حلقه مفقوده وحدت

به گزارش خبرنگار مهر، حمید قزوینی مورخ و پژوهشگر حوزه تاریخ شفاهی و صاحب آثاری چون «یاران موفق: خاطرات آیت‌الله سیدمرتضی مستجابی»، «حدیث روزگار: خاطرات استاد سید هادی خسروشاهی»، «خاطرات محمدرضا حافظ نیا» و «من و آقاموسی: خاطرات آیت‌الله عبدالجلیل جلیلی از امام موسی صدر» در تازه‌ترین یادداشت خود به مساله وحدت اسلامی پرداخته است. این یاداشت را در ادامه بخوانید:

آرزوی وحدت میان مسلمانان، قدمتی به درازای تاریخ اسلام دارد و بسیاری از عالمان و اندیشمندان درباره آن به ارائه راه حل پرداخته‌اند و بعضاً روش‌هایی را در دستور کار قرار داده‌اند که موجب تفرقه شده است. ظهور و بروز گفتمان سلفی‌گری و کوشش برای بازگشت به فرهنگ صدر اسلام با تخطئه همه مذاهب و یکپارچه‌سازیِ فکری و مذهبی مسلمانان از همین موارد است.

نگاهی به کوشش‌های مبتنی بر وحدت سیاسی، یا وحدت مذهبی، یا تعاملات تقریبی، نشان می‌دهد که نقطه مطلوب بسیار دورتر از انتظارهاست. به نظر می‌رسد حلقه مفقوده در این داستان، فقدانِ مدارای اخلاقی و مدارای معرفت‌شناختی در تعامل با دیگری است. یعنی ما مسلمانان (با هر سلیقه و مذهبی) هنوز نپذیرفته‌ایم که در برابر باور مذهبی دیگری، راهِ تخطئه و تحقیر و تکفیر و سرکوب را نباید در پیش گرفت.

پذیرش دیگری و رواداری، مدارا و پرهیز از تلاش برای سیطره مذهبی، نه امری الحاقی یا تزئینی که عین زندگی طبیعی و انسانی است و تمدن بشری محصول همین نگاه است.