چهارمین شهروند آمریکایی در ایران بازداشت شده است

در اواخر ماه ژوئن، «میدل ایست آی» گزارش داد که مقام‌های آمریکایی نام فرد چهارمی را به فهرست آمریکایی‌هایی افزوده‌اند که در مبادله احتمالی زندانیان با ایران به‌دنبال آزادی آن‌ها هستند. وب‌سایت خبری «سمافور» جمعه ۳۰ تیر / ۲۱ ژوئیه تأیید کرد که ایران چهارمین شهروند آمریکایی را بازداشت کرده است و این احتمالاً تلاش‌های دولت بایدن برای دستیابی به توافق با ایران برای آزادی زندانیان آمریکایی را پیچیده می‌کند.

«سمافور» به‌نقل از منابع آگاه در این‌باره نوشته است که اکنون افزودن شهروند آمریکایی چهارم به فهرست زندانیان آمریکایی در ایران که هویت او برای جلوگیری از به خطر انداختن مذاکرات پنهان مانده است، می‌تواند تهران را به سمت خواسته‌های خود سوق دهد.

«سمافور»، به مصاحبه جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا با شبکه سی‌بی‌اس این کشور در روز یکشنبه گذشته ارجاع داده است که سالیوان گفته بود:

ما تلاش بسیار کرده‌ایم تا چهار آمریکایی که به ناحق در ایران بازداشت شده‌اند آزاد شوند؛ از روزی که بایدن رئیس جمهوری آمریکا شد، این کار را کرده‌ایم. در این‌باره با ایران تماس غیرمستقیم داشته‌ایم اما تا کنون به تفاهم نرسیده‌ایم و کار به روی آن ادامه دارد.

بیش از دو سال پس از آغاز مذاکرات غیرمستقیم ایالات متحده و ایران بر سر تبادل احتمالی زندانیان، تهران همچنان سیامک نمازی، عماد شرقی و مراد طاهباز سه ایرانی-آمریکایی را به اتهاماتی که مقامات آمریکایی می‌گویند بی‌اساس هستند، در بازداشت نگه داشته است.

ماه گذشته، به نظر می‌رسید واشنگتن و تهران در آستانه توافقی قرار دارند که این سه نفر را در ازای دسترسی محدود ایران به میلیاردها دلار دارایی مسدود شده در خارج از این کشور، به خانه بازگرداند.

سید بدر البوسعیدی، وزیر امور خارجه عمان، که کشورش به تسهیل مذاکرات درباره مبادله زندانیان کمک کرده است، ۲۴ خرداد / ۱۴ ژوئن در مصاحبه‌ای با المانیتور گفته بود که دو طرف به توافق «نزدیک» و در حال بررسی جزئیات فنی و زمان‌بندی اجرای توافق در ازای دسترسی ایران به پول‌های بلوکه‌شده هستند.

مقام‌های جمهوری اسلامی نیز ماه‌ها علناً اعلام کردند که توافق نزدیک است، اما دولت بایدن آن را رد کرد.

«سمافور» به‌نقل از فردی که مستقیماً در جریان این پرونده و نزدیک به یکی از سه خانواده ایرانی ـ آمریکایی است، نوشت:

چند مقام بلندپایه وزارت امور خارجه آمریکا در چند هفته اخیر به‌طور خصوصی تأکید کرده‌اند که آمریکا و ایران توافق کرده‌اند که چهارمین شهروند آمریکایی بخشی از توافق باشد و هیچ تأخیری به‌دلیل ورود [این فرد] وجود نخواهد داشت.

Ad placeholder

چرا این خبر اهمیت دارد؟

مذاکرات بین ایران و ایالات متحده آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای از چندین ماه پیش از ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی پیشرفت خاصی نکرده است. گزارش‌هایی از قریب الوقوع‌بودن توافق در این ماه‌ها منتشر شد اما توافق واقعی به دست نیامد.

یکی از محورهای اصلی مذاکره بین دو کشور، مبادله زندانیان است. جمهوری اسلامی متهم است که با گروگان‌گیری شهروندان دولت‌های غربی از جمله ایالات متحده، از آنها به عنوان برگ بازی در مذاکره استفاده می‌کند.

مقام‌های مختلف دو کشور گفته اند که مذاکرات بر سر آزادی زندانیان آمریکایی در ایران مستقیماً به مذاکره‌های هسته‌ای مربوط نیست.

"در اواخر ماه ژوئن، «میدل ایست آی» گزارش داد که مقام‌های آمریکایی نام فرد چهارمی را به فهرست آمریکایی‌هایی افزوده‌اند که در مبادله احتمالی زندانیان با ایران به‌دنبال آزادی آن‌ها هستند"با وجود این، در توافق اولیه هسته‌ای دو کشور ــ برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام ــ مبادله زندانی صورت گرفت.

گمانه‌زنی‌های متعددی درباره توافق جدید مبادله زندانی وجود دارد: عده‌ای آن را نشانه‌ای از توافق هسته‌ای احتمالی می‌دانند و عده‌ای آن را توافقی برای فعال نشدن مکانیسم ماشه و باقی ماندن وضعیت معلق کنونی؛ و برخی هم آن را آزادی زندانی در برابر آزادی پول‌های بلوکه‌شده.