نامه‌ای به مدیر مسئول الشرق الاوسط

مدیر مسئول و سردبیر روزنامه الشرق الاوسط آقای غسان شربل

با سلام و تقدیم احترام

افتخار اسلام آن است که نقد را موهبت الهی می داند و هیچ شخصیتی را نیز از شنیدن نقد مصون نمی داند. تاریخ اسلام پر است از بیان صریح و بی پرده مردم در نزد پیامبر اکرم (ص) و امام علی ابن ابی طالب (ع) و برخی خلفا، و تا روزی که مردم به روشنی می توانستند در برابر خلفا و امرا انتقاد کنند، بسیاری از انحرافات قابل کنترل بود و آن گاه که باب های انتقاد بسته شد و امرا به سرکوب و استبداد روی آوردند، باب های انحراف و فساد در جوامع اسلام نیز گشوده شد. لذا آزادی بیان و انتقاد بدون لکنت از ضروریات یک جامعه رو به رشد و مورد استقبال انسان های نیک اندیش است. اما تا جایی که می فهمیم همین اسلام که با انتقاد موافق است با توهین و هتک به هر کس و هر مقامی و هر مذهب یا حتی لامذهبی مخالف است.

در ماه های اخیر و در شرایطی که امت اسلامی در آتش تفرقه و اختلافات و منازعات و ناکارآمدی ها گرفتار است، روزنامه الشرق الاوسط اقدام به انتشار مکرر کاریکاتورهای ناهنجار نسبت به رموز شیعیان نموده است. در توضیح آن روزنامه درباره آخرین کاریکاتور آمده است که منظور بزرگان عراق نبوده بلکه ایران است.

"مدیر مسئول و سردبیر روزنامه الشرق الاوسط آقای غسان شربلبا سلام و تقدیم احترامافتخار اسلام آن است که نقد را موهبت الهی می داند و هیچ شخصیتی را نیز از شنیدن نقد مصون نمی داند"می پذیریم که منظور بزرگان عراق نبوده است، اما اشکال نخست متوجه مضامین این کاریکاتورها است که عموما نقد نیست و واجد اتهام و بهتان و توهین است و نکته دوم آن که شما به خوبی واقف هستید لباس سیادت و عمامه از رموز مورد احترام عموم جامعه شیعیان است چه در عراق باشد و چه در ایران و یا هر جای عالم، و نباید اختلافات سیاسی بین کشورها را به نمادهای مورد احترام ملت ها تسری داد.

وظیفه کاریکاتور، بازتاب مفاهیم فاخر و بیدار کننده یا انتقادی با بهره گیری از ظرایف هنری است و برجسته کردن و یا روشن ساختن زوایایی است که جز با چشم هنر و هنرمند به آن زیبایی یا گزندگی قابل دیدن نیست. در هیچ کتاب هنری، فلسفه هنر، به توهین به مقدسات و رموز ملت ها تقلیل داده نشده است. مهم این نیست که این کاریکاتورها علیه رموز عراق یا ایران و یا هر ملت و دین و آیین دیگری اعم از مسیحیت و یهودیت و زرتشت و … باشد، مهم این است که رسالت هنر و کاریکاتور، بهتان و توهین نیست. توهین به هر کس و در هر مکان و با هر شکل و محتوا، روش کسانی است که از منطق و استدلال قوی برای نقد برخوردار نیستند. شاید در برخی از کشورهای غربی شما رفتار رسانه ای یا کاریکاتورهای غیر منتظره ای را ببینید، اما فراموش نشود که آن ها این موارد را توهین نمی دانند و رسانه های وزین آنها هم آنچه را در فرهنگشان توهین است، انجام نمی دهند.

انتظار می رود روزنامه الشرق الاوسط با تجدید نظر در این رویه، که با اخلاق و شرع و فرهنگ انسانی مغایرت دارد، مانع گشودن باب های توهین بین پیروان ادیان و مذاهب و فرهنگ ها شود.

امروز شما که چنین می کنید باید بدانید باب روش های مشابه را از سوی دیگران گشوده اید و دیری نخواهد گذشت با جامعه ای پر از کاریکاتورها و تولیدات توهین آمیز و به نام تولید هنری از این سوی و آن سوی مواجه خواهیم شد. جامعه اسلامی امروز نیازمند آگاهی، منطق، آرامش، گفت و گو  و رفتار فرهنگی است. کیست که نداند بارش هتک و توهین به یگدیگر برای هیچ اندیشه و تفکر و جریانی ارزش افزوده نخواهد داشت و این شیوه ها به ویژه در جوامع اسلامی جز آن که چهره مسلمانان را تخریب کرده و موجب وهن مسلمانان در انظار عمومی جهانیان شود، نتیجه ای نخواهد داشت. علاوه آن که بین مسلمانان نیز موجب نغار و کینه خواهد شد. برای آن که یک طرفه موضوع را ندیده باشم و از انصاف خارج نشده باشم، می پذیرم که در رسانه های ما نیز مواردی از هتک و وهن رموز و بزرگان اهل سنت اتفاق افتاده است اما بدانید که علمای آگاه ما نهی کرده اند و این اقدامات مورد تایید نیست.

"لذا آزادی بیان و انتقاد بدون لکنت از ضروریات یک جامعه رو به رشد و مورد استقبال انسان های نیک اندیش است"پس انتظار می رود شما و ما به دوستان همفکر رسانه ای خود در هر جای عالم یادآوری کنیم که این شیوه ها مذموم است و همه باید به روش درست و حرفه ای آگاهی بخشی و نقد روی آوریم. نه وهن مقدسات و رموز شیعیان پذیرفته است و نه وهن مقدسات و رموز اهل تسنن. باید به روش بهتری با هم سخن بگوییم. کلام را با این بیان نهج البلاغه شریف امام علی (ع) خطاب به خودم و شما پایان می دهم که فأحبِب لِغیرکَ ما تُحبّ لِنفسک، و أکرَه لَه ما تکرَهُ لَها

آنچه که برای خود دوست میداری، برای دیگران نیز دوست بدار، و آنچه برای خود نمی پسندی، برای دیگران هم مپسند. (نامه ۳۱)

والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته

* منتشر شده در وب‌سایت شفقنا .

۱۵ تیر ۱۳۹۹