الحاق کرانه باختری پشت چراغ قرمز/ سرانجام کار چه خواهد شد؟

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل-رضا عمویی: طی چند سال گذشته در جریان تحولات منطقه از جمله مقابله با گروه‌های تروریستی در عراق و سوریه، توجه جهانی در ارتباط با مسائل منطقه غرب آسیا بر مسائل و موضوعات مرتبط با تحرکات گروه‌های تروریستی از جمله داعش متمرکز شده بود؛ اما به تازگی پیگیری طرحی در رژیم صهیونیستی از سوی کابینه راستگرای نتانیاهو باعث توجه و تمرکز دوباره افکارعمومی جهان بر مسئله فلسطین شده است. طرح مورد نظر نتانیاهو، الحاق ۳۰ درصد از کرانه باختری به دیگر مناطق اشغالی است که این روزها سروصدای زیادی را در سطح بین المللی و منطقه به راه انداخته است.

جنجال بر سر اشغال بیشتر

بین ۲.۱ تا ۳ میلیون نفر شهروند فلسطینی در سراسر مناطق کرانه باختری زندگی می‌کنند.

کرانه باختری در واقع بخش بزرگ‌تر از منطقه درنظر گرفته شده از سوی سازمان ملل پس از جنگ ۱۹۶۷ است که توسط کشورهای اروپایی و آمریکا در سازمان ملل برای تشکیل کشور مستقل فلسطینی به همراه نوارغزه پیشنهاد و در قطعنامه‌ای معروف به همان سال ۱۹۶۷ تصویب شد.

در حال حاضر ۴۳۰ هزار صهیونیست در شهرک های احداث شده از سوی تل آویو در اراضی اشغالی کرانه باختری ساکن هستند. اسکان این افراد پس از جنگ ۱۹۶۷ از سوی صهیونیست‌ها در قالب شهرک سازی آغاز شد، اما شهرک سازی‌ صهیونیست‌ها در کرانه باختری حتی مجوز سازمان ملل را هم ندارد و غیر قانونی است و بیشتر کشورهای اروپایی و غربی اسکان صهیونیست‌ها را در کرانه باختری با توجه به قطعنامه ۱۹۶۷ سازمان ملل غیرقانونی دانسته و آن را به رسمیت نمی‌شناسند.

حتی تا پیش از روی کارآمدن ترامپ در آمریکا نیز، مقامات واشنگتن با وجود حمایت از صهیونیست‌ها اما کرانه باختری را منطقه اشغالی می‌نامیدند، اگرچه سیاست واشنگتن درباره فلسطین با روی کارآمدن ترامپ دچار تغییر شد و ترامپ با ارائه طرحی درخواست تل آویو برای تائید شهرک سازی‌ها در کرانه باختری را در قالب طرح «معامله قرن» پذیرفت.

نتانیاهو نیز از همان دوران رقابت‌های انتخاباتی دلگرم به طرح «معامله قرن» ترامپ، اعلام کرد که شهرک‌های ساخته شده در کرانه باختری به همراه دره رود اردن در شرق این منطقه را به صورت رسمی به دیگر مناطق الحاق خواهد کرد و حال نتانیاهو مدعی اجرای چنین طرحی است.

لذا این روزها آنچه به مشاجرات بر سر فلسطین دامن زده، موضوع عملی کردن اشغال ۳۰ درصد از کرانه باختری توسط تل آویو است که برخی کشورهای اروپایی و بسیاری دیگر از کشورها از جمله اعراب برخلاف آمریکا با این اقدام مخالف هستند.

با این حال مسیر نتانیاهو برای اشغال ۳۰ درصد از کرانه باختری، مسیر همواری نیست و چشم انداز اجرای این طرح چندان هم برای صهیونیست‌های راست گرا روشن نیست.

چراغ عبور آمریکا برای نتانیاهو، نارنجی است

طرح اشغال ۳۰ درصد از مساحت کرانه باختری از سوی بنیادگرایان صهیونیستی و کابینه نتانیاهو در واقع براساس طرح اولیه «معامله قرن» دونالد ترامپ دنبال می‌شود، اما با وجود طرح اولیه ترامپ، واشنگتن این روزها کمی عقب نشینی کرده و کاخ سفید هنوز به صورت کامل با این طرح همراه نشده است.

علت عدم همراهی کامل واشنگتن با الحاق کرانه باختری، اختلافات داخلی در رژیم صهیونیستی در میان کابینه ائتلافی گانتز و نتانیاهو اعلام شده، اما کیست که نداند همراهی ترامپ با الحاق کرانه باختری تا چه حد برای او هزینه بردار خواهد بود و شاید ترس از همین هزینه‌هاست که کاخ سفید را نسبت به اجرای این طرح محتاط کرده است.

به نظر می‌رسد که با توجه به هزینه زیاد موافقت ترامپ برای اجرای نهایی الحاق کرانه باختری که با مخالفت گسترده جهانی روبروست، او اکنون ترجیح داده کمتر به موضوع الحاق کرانه باختری بپردازد و سکوت نسبی او در مقایسه با گذشته حاکی از آن است که تیم تبلیغاتی رئیس جمهور آمریکا نگران تبعات و هزینه‌های ناشی از این اقدام بر نتایج انتخابات ریاست جمهوری آتی هستند.

لذا در حال حاضر آمریکا به مانند چند ماه پیش دیگر چندان حامی آتشین و پر سرو صدای صهیونیست‌ها برای اجرایی کردن الحاق کرانه باختری نیست و شاید مقامات آمریکایی نیز ترجیح داده‌اند که در این ارتباط با سکوت حمایت خود را به پیش ببرند، گویی چراغ راهنمای واشنگتن برای صهیونیست‌ها در اجرای الحاق کرانه باختری، نارنجی رنگ و عبور با احتیاط کامل است.

عدم وجود اجماع جهانی 

مسئله مهم دیگری که کار نتانیاهو برای الحاق کرانه باختری را دشوار کرده، عدم وجود حمایت کافی جهانی از طرح اشغال کرانه باختری است. در حال حاضر حمایت واشنگتن از تل آویو برای اشغال کرانه باختری، نوعی حمایت کج دار و مریز است؛ اما مخالفان سرسخت این طرح در اروپا بیشتر است و حتی برخی کشورهای اروپایی به رژیم صهیونیستی هشدار داده‌اند که اجرای الحاق کرانه باختری با واکنش تحریمی از سوی اروپا مواجه خواهد شد.

در میان کشورهای عربی نیز، منفعلانه ترین مواضع را عربستان و بحرین با سکوت خود نشان داده‌اند، اما بسیاری دیگر از کشورهای عربی به شدت با طرح نتانیاهو درباره گسترش اشغالگری به کرانه باختری مخالفت کرده و حتی برخی دیگر مانند اردن که با صهیونیست‌ها دارای توافقات دوجانبه امنیتی هستند، نسبت به اجرای طرح به صهیونیست‌ها هشدار داده‌اند.

در این شرایط به دشواری بتوان انتظار چشم انداز موافق و همراهی بین المللی را با طرح جنجالی صهیونیست‌ها داشت و تردیدی نیست که اجرای این طرح واکنش گسترده منفی جهانی را به همراه خواهد داشت.

شکاف داخلی شدید در مناطق اشغالی

در عین حال مهمترین و برجسته‌ترین مانع اجرای طرح اشغال ۳۰ درصد از کرانه باختری، اختلافات داخلی شدید در میان صهیونیست‌ها بر سر اجرای این طرح است.

احزاب چپ و اتحادیه‌های کارگری در مناطق اشغالی به طور کلی مخالفت گسترده خود را با اجرای طرح نتانیاهو اعلام کرده‌اند و حتی چند روز پیش نیز در اشدود و مناطقی از تل آویو اعتراضاتی خیابانی علیه الحاق کرانه باختری از سوی ساکنان صهیونیستی انجام شد.

در عین حال مهمترین اختلاف نظرها برای الحاق کرانه باختری، اختلاف در میان احزاب راست گرا و بنیادگرای صهیونیستی و میان کابینه ائتلافی نتانیاهو و گانتز است. در واقع سیاستمداران راست گرا در رژیم صهیونیستی نیز بر سر چگونگی اجرای طرح الحاق کرانه باختری هم نظر نیستند و آنها نیز دارای اختلاف نظر عمیقی هستند:

سیاسیون به شدت راست گرا مانند اعضای حزب «خانه یهودی» به ریاست نفتالی بنت، وزیر جنگ سابق این رژیم خواستار اجرای یکباره و یک مرحله‌ای الحاق ۳۰ درصد از کرانه باختری هستند و هرگونه اقدامی غیر از این روش را نمی‌پذیرند.

نتانیاهو طرح الحاق را با توجه به مخالفت گانتز در دو مرحله بررسی می‌کند و در مقابل گانتز، رئیس ائتلاف آبی و سفید و رئیس پارلمان رژیم صهیونیستی خواستار اجرای تدریجی این طرح است.

اختلاف نتانیاهو و گانتز حتی تا بدان جا رسیده که به تازگی نتانیاهو او را تهدید کرده که در صورت ادامه مخالفت، پارلمان را منحل و انتخابات دوباره برگزار خواهد کرد.

"از سوی دیگر اجرای این طرح نیازمند تصویب پارلمان رژیم صهیونیستی که حال گانتز ریاست پارلمان را برعهده دارد"از سوی دیگر اجرای این طرح نیازمند تصویب پارلمان رژیم صهیونیستی که حال گانتز ریاست پارلمان را برعهده دارد. لذا اختلاف نظر در میان گروه‌های راست گرای صهیونیستی به ایجاد مانعی بزرگ بر سر رسمی کردن اشغال کرانه باختری منجر شده است.

چشم انداز کار به کجا می‌رسد؟

با توجه به عدم اجماع بین المللی، اختلاف اروپا و آمریکا و عقب نشینی نسبی واشنگتن در کنار اختلافات داخلی عمده در میان احزاب و گروه‌های سیاسی صهیونیستی، نمی‌توان چشم انداز روشنی از عملی شدن طرح مورد نظر نتانیاهو برای اشغال کرانه باختری را داشت.

گانتز به عنوان رئیس پارلمان با نتانیاهو به عنوان نخست وزیر بر سر اجرای طرح اشغال کرانه باختری دارای اختلاف نظر هستند و در صورت تداوم این اختلاف نظر و با توجه به برخی تهدیدات اعلام شده از سوی نتانیاهو، حتی انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات دوباره محتمل است.

از سوی دیگر با توجه به رقابت بسیار نزدیک نتانیاهو و گانتز که هیچکدام قادر به کسب اکثریت مطلق در سه دور انتخابات متوالی طی یکسال اخیر نشدند، این احتمال وجود دارد که باردیگر صهیونیست‌ها گرفتار دور باطلی از انتخابات‌های پارلمانی شوند که هیچکس در آن اکثریت لازم را با توجه به تجربه یکسال اخیر به دست نخواهد آورد و در این صورت وارد شدن به دور باطلی از انتخابات‌های متوالی و بی نتیجه محتمل خواهد بود که در این شرایط الحاق کرانه باختری حداقل در کوتاه مدت بسیار به سختی امکان پذیر خواهد بود.