از منع شکار تفریحی تا پاسخگویی قاتل حیوانات در قیامت

به گزارش خبرنگار مهر، رفق و رحمت و مهربانی پیامبر عظیم اسلام، حضرت محمد (ص) را حتی از نگاه ریز بینانه ایشان به محیط زیست و حقوق حیوانات به خوبی می‌توان درک کرد.

این نگاه که در روایات منتسب به ایشان قابل پیگیری است، پایه گذار نظام قدرتمند شرعیات و اخلاقیات زیست محیطی اسلامی شده است که میان دیگر ادیان کم نظیر است.

افزون بر این با مرور سیره پیامبر (ص) می‌توان به این مساله پی برد که پیامبر در یک روند کلی و روش‌مند تلاش بر این داشت تا زمینه‌های حفاظت از محیط زیست را در ابعاد خرد و کلان مدیریت کرده و در هر دو حوزه فعالیت کند.

بدین ترتیب در اسلام محافظت از محیط به عنوان شعبه‌ای از ایمان نامبرده شده است چنانچه در حدیث است که پیامبر -صلی الله علیه وسلم- فرموده‌اند: الْإِیمَانُ

بِضْعٌ

وَسَبْعُونَ

أَوْ

بِضْعٌ

وَسِتُّونَ

شُعْبَهً

فَأَفْضَلُهَا

قَوْلُ

لَا

إِلَهَ

إِلَّا اللَّهُ وَأَدْنَاهَا

إِمَاطَهُ

الْأَذَی

عَنْ

الطَّرِیقِ

وَالْحَیَاءُ

شُعْبَهٌ مِنْ الْإِیمَانِ» (رواه مسلم) یعنی ایمان هفتاد و چند شعبه دارد که از بین بردن اذیت و آزار در محیطی که مردم زندگی می‌کنند از شعبه‌های ایمان نامبرده شده است.

در کتاب مفاتیح الحیات که به همت علامه حسن زاده آملی گردآوری شده است، دیدگاه‌های زیست محیطی پیامبر اعظم به خوبی قابل مشاهده است.

ایشان درباره نحوه تعامل انسان و حیوانات حقوق حیوانات، تعامل انسان با خلقت زیست محیطی (آب، خاک، درخت، فضای سبز و مراتع، نهرها و دریاها حتی باد و باران) نکات ارزشمندی را به یادگار گذاشته‌اند.

با توجه به حساسیت‌هایی که سال‌های گذشته نسبت به حیوان آزاری میان نسل جدید بیشتر شده است، اشاره‌ای کوتاه به چند روایت از ایشان می‌تواند نگاه متعالی رسول اکرم (ص) در این حوزه را برای دوستدارانش بازنمایی کند.

از آنجایی که در عصر پیامبر (ص) مهم‌ترین وسیله نقلیه حیوانات بوده‌اند، ایشان از دشنام دادن به حیوانات، توهین زبانی، لعن و نفرین حیوانات نهی کرده‌اند و در حدیثی از قول این بزرگوار به نقل از امام صادق (ع) آمده است: رسول اکرم شنید که مردی شترش را نفرین کرد و آن حضرت فرمود: بازگرد و ما را با شتر نفرین شده همراهی نکن، در روایاتی دیگر علت این رفتار پیامبر بیان می‌شود که ایشان فرمودند هرگاه جنبدگان لعن و نفرین شوند اثر آن به همراهان آنها خواهد رسید.

شکار و کشتار حیوانات از دیگر مباحث مورد توجه ایشان بوده است و پیامبر اعظم در این زمینه فرمود: هیچ جانداری را هدف تیراندازی خود قرار ندهید. و با این نهی در اسلام شکار کردن برخی حیوانات در اوضاع ویژه اجازه داده شده است، ولی اجازه نداده‌اند بی جهت و از روی هوسرانی جان داری را هدف تیراندازی قرار دهند (آنچه در آن امروزه به نام شکار تفریحی نام برده می‌شود)

ایشان از تیراندازی به حیوانات نهی کرده‌اند و فرموده است، هیچ جانداری را هدف تیراندازی خود قرار ندهید.

بر اساس این دیدگاه متعالی در اسلام شکار برخی حیوانات در شرایط ویژه اجازه داده شده اما اجازه داده نشده است بی جهت و برای هوسرانی جانداری را هدف تیراندازی قرار دهیم.

از دیدگاه ایشان آزار رساندن به حیوانات موجب پرداخت دیه و خسارت می‌شود، حتی به ناحق کشتن حیوانات در از دیدگاه ایشان کیفر دارد و فرموده‌اند هیچ پرنده و غیر پرونده‌ای به ناحق کشته نمی‌شود مگر اینکه در روز قیامت به دشمنی قاتل خویش بر می‌خیزد.

رسول مهربانی‌ها چون شتری را با جهازش در بند و بسته دید فرمود: صاحبش کجاست؟ به او بگویید خود را برای محاکمه در قیامت آماده سازد.