راهیابی فیلم کارگردانان ایرانی ممنوع الخروج شده به بخش مسابقه برلیناله

فیلم «کیک مورد علاقه من» ساخته بهتاش صناعی‌ها و مریم مقدم،‌ کارگردان‌های ممنوع الخروج ایرانی، به بخش مسابقه هفتاد و چهارمین جشنواره بین‌المللی فیلم برلین راه یافت.

برگزارکنندگان جشنواره بین‌المللی فیلم برلین، معروف به «برلیناله» روز دوشنبه ۲ بهمن در خانه فرهنگ‌های جهان برلین از فهرست کامل فیلم‌های شرکت‌کننده در این جشنواره رونمایی کرد.

فیلم «کیک مورد علاقه من» به کارگردانی مشترک بهتاش صناعی‌ها و مریم مقدم، دو فیلمساز ایرانی است که جمهوری اسلامی آنها را ممنوع الخروج کرده است. در این فیلم که محصول مشترک کشورهای ایران، فرانسه، آلمان، و سوئد است اسماعیل محرابی و لیلی فرهادپور ایفای نقش می‌کنند.

این فیلم به زندگی زنی مسن پشت درهای بسته می‌پردازد که در کشوری که حقوق زنان در آن به شدت محدود شده است، با جسارت تمام خواسته های خود را زندگی می‌کند.

برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که ماموران حکومتی در ایران فایل‌ها و تمامی مطالب مرتبط با این فیلم را با ادعای «حساسیت برانگیز» بودن آن توقیف و این دو کارگردان را ممنوع‌الخروج کرده‌اند و آن‌ها در انتظار محاکمه به سر می‌برند.

فیلم قبلی این دو کارگردان به نام «قصیده گاو سفید» جوایز ارزنده‌ای را از جشنواره‌های سینمایی از جمله برلیناله و زوریخ دریافت کرد. اما جمهوری اسلامی این کارگردان را به «تبلیغ علیه نظام و اقدام علیه امنیت ملی» متهم کرد. این دو کارگردان در نهایت از این اتهامات تبرئه شدند، ولی اکران فیلم «قصیده گاو سفید» در ایران همچنان ممنوع است.

بهتاش صناعی‌ها و مریم مقدم جزو حدود ۷۰ دست‌اندرکار صنعت سینمای ایران بودند که از انتشار هشتگ «تفنگت را زمین بگذار»، که در اعتراض به سرکوب خشونت‌آمیز معترضان به فروریختن ساختمان متروپل در آبادان شکل گرفت، حمایت کردند.

حدود یک ماه پیش سینماگران و جشنواره‌های فیلم در نقاط مختلف جهان با انتشار نامه‌ای سرگشاده در تارنمای انجمن قلم آمریکا، از مقامات جمهوری اسلامی خواستند که اتهامات علیه این دو نویسنده و کارگردان ایرانی را لغو کنند و به آن‌ها اجازه خروج از کشور را بدهند.

ماریته ریسن بیک، مدیر اجرایی، و کارلو چاتریان، مدیر هنری برلیناله، در بیانیه خود گفتند که جشنواره بین‌المللی فیلم برلین «فضایی برای بیان هنری و گفت‌و‌گوی مسالمت‌آمیز [به عنوان] مکان ملاقات و تبادل نظر و کمک به درک بین‌المللی را فراهم می‌کند.»

آن‌ها بر قدرت فیلم‌ها برای تقویت همدلی، آگاهی و درک «به ویژه در مواقع دردناکی مانند این» تاکید کردند و گفتند: «همدردی ما با همه قربانیان بحران انسانی در خاورمیانه و جاهای دیگر است.» آن‌ها ضمن ابراز نگرانی در مورد گسترش یهودستیزی، مسلمان هراسی و سخنان نفرت‌پراکن در آلمان اعلام کردند که «ما به عنوان یک نهاد فرهنگی، موضعی قاطع در برابر هرگونه تبعیض اتخاذ می‌کنیم و متعهد به برقراری درک میان‌فرهنگی هستیم.»

از ایران فیلم‌های «خمیازه بزرگ» به کارگردانی علی‌یار راستی در بخش «برخوردها»، فیلم «گوسفند» ساخته هادی بابایی‌فر در بخش «فیلم‌های کوتاه»، مستند «میدگل» ساخته سروناز علم بیگی و محصول مشترک ایران و آلمان در بخش «نسل» حضور دارند و مستند «سیاره دزدیده شده من» محصول مشترک ایران و آلمان به کارگردانی فرحناز شریفی نیز در بخش «پانوراما» به نمایش گذاشته می‌شود.

در فهرست فیلم‌های بخش رقابتی آثاری از آلونسو رویز پالاسیوس، کارگردان مکزیکی که دوبار برنده خرس نقره‌ای این جشنواره شده، آندریاس درسن، کارگردان آلمانی و از رقیبان مطرح همیشگی در برلیناله، اولیویه آسایاس و ماتی دیوپ، کارگردانان فرانسوی، ویکتور کوساکوفسکی، مستندساز روس، و هونگ سانگ سو ، کارگردان اهل کره‌جنوبی – که او هم دو خرس نقره‌ای در کارنامه خود دارد نیز به چشم می‌خورد.

منابع: سایت جشنواره برلیناله، هالیوود ریپورتر، گزارش‌های قبلی صدای آمریکا