط فرهنگی توجه دقیق داشته باشیم.

مدیر گروه انساب بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی با بیان زوایای مختلف زندگی ایشان در دوره‌های مختلف تاریخی گفت: گذشته از همه ویژگی‌های اخلاقی و علمی و اجتماعی آیت‌الله سید جواد خامنه‌ای در حقیقت ما وامدار حیات ایشان هستیم؛ چراکه فرزندی چون رهبر معظم انقلاب آیت‌الله سید علی خامنه‌ای را در دامان خود پرورش دادند.

موسی حقانی استاد دانشگاه و معاون پژوهشی مؤسسه مطالعات تاریخ ایران از دیگر میهمانان این نشست که با موضوع «سبک شناسی علمای معاصر شیعه در فعالیت سیاسی» به ایراد سخنرانی پرداخت و با بیان اینکه باید از منظری دیگر به بررسی شخصیت اجتماعی افرادی نظیر آیت‌الله حاج سید جواد حسینی خامنه‌ای پرداخت، گفت: اینکه ایشان تارک دنیا بودند به این معنا که زاهد و بی‌رغبت به دنیا بودند، صحیح است، اما به‌معنای ترک حیات اجتماعی نیست. متأسفانه پس از انقلاب در میزان توجه به شخصیت‌های دینی براساس فعالیت‌های خاص سیاسی ایشان اقدام شد که این به دلیل آدرس اشتباهی بود که قبل از انقلاب به مردم داده شد و این آدرس غلط نگاه‌ها را محدود کرد و متأسفانه موجب غفلت از بسیاری از شخصیت‌های دینی شد.

حقانی در ادامه با تأکید بر پیشینه حیات اجتماعی‌سیاسی آیت‌الله سید جواد خامنه‌ای و حوادثی که ایشان شاهد بوده است به تبیین سلوک اجتماعی‌سیاسی ایشان پرداخت و افزود: آیت‌الله سید جواد خامنه‌ای با تجربه‌های تلخی که از وضعیت سیاسی در تبریز و نجف به چشم دیده بود آگاهانه تصمیم به این گرفته بود که در ارتباط با مردم به جنبه تقویت دینی بپردازد و البته در مواقع لزوم نیز کنش‌های سیاسی لازم را بروز دهد؛ مانند امضای برخی بیانیه‌ها یا تعطیلی نماز جماعت در زمان تبعید امام خمینی (ره).

تعابیر عالمان بزرگ شیعه درباره آیت‌الله سید جواد خامنه‌ای نشان از سطح بالای علمی ایشان است

حجت‌الاسلام رضا مختاری؛ رئیس مؤسسه کتاب‌شناسی شیعه به‌عنوان آخرین سخنران علمی این برنامه با موضوع «جایگاه علمی آیت‌الله سیدجواد حسینی خامنه‌ای (ره)» به بیان روش‌های درک و دریافت جایگاه علمی شخصیت‌های حوزوی پرداخت و با بیان اینکه بررسی اساتید هر فرد یکی از راه‌های تعیین سطح علمی اوست افزود: آیت‌الله سید جواد خامنه‌ای هم در مشهد و هم در نجف در زمانی حضور داشتند که بزرگ‌ترین شخصیت‌های علمی در این دو شهر تدریس می‌کردند و مثلاً ایشان در مشهد از محضر حاج‌آقاحسین قمی و میرزامحمد آقازاده و در نجف از بزرگانی چون سید ابوالحسن اصفهانی، میرزای نائینی و آقاضیاء عراقی بهره برده است که از برترین شخصیت‌های علمی تاریخ شیعه هستند.

نویسنده کتاب «سیمای فرزانگان» در ادامه با بیان جایگاه اجازات علمی در شناخت شخصیت‌های علمی به موضوع تعابیر موجود در اجازات آیت‌الله سید جواد خامنه‌ای پرداخت و گفت: در تعابیر عالمان بزرگی همچون میرزای نائینی و آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری تعابیر ویژه‌ای درباره ایشان وجود دارد که نشان از سطح بالای علمی ایشان است.

در ابتدای این جلسه حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید جلال حسینی، رئیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی ضمن خیرمقدم به میهمانان همایش به ضرورت برگزاری همایش‌های این‌چنینی برای حفظ و تعالی فرهنگ کشور اشاره کرد و افزود: کتابخانه آستان‌قدس خود را تنها میراث‌دار آثار مکتوب نمی‌داند و برای حفظ گنجینه معنوی کشور که همین عالمان و شخصیت‌های برجسته معنوی نیز هستند احساس تکلیف می‌کند و همکاری در برگزاری بزرگداشت آیت‌الله سید جواد خامنه‌ای نیز بر پایه همین ضرورت و تکلیف است.

در پایان این نشست آقای رضا خوراکیان؛ مسئول نمایندگی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله‌العالی) در مشهد ضمن تقدیر از حضور اساتید و علمای برجسته در این نشست از همه نخبگان در گردآوری اطلاعات، اسناد و مقالات مرتبط با آیت‌الله سید جواد خامنه‌ای دعوت به همکاری کرد.

وی همچنین با اشاره به رسالت این مجموعه در ترویج فرهنگ ناب انقلاب اسلامی در زمینه همکاری در فعالیت‌های فرهنگی، آموزشی برای طلاب و دانشجویان مبتنی بر اندیشه امامین انقلاب اعلام آمادگی کرد.