چگونه می توان از ریسک های بورس در امان ماند؟

با توجه به ریزش اخیر بورس و زیانی که بخش عمده سهامداران متحمل شدند، بار دیگر شاهد توصیه کارشناسان برای استفاده از روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم به فعالان بازار هستیم؛ به‌ویژه افرادی که دانش تحلیلی یا زمان کمتری دارند.

سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس علاوه بر اینکه به دانش اقتصادی و تحلیلی کمتری در مقایسه با روش مستقیم نیاز دارد، کم ریسک‌تر است؛ به‌طوری که بررسی‌ها نشان می‌دهد افرادی که با روش‌های غیر مستقیم به این بازار وارد شده‌اند، در ریزش اخیر بازار نیز ضرر و زیان کمتری را متحمل شدند.

مجید عبدالحمیدی کارشناس بورس و بازار سرمایه  درباره تفاوت‌های روش  مستقیم و غیر مستقیم سرمایه‌گذاری در بورس گفت: در روش مستقیم سرمایه‌گذاری، فرد با اختیار خود به خریدوفروش سهام اقدام می‌کند. در این روش سرمایه‌گذار باید تا حدودی با بازار سهام آشنایی داشته باشد و با در نظر گرفتن همه ریسک‌های موجود و نوسان‌های حاکم بر این بازار، شروع به سرمایه گذاری کند. افزون بر این، باید مهارت‌هایی را برای سرمایه‌گذاری فرا گیرد و به‌طور مداوم اطلاعات خود را باتوجه به قوانین و ساز و کارهای بورس، به روز کند.

وی ادامه داد: در روش سرمایه‌گذاری مستقیم، افراد باید زمان کافی برای رصد بازار داشته باشند و موقعیت سهام خود را مورد بررسی قرار دهند. برای سرمایه‌گذاری در بورس به روش مستقیم می‌توان به‌صورت آنلاین از طریق سامانه‌های معاملات بر خط یا به صورت آفلاین با مراجعه حضوری به کارگزاری‌ها سهام مختلف را معامله و در بورس سرمایه‌گذاری کرد.

روش‌های سرمایه‌گذاری غیر مستقیم در بورس را بشناسید
عبدالحمیدی درباره روش‌های غیر مستقیم سرمایه‌گذاری در بورس توضیح داد: این روش بهترین شیوه سرمایه‌گذاری در بورس برای افرادی است که زمان و یا اطلاعات کافی برای انجام معاملات بورسی ندارند. در روش غیر مستقیم سرمایه‌گذاری، یک گروه کاملا حرفه‌ای، مدیریت سهام افراد را برعهده می‌گیرند که نسبت به وضعیت بازار آگاهی دارند و لحظه‌ای از رفتار بازار غافل نمی‌شوند.

وی افزود: سرمایه‌گذاری در بورس به روش غیر مستقیم با ریسک‌های کمتری نسبت به روش مستقیم همراه است و برای همه افراد، به ویژه افرادی که به تازگی وارد بورس شده‌اند بسیار مناسب است.

"در این روش سرمایه‌گذار باید تا حدودی با بازار سهام آشنایی داشته باشد و با در نظر گرفتن همه ریسک‌های موجود و نوسان‌های حاکم بر این بازار، شروع به سرمایه گذاری کند"سرمایه‌گذاری غیر مستقیم از طریق مراجعه به شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری، سبدگردان‌ها و نیز خرید واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری موجود در بازار انجام می‌شود.
سرمایه‌گذاری غیر مستقیم در سهام از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری امکان‌پذیر است. فهرست صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک سهامی در وب‌سایت فیپیران یا مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران که متعلق به سازمان بورس اوراق بهادار است منتشر می‌شود.

عبدالحمیدی ادامه داد: عملکرد صندوق‌ها در دوره‌های زمانی مختلف با استفاده از اطلاعات این وب‌سایت، قابل بررسی و ارزیابی است. افراد می‌توانند با توجه به سرمایه خود، چند صندوق را که عملکرد مناسبی در میان‌مدت  و بلندمدت داشته‌اند، انتخاب کنند. عملکرد بلندمدت در انتخاب صندوق‌ مناسب، اهمیت بالایی دارد.

وی افزود: در عین حال توصیه می‌شود که بین ۲ تا پنج صندوق با بازده بیشتر از شاخص کل، برای سرمایه‌گذاری انتخاب شود. ‌اکنون ۱۰ صندوق در یک بازه زمانی ۶ ماهه، بازدهی بالاتر از شاخص کل و ۱۵ صندوق در یک سال اخیر، بازدهی بیش از شاخص داشته‌اند.

کدام صندوق‌های برای سرمایه‌گذاری غیر مستقیم در بورس مناسب هستند؟
عبدالحمیدی درباره انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری توضیح داد: در یک تقسیم بندی کلی، صندوق‌های سرمایه گذاری در قالب هشت گروه اصلی دسته‌بندی می‌شوند.

صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، سرمایه‌گذاری در سهام، سرمایه‌گذاری مختلط، سرمایه‌گذاری شاخصی، صندوق قابل معامله یا ETF، صندوق‌های نیکوکاری، تأمین مالی و نیز صندوق‌های اختصاصی بازارگردان از جمله آنها هستند.

وی درباره صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت گفت: این صندوق‌ها بازدهی معقول با حداقل ریسک ممکن را نصیب سرمایه گذاران می ‌کنند. خریداران واحدهای این صندوق‌ها سرمایه‌گذارانی کم‌ریسک هستند که انتظار دارند بازدهی مثبت را به‌دست آورند. بنابراین مدیران این صندوق‌ها منابع مالی حاصل از فروش واحدهای این صندوق ها را بیشتر به خرید اوراق بهادار بسیار کم ریسک مانند اوراق مشارکت، اجاره، خزانه و مانند آن اختصاص می‌دهند. تا بتوانند سود قابل قبولی برای سرمایه‌گذاران محقق کنند.
 

این کارشناس بازار سرمایه درباره صندوق‌های سهام گفت: این صندوق‌ها حداقل ۷۰ درصد ترکیب دارایی‌های خود را در سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده بورسی یا بازار اول فرابورس سرمایه‌گذاری می کنند و با توجه به تعداد واحدهایی مجاز به انتشار، به دو دسته بزرگ و کوچک تقسیم می‌شوند.

در صندوق‌های کوچک، تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری قابل انتشار حداقل پنج هزار و حداکثر ۵۰ هزار واحد سرمایه‌گذاری و در نوع بزرگ، این ارقام بین ۵۰ هزار و ۵۰۰ هزار واحد سرمایه‌گذاری بوده و ارزش اسمی هر واحد در ابتدای فعالیت صندوق معادل ۱۰۰ هزار تومان است. ریسک و احتمال کسب بازدهی بالاتر در این صندوق‌ها در مقایسه با صندوق‌های با درآمد ثابت بیشتر است و مناسب افرادی است که قدرت ریسک‌پذیری بالاتر و دید بلندمدت به سرمایه‌گذاری دارند.

عبدالحمیدی در ادامه گفت: برخی از صندوق‌ها به نسبت تقریباً مساوی در سهام و اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می کنند و صندوق مختلط نامیده می‌شوند.

"سرمایه‌گذاری غیر مستقیم از طریق مراجعه به شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری، سبدگردان‌ها و نیز خرید واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری موجود در بازار انجام می‌شود"نسبت دارایی سهام و اوراق با درآمد ثابت صندوق‌های مختلط ممکن است در طول زمان تغییر یابد، اما به‌طور معمول حداقل ۴۰ درصد و حداکثر ۶۰ درصد سهام است و مابقی شامل اوراق با درآمد ثابت است.
این صندوق ها اغلب بازده بالاتری از صندوق‌های بازار پول یعنی صندوق‌ها یا سپرده‌های بانکی و نیز صندوق‌های با درآمد ثابت دارند، اما به طورکلی رویکرد محافظه‌کارانه خود را حفظ کرده و حدود نیمی از دارایی را در اوراق با ریسک پایین سرمایه‌گذاری می‌کنند.
صندوق‌های مختلط حد میانی سرمایه‌گذاری به لحاظ ریسک و بازده احتمالی مورد انتظار هستند. ریسک آنها نیز نسبت به صندوق‌های سهامی کمتر است اما مزایای اوراق سهام و درآمد ثابت را همزمان دارند؛ یعنی پتانسیل کسب بازده بالاتر به وسیله سهام و نوسانات قیمتی کمتر به وسیله اوراق با درآمد ثابت را فراهم می‌کنند. در صورت افت بازار، سرمایه گذاران در صندوق‌های مختلط به دلیل ترکیب اوراق با درآمد ثابت و سهام، زیانی کمتری از صندوق‌های سهامی متحمل می شوند و در صورت رشد بازار سهام، بازدهی بالاتر از صندوق‌های درآمد ثابت برای سرمایه گذاران را کسب خواهد کرد.

این کارشناس بازار سهام با بیان اینکه استفاده از سبدگردان‌ها یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری به دلیل حضور مدیران متخصصی که اقدام به خرید و فروش سهام در چارچوب مقررات بازار سرمایه می‌کنند کم‌ریسک‌تر خواهد بود، توضیح داد: با این روش، پرتفوی متنوع و با انتخاب حرفه‌ای در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد. با انتخاب صندوق‌های دارای بازدهی بالاتر در دوره‌های زمانی میان‌مدت و بلندمدت، ریسک سرمایه‌گذاران کاهش می‌یابد و در کنار آن کسب بازده مناسب و حتی بیشتر از شاخص نیز امکان‌پذیر است.

وی افزود: مزیت منحصر به‌فرد این صندوق‌ها، قابلیت صدور و ابطال «واحدهای صندوق» یا  NAV است که این امکان را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند تا در هر زمان که مایل به خرید باشند، بدون توجه به عرضه و تقاضایی که برای آن صندوق وجود دارد به قیمت خالص ارزش روز دارایی‌ها اقدام به خرید کنند. همچین زمانی که می‌خواهند واحدهای خود را بفروشند، بدون نگرانی و دغدغه از صف فروش بتوانند واحدهای صندوق خود را با ابطال کردن به فروش برسانند و وجه خود را ظرف چند روز کاری دریافت کنند.

مزیت سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها
عبدالحمیدی درباره مزیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری در زمان ریزش بازار گفت: در حالی که در چند ماه گذشته ریزش بازار به شکلی بود که بیشتر سهام‌ها در صف فروش قفل شده بودند و امکان نقدشوندگی نمادها بسیار کم بود، اما امکان فروش واحدهای این صندوق‌ها توسط سرمایه‌گذاران در هر زمانی وجود دارد.

وی افزود: اطلاعات مالی صندوق‌ها در سایت صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک منتشر می‌شود و بازده آنها توسط بورس یا نهاد دیگری تضمین نشده، اما عملکرد آنها عمدتاً تحت تأثیر بازده شاخص و تصمیمات مدیران است.

این کارشناس بازار سهام گفت: نکته مفید دیگر  درباره این صندوق‌ها این است که در چند ماه گذشته بسیاری از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک امکان صدور و ابطال آنلاین را اضافه کردند و نیاز به مراجعه‌ حضوری کاهش یافته است.