آسوشیتدپرس: دولت بایدن در فکر لغو تحریم‌های ناسازگار با برجام است

این هفته نیز مذاکرات غیر مستقیم احیای توافق اتمی میان ایران و آمریکا در وین جریان دارد. چند مقام کنونی و سابق دولت آمریکا و همچنین چند منبع آگاه به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته‌اند، ایران خواستار لغو همه تحریم‌هاست و مقام‌های آمریکایی در حال وارسی امکاناتی هستند که بتوان آن‌ها را جهت حیات بخشیدن مجدد به برجام به ایران ارائه داد.

این منابع می‌گویند، دولت جو بایدن در آمریکا در حال بررسی بخش عمد‌ه‌ای از تحریم‌های ناسازگار با برجام است که در دوران دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین ایالات متحده علیه ایران اعمال شده است.

این منابع از این که کدام تحریم‌ها احتمالا برداشته خواهند شد سخنی نگفته‌اند. اما آن‌ها اعلام کرده‌اند که آمریکا آماده لغو تحریم‌هایی است که با توافق اتمی سازگاری ندارد، نظیر تحریم‌های غیر هسته‌ای که شامل تحریم‌های مربوط به حمایت ایران از تروریسم، برنامه موشکی و وضعیت حقوق بشر این کشور می‌شود.

دولت ترامپ بعد از خروج از برجام در سال ۲۰۱۸ نه تنها تحریم‌های هسته‌ای را دوباره برقرار کرد بلکه رشته‌ای از تحریم‌های غیر هسته‌ای را نیز علیه ایران وضع کرد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

مخالفان این طرح

دولت جو بایدن در صورت برداشتن تحریم‌های غیرهسته‌ای با انتقاد جمهوری‌خواهان، اسرائیل و کشورهای عربی مواجه خواهد شد.

مقام‌های دولت سابق آمریکا به ریاست دونالد ترامپ همه تحریم‌های اعمال‌شده علیه ایران را "مشروع" می‌خوانند. گابریل نورونها، مشاور ارشد پیشین وزارت خارجه آمریکا در امور ایران می‌گوید، تمامی تحریم‌هایی که در دوران ترامپ علیه ایران وضع شده در دستگاه قضایی این کشور تأیید شده‌اند و اگر مشروع نبودند رد می‌شدند.

اما یکی از مقام‌های ارشد دولت کنونی آمریکا می‌گوید، تمامی تحریم‌ها باید دوباره بررسی شوند و باید دید که اعمال آن‌ها از نظر حقوقی مشروع بوده یا خیر.

این مقام که مانند سایر مقام‌ها نخواست نامش فاش شود افزود، آمریکا آمادگی دارد تحریم‌هایی که مانع از دستیابی ایران به منافع پیش‌بینی‌شده این کشور در برجام می‌شود را رفع کند، از جمله محدودیت دسترسی ایران به سیستم مالی بین‌المللی و تراکنش‌ها با دلار.

ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هفته گذشته گفت: «همان طوری که پیش از این نیز گفته‌ایم، در صورتی که ایران به تعهدات برجامی خود بازگردد ما نیز آماده‌ایم تحریم‌های ناسازگار با برجام را برداریم.» او شرح نداد که منظورش از تحریم‌های غیر سازگار با برجام چیست.

مارک دوبوویتز، رئیس "بنیاد دفاع از دمکراسی‌ها"، از اندیشکده‌های حامی فشار حداکثری بر ایران، می‌گوید، دولت بایدن در نظر دارد ده‌ها میلیارد دلار به رژیم ایران ارائه دهد و حتی اگر لازم باشد تحریم‌ها علیه اشخاص اصلی‌ در فهرست سیاه تروریسم و توسعه برنامه موشک بالستیک جمهوری اسلامی را بردارد.

او در ادامه گفت: «آن‌ها حتی تلاش می‌کنند که دسترسی غیر مستقیم رژیم [ایران] به دلار آمریکا از طریق سیستم مالی این کشور را میسر کنند، به نحوی که شرکت‌های بین‌المللی بتوانند با ایران از طریق دلار آمریکا تراکنش‌های خود را انجام دهند.»

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

دولت باراک اوباما، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا بعد از توافق اتمی با  ایران در سال ۲۰۱۵ بر این نظر بود که بعضی از تحریم‌هایی که در زمان ریاست جمهوری جرج دبلیو بوش به دلایلی مانند حمایت از تروریسم بر ایران روا شد را می‌توان در حقیقت به عنوان تحریم‌های هسته‌ای طبقه‌بندی کرد و به همین دلیل نیز می‌شد آن‌ها را در چارچوب برجام لغو کرد.

با این حال باز هم بسیاری از کشورها و شرکت‌های بین‌‌المللی از ترس این که تحریم‌ها با آمدن یک رئیس‌جمهور جدید بازگردند از ورود به بازار ایران ابا داشتند. اکنون هم این تردید وجود دارد که حتی اگر برجام در مذاکرات وین احیا شود آیا می‌توان بدون مخاطره وارد بازار ایران شد؟

در حال حاضر نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره آمریکا و مخالفان دولت ایران در تلاش‌اند، با تصویب قانونی جدید مواضع ترامپ را در مورد ایران را تقویت کنند.

"این هفته نیز مذاکرات غیر مستقیم احیای توافق اتمی میان ایران و آمریکا در وین جریان دارد"اگر چه بعید به نظر می‌رسد قانونی جدید علیه بازگشت به برجام تصویب شود اما مصوباتی که دولت آمریکا را ترغیب به اتخاذ مواضعی سخت‌گیرانه‌تر علیه ایران می‌کند از پشتیبانی گسترده هر دو حزب جمهوری‌خواه و دمکرات برخوردار است.

روز گذشته (چهارشنبه ۸ اردیبهشت/ ۲۸ آوریل) بیش از ۲۲۰ نماینده جمهوری‌خواه و دمکرات کنگره آمریکا قطعنامه‌ای را امضا کردند که از دولت آمریکا می‌خواست، "حقوق مردم ایران و تلاش آن‌ها برای ایجاد یک جمهوری دمکراتیک، سکولار و غیر هسته‌ای" را به رسمیت شناخته و جمهوری اسلامی را برای "رفتار مخرب"اش پاسخگو کند.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  با این امضای دونالد ترامپ، دولت آمریکا نه‌ تنها از توافقنامه اتمی "برجام" خارج شده، بلکه می‌خواهد تحریم‌های اقتصادی علیه جمهوری اسلامی را نیز بار دیگر از سر ‌گیرد. بدین ترتیب هر شرکتی که با آمریکا و با دلار در سطح جهانی معامله می‌کند در صورتی که با ایران معامله کند، می‌تواند مشمول جریمه سنگینی بشود.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  بسیاری از شرکت‌ها و بخصوص بانک‌ها معنی نقض تحریم‌ها را بخوبی می‌دانند. کومرتس بانک آلمان در سال ۲۰۱۴ مجبور به پرداخت یک میلیارد و پانصد میلیون دلار و گروه "بی ان پی پاریبا" فرانسوی حتی ۹ میلیارد دلار جریمه پرداخت کرد.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  به گزارش اتاق بازرگانی آلمان، ده هزار شرکت آلمانی با ایران رابطه تجاری دارند و ۱۲۰ شرکت این کشور حتی با نیروی کار خود در ایران حضور دارند. آلمان در سال گذشته ۳ و نیم میلیارد یورو به ایران صادرات داشته درحالیکه ارزش صادرات آن به آمریکا بالغ بر ۱۱۱ میلیارد یورو بوده است.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  ایرباس بزرگترین بازنده خروج آمریکا از برجام است. در ژانویه سال ۲۰۱۷ ایران سفارش خرید یکصد فروند هواپیمای ایرباس را به ارزش ۲۳ میلیارد یورو داد. سه فروند هواپیما به ایران تحویل داده شد و حالا آمریکا اجازه صادرات این هواپیما به ایران را لغو کرده است. کمپانی اروپایی ایرباس بخشی از تولیدات خود را در آمریکا تامین می‌کند.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  کمپانی آمریکایی بوئینگ دو قرارداد با شرکت‌های ایرانی آسمان برای فروش ۳۰ عدد هواپیما به ارزش ۳ میلیارد دلار و نیز قرارداد فروش ۸۰ فروند هواپیما با شرکت ایران ایر به ارزش ۱۶ میلیارد دلار امضا کرد. این سفارش‌ها هیچگاه در تولید لحاظ نشدند و حالا هم دنیس مویلنبرگ، مدیریت بوئینگ، اعلام کرده است که "ما پیرو سیاست دولت آمریکا هستیم".

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  تاریخ اولین حضور زیمنس در ایران به کشیدن خط تلگراف لندن – بمبئی در ۱۵۰ سال پیش برمی‌گردد.

  "بدین ترتیب هر شرکتی که با آمریکا و با دلار در سطح جهانی معامله می‌کند در صورتی که با ایران معامله کند، می‌تواند مشمول جریمه سنگینی بشود"جو کایزر، مدیر کمپانی زیمنس، از نخستین مدیران آلمانی بود که در آغاز سال ۲۰۱۶ به ایران سفر کرد و قرارداد‌های میلیاردی فروش توربین‌های گازی و مدرنیزه کردن قطارهای ایران را به امضا رساند.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  کمپانی هنکل هیچگاه از بازار ایران خارج نشد و به همین دلیل جایگاه قدرتمندی در صنایع تولید شوینده و چسب دارد. "کاسپار رورستد"، مدیر پیشین این کمپانی، در سال ۲۰۱۵ و قبل از "برچیده شده تحریم‌ها" گفته بود: «فروش میلیونی ما در بازار ایران (سه رقم دارد) و به افزایش آن هم خوشبین هستیم.» این کمپانی سال گذشته ۲۰ میلیارد یورو فروش داشته که یک درصد آن از بازار ایران است.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  کمپانی دایملر، ایران خودرو و ماموت در ماه دسامبر سال ۲۰۱۷ قرارداد طولانی مدت تولید کامیون در ایران را به امضا رساندند. دایملر آلمان در سال ۲۰۱۰ سهم خود را در خودروسازی ایران واگذار کرده بود.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  کمپانی خودروسازی فولکس واگن هم تصمیم داشت از اواسط سال ۲۰۱۷ میلادی با کمک ایران خودرو و ماموت با مدل‌های تیگوان و پاسات وارد بازار ایران شود. این خودروها در نمایشگاه بین‌المللی خودرو تهران در سال گذشته نیز عرضه شدند.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  بازار خودروی ایران بصورت "سنتی" در دست صنایع خودروسازی فرانسه است. این صنایع از آنجایی که با آمریکا رابطه‌ای ندارند، دستشان برای سرمایه‌گذاری در ایران بازتر است.

  کمپانی "PSA" در سال ۲۰۱۶ قرارداد همکاری برای تولید سه مدل پژو را در سال ۲۰۱۶ با ایران خودرو به امضا رساند. این سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیون یورویی هنوز به نتیجه ‌و سودی نرسیده و طرف ایرانی هم توان مالی ندارد.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  خودروساز فرانسوی رنو در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد یک سرمایه‌گذاری بزرگ به همراه خط تولید در ایران خواهد داشت. کارلوس غُصن (یا به فرانسوی گون- Carlos Ghosn) مدیر اجرایی شرکت‌های خودروسازی رنو در آن زمان گفته بود که "بازار ایران دارای پتانسیل بی‌نظیری است".

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  بازار و صنایع نفت و گاز ایران یکی از بازارهای جالب توجه برای شرکت‌های بین‌المللی است. شرکت ایتالیایی "سایپم" (Saipem) که در عرصه تولید خط لوله ‌و پایانه‌های نفت و گاز فعال است قرادادی به مبلغ ۳ میلیارد و پانصد میلیون یورو با ایران امضا کرده است.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  رئیس کمپانی نفتی اِنی (Eni)، کلادیو دسکالزی هم جزو اولین مدیرانی بود که با پایان تحریم‌ها راهی تهران شد.

  " خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند بسیاری از شرکت‌ها و بخصوص بانک‌ها معنی نقض تحریم‌ها را بخوبی می‌دانند"دو طرف تمایل به همکاری داشتند اما قراردادها در حد "مطالعات برای توسعه میدان کیش و فاز سوم میدان دارخوین" باقی ماند. از سوی دیگر انی از ایران طلبکار است که به دلیل تحریم‌ها امکان پرداخت بدهی برای ایران وجود نداشت.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  برخلاف کمپانی ایتالیایی انی، کمپانی بریتانیایی – هلندی "شل" سال‌ها به دلیل تحریم‌ها راهی را پیدا نمی‌کرد تا بتواند بدهی دو میلیارد دلاری خود به ایران را پرداخت کند. کمپانی نفتی شل سفارش جدید دیگر به ایران نداده و قراردادهای جدید هم در حد "مطالعه برای توسعه میادین آزادگان جنوبی، یادآوران و کیش" است.

• خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند

  کمپانی فرانسوی توتال اعلام کرد که پنج میلیارد دلار در میدان پارس جنوبی سرمایه‌گذاری می‌کند. دولت آمریکا در مورد این سرمایه‌گذاری "استثنا" قائل شد و اجازه آن را صادر کرد. حال امکان دارد با تحریم‌های جدید این اجازه هم لغو شود.

  پاتریک پویان، مدیرعامل توتال، در ماه مارس ابراز امیدواری کرد تا اجازه آمریکا به‌قوت خود باقی بماند. او گفت در غیر این صورت ما بار دیگر برای دریافت اجازه تلاش خواهیم کرد.
  
  نویسنده: محمود صالحی